KENTSEL ARKEOLOJİK SİTLERİN TANIMLANMASI ve KAVRAMSAL OLARAK İRDELENMESİ

Yıl 2023, Sayı: 20, 62 - 75, 31.12.2023

Perihan Dönertaş Yaşar Selçuk Şener

Öz

Kentsel arkeolojik alanlar, tarihi, geleneksel ve modern unsurları bünyesinde barındıran çok yönlü bileşenlerdir. Bu bileşenleri oluşturan unsurların korunarak, bu alanların devamlılığının sağlanması hassas bir koruma planlaması ve interdisipliner bir çalışma ile yapılabilir. Kentsel doku içerisindeki arkeolojik kalıntılar ve geleneksel unsurlar üçlüsü birbirlerini tamamlayabilmelidir. Farklı dönemlerin ve yaşam tarzlarının izlerini görebilmek ve yaşatabilmek için iyi bir tarihi araştırmanın yanı sıra alanın mevcut özelliklerinin analiz edilmesi gerekir. Kentsel arkeolojik alanlar, farklı zamanlara ait kültürlerin izlerini taşırlar bu da her kentin kendine has özellik barındırmasında önemli rol oynar. Zamanla ortaya çıkan bu stratigrafi o kentin kimliğini ve hafızasını oluşturur. Bu çalışmada, arkeolojik doku barındıran kentsel alanlara ilişkin mevcut tanımların kavramsal olarak, önerilerin de kuramsal olarak irdelenmesi ve kentsel arkeolojik sit kavramının daha yaygın olarak kullanılmasının sağlanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arkeolojik Sit Alanları,, Kentsel Arkeoloji,, Koruma.

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2010). Arkeolojik Alanlarda Koruma Sorunları Kuramsal ve Yasal Açılardan Değerlendirme, TÜBA-KED, 8:103-118.
• Ahunbay, Z. (2017). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, (9. Baskı), İstanbul: Yem Yayınevi.
• Belge, B. (2004). Çok Katmanlı Tarihi Kent Merkezlerinin Yönetimi: Kentsel Arkeoloji ve Planlama, Planlama Dergisi, 4:48-56.
• Belge, B., (2017). Planlama Sürecine Kentsel Arkeolojik Değerlerin Dahil Edilmesi Sorunsalı: Tarsus Tarihi Kent Merkezi Örneği, METU. JFA., 34(2):59-91.
• Eres, Z. (2016). Mimari ve Arkeolojik Koruma Kültürü Üzerine Yazılar, (1. Baskı), İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Karabağ, N.E. (2008). Kent Arkeolojisi Metoduyla Çok Katmanlı Kentlerdeki Tarihsel Sürekliliğin Çözümlenerek Korunması: İzmir Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Bölümü, Restorasyon Anabilim Dalı, İzmir.
• Karabağ, N. E. (2010). Korumanın 20.Yüzyılda Değişen Kapsamı ve Kent Arkeolojisi Kavramının Gelişimi, Ege Mimarlık, Mimarlar Odası İzmir Şubesi, S.73.
• Madran, E., Özgönül, N. (2005). Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması, Ankara. Milas Belediye Arşivi.
• Özcan Z. (2006). Planlamada Disiplinler Arası İlişkiler ve Kentsel Arkeolojinin Yeri, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt:21.
• Savrum Kortanoğlu M. (2013). Arkeolojik Sitler ve Derecelendirme Sorunu, COLLOQUIUM ANATOLICUM, 12:271-290.
• Sevin V. (1995). Arkeolojik Kazı Sistemi El Kitabı, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, (1. Baskı), İstanbul.
• Taşçı B., Akyüz Levi E. (2016). Kent İçi Arkeolojik Alanlarda Kalıntıların Sunumuna İlişkin Yaklaşımlar: Foça Örneği, İdeal Kent Dergisi, 19(7), s.588-627.
• Tuna N. (1994). Koruma Planlamasında Arkeolojik Alanların Saptanması ve Belgelenmesi, Kent, Planlama, Politika ve Sanat Tarık Okyay Anısına Yazılar, Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını.
• Tuna N. (1998). Çevresel Etki Değerlendirme Çalışmalarında Arkeolojik Kültür Mirasının Korunması, Arkeoloji ve Sanat, 85:39-48.
• Tuna N. (2000). Kentsel Arkeoloji Üzerine, İdol, 7:7-13.
• Tuna N. (2003). İstanbul Sur içinde Kentsel Arkeolojik Kültür Mirası, İstanbul, 46: 88-93.