FAZLIOĞLU’NUN (CEMAL OĞUZ ÖCAL) ŞİİRLERİNDE TURANCILIK FİKRİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 46 - 65, 30.06.2022

Ali Pulat Hasan Hüseyin Gök

Öz

Tarihsel süreç içinde pek çok anlam değişmesine uğrayan Turan kavramının 19.yy’da siyasi ve jeopolitik bir tez şeklinde ilk defa Macarlar tarafından ortaya atıldığı görülmektedir. Turan kavramını; Rusya’daki Müslüman Türklerin ve Osmanlı Devletindeki Türkçülerin, Macar Turancılarından farklı Türk birliği olarak değerlendirdiği söylenebilir. Turan kavramı, II. Meşrutiyet Döneminde 1910 yılında Ziya Gökalp’a ait “Turan” manzumesi ile edebiyatımızda yer bulmuş daha sonraki süreçte dönemin Türkçü aydınları tarafından çeşitli türlerde kaleme alınmıştır. Cumhuriyet ilanından 1944 Irkçılık-Turancılık Davalarına kadar geçen süreçte Turancılık fikri, dönemin siyasi koşulları gereği olumsuzlanmıştır. 1944 yılındaki Irkçılık-Turancılık Davası, Turancılık fikri için bir dönüm noktası olmuştur. Cumhuriyet dönemi Turancılık fikri ve bu fikrin edebi türler içinde şiire yansıması dönemin siyasi olaylarını anlamaya ve döneme ilişkin milli romantik tarzın ortaya konmasına katkı sağlayacaktır. 1944 Irkçılık- Turancılık Davasının sanıklarından olan Cemal Oğuz Öcal, yaklaşık 35 yıllık sanat hayatı boyunca pek çok şiiri edebiyatımıza kazandırmıştır. Bu şiirlerinin büyük bölümü Türkçülük fikrinin etkisiyle kaleme alınmış milli romantik tarzın özelliklerini barındıran eserlerdir. Araştırmada Cemal Oğuz Öcal’ın 1938-1968 yılları arasında çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlanmış Turancılık konusunun işlendiği şiirleri ele alınmıştır. Öcal, Turancılık fikrini farklı yönleriyle şiirine yansıtmıştır. Araştırmada ortaya çıkan bulguların gerek Cemal Fazlı Öcal’ın sanat anlayışını ortaya koyması gerekse dönem hakkında edebiyat tarihçiliğine katkı sunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Turancılık, Cumhuriyet Dönemi, Cemal Oğuz Öcal, Şiir

Kaynakça

• Atsız .(1934).“Yirmici Asırda Türk Meselesi I: Türk Birliği.” Orhun no:8, s. 141-144.
• “Ötüken’den Haberler”, Ötüken, S. 74, s.16
• Atsız, H.N.(1975).“Bir Ansiklopedinin Büyük Yanlışları”,Ötüken, sayı:4, s.3
• Atsız, H.N. (1923). “Suallerimiz ve Cevaplar,” Yeni Mecmua, IV/85 (20 Teşrinisani 1923), s. 444
• Ayın, F.(1998). “Cumhuriyet Dönemi Türkçülük Hareketleri (1931-1945), Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi.
• Ahmet Bican. (1970).“Türkçülüğün Üç Cephesi”, Ötüken, Sayı: 83, s.10
• Boz, H. (2019) Turancılığın Üç Yüzü: Jeopolitik, İrredantizm, Pan-Türkizm, Turan ve Turancılık, s.79-95, İstanbul: Doğu Kütüphanesi.
• Cihangir, E. (1999). Turancılığın Tarihi ve Siyasi Unsurları Üzerine Bazı Mülahazalar, Türk Yurdu, Mart-Nisan-Mayıs/ 139-140-141 s.121-128
• Çeçen, A. (2019). Turancılık Akımının Haklılığı, Turan ve Turancılık, s.97-11, İstanbul: Doğu Kütüphanesi
• Demirkan, T.(2020). Macar Turancıları, İstanbul: Selenge Yayınları.
• Ersavaş, F.(1997). Tanzimat’tan Bu Yana Hamasi Türk Şiiri Antolojisi, İstanbul: Kuşak Ofset
• Gökalp, Z. (2018). Türkçülüğün Esasları (Bakışımlı Tam Metin yeni harflere aktaran: Mehmet Çalışkan), İstanbul: Historia Kitap.
• Gökalp, Z. (1914). “Türk Milleti ve Turan” Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak 8, Türk Yurdu dergisi Yıl:3 sayı:62 s.238-240.
• Kayabek, M.(1967). “3 Mayıs”, Ötüken, S. 41, s.7
• Landau, J.M. (Çev.M.Akın) (1999.) Pantürkizm, İstanbul:Sarmal Yayınevi
• Nalbantyan, Z. (2011), Ermeni Cephesinden Pan-Turanizm, İstanbul: Doğu Kütüphanesi.
• Öcal, C.O. (1962). Olan Oldu Bizlere, İstanbul: Ercan Matbaası.
• Öcal, C.O. (1968). Bir Millet Şahlanıyor, İstanbul: Yaylacık Matbaası.
• Önen, N.(2003). “Turancı Hareketler: Macaristan ve Türkiye (1910-1944)”, Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,11(1), s.323-343
• Özkan, U.B. (2019). Eğitim Bilimleri Araştırmaları İçin Doküman İnceleme Yöntemi, Ankara, Pegem Akademi.
• Sançar, N. (1962).“Turancılık Ülküsü,” Orkun (1962-1964), I/5 (Haziran 1962), s. 1
• Sarınay, Y. (1994). Türk Milliyetçiliğinin Tarihî Gelişimi ve Türk Ocakları: 1912-1931, İstanbul: Ötüken Neşriyat
• Tümtürk, İ. (1952).“Bir Beyanname Münasebetiyle”, Orkun, Sayı 68, s.3-4
• Ülken, H.Z. (1979). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul: Ülken Yayınları.
• Yalın, A.İ. (2012). Bir Şiir Mektebi Olarak Yedigün Mecmuası. Yüksek Lisans Tezi Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, A. & Şimşek H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, S. (2017). Varlık Dergisi’nden Garip Hareketine Şiir (1933-1941). Doktora Tezi Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.