GAPS Diyetinin Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireyler Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 11, 25.06.2019

Yahya Çıkılı Serdal Deniz Büşra Çakal

Öz

Sosyal
becerilerde yetersizlik, dil gelişiminde anormallik ve takıntılı-yineleyici
davranışlarla kendini gösteren ve nörogelişimsel bir bozukluk olduğu düşünülen Otizm
Spectrum Bozukluğunun semptomları hafiften şiddetliye doğru her bir çocuk da
farklılık gösterebilmektedir. Nedeni henüz tam olarak belirlenemeyen OSB’nun
tedavisi için birçok uygulamaların yapıldığı görülmektedir. Bu uygulamalardan
biri de GAPS diyetidir (Gut and Psychology Syndrome). GAPS diyetinin OSB  olan bireyler üzerindeki etkisine ilişkin aile
görüşlerini incelemeyi amaçlayan bu araştırma da veriler, araştırmacılar
tarafından geliştirilen ‘Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu’ aracılığıyla elde
edilmiştir. Araştırmada OSB olan çocuğuna GAPS diyetini uygulayan 15 aile ile
görüşmeler yapılmıştır. Veriler Betimsel Analiz Tekniği ile analiz
edilmiştir. Araştırma sonucunda, aileler GAPS diyetini uygularken çocuğun
kabullenmemesi, ürünleri temin etmede yaşanan güçlükler maddi güçlükler, hazırlama
sürecinin güçlükleri ve kısıtlı yemek çeşidi olmasından dolayı zorlandıklarını
belirtmişlerdir. Ayrıca ailelerin GAPS diyeti sonucunda OSB olan çocuklarının
konuşmalarında artış, algıların açılması, kabızlığın geçmesi, takıntılı
davranışlarda azalma, öfke nöbetlerde azalma ve göz temasında artış sağladığı
ve diğer ailelere kullanmaları için tavsiye ettikleri sonuçlarına ulaşılmıştır.

 

Anahtar Kelimeler

GAPS Diyeti, Otizm Spektrum Bozukluğu, Diyet, Aileler

Kaynakça

• Batu, Z. (2018). Nutrition in Children with Autism Spectrum Disorder. International Journal of Scientific and Technological Research, 4 (3), 87-92.
• Bilgiç, A. ve Cöngeloğlu, A. (2009). Otizm Spektrum Bozukluklarında Biyolojik Temelli Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Uygulamaları. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 16 (3), 153-164.
• Bilgiç, A., Cöngöloğlu, A., Hergüner, S., Türkoğlu, S., Bahalı, K., Gürkan, K., Durukan, İ. ve Türkbay, T. (2013). Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklarda Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Uygulamaları: Çok Merkezli Bir Çalışma. Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi, 50, 237-243.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Campbell-McBride, N. (2008). Gut and psychology syndrome. Journal of Orthomolecular Medicine, 23 (2), 90-94.
• Campbell-McBride, N. (2014). GAPS Bağırsak v Psikoloji Sendromu, (Çeviren: Erdener, İ. 2019). İstanbul: Adalin Yayıncılık
• DSM-V (2013). Diagnostical and statistical manual of mental disorders. Fifth Edition. American Psychiatric Association.
• Eikeseth, S., Smith, T., Jahr, E. ve Eldevik, S. (2007). Outcome for Children with autizm who began intensive behavioral treatment between ages 4 and 7: A comparison controlled study. Behavior Modification, 31, 264- 278.
• İlik, Ş. ve Sayın, F. K. (2018). Otizm Spektrum Bozukluğunda Beslenme. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care Electronic Journal, 12 (2), ss. 117-125.
• Kaluzna-Czaplınska J., Socha E., ve Rynkowskı, JB. (2011). Vitamin Supplementation Reduces Excretion of Urinary Dicarboxylic Acids in Autistic Children. Nutrition Research, 31 (7), 497-502.
• Kaymak, A. (2016). Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB): Tanım, Sınıflama, Yaygınlık ve Nedenler. (Editör: Diken, İ.H. ve Bakkaloğlu, H. 2016). Zihin Yetersizliği ve Otizm Spektrum Bozukluğu. Ankara: Pegem Akademi.
• Kırcaali-İftar, G. (2014). Otizm Spektrum Bozukluğuna Genel Bakış. (Editör: Tekin-İftar, 2014). E. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklar ve Eğitimleri. Ankara: Vize Yayıncılık
• Kodak, T. and C.C. Piazza, Assessment and behavioral treatment of feeding and sleeping disorders in children with autism spectrum disorders. Child and adolescent psychiatric clinics of North America, 17 (4), 887-905.
• Kurt, O. (2014). Otizm Spektrum Bozukluğu ve Bilimsel Dayanaklı Uygulamalar. (Editör: Tekin-İftar, 2014). E. Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklar ve Eğitimleri. Ankara: Vize Yayıncılık.
• McCandless, J. (2004). Otizmi Şimdi Yen Açlık Çeken Beyinler. (Aktaran: Özkardeşler Şallı, Y. 2007). İstanbul: Prestij Yayınları.
• Önal, S. ve Uçar, A. (2017). Otizm Spektrum Bozukluğu Tedavisinde Beslenme Yaklaşımları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 6 (123), 179-194.
• Özbey, Ç. (2005). Otizm ve Otistik Çocukların Eğitimi. İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Özdemir, M. (2011). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,11(1), 323-343.
• Özeren, G. S. (2013). Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) ve Hastalığa Kanıt Penceresinden Bakış. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (2), 57-63.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F.G. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Anakara: Anı Yayıncılık.
• Şahbaz, Ü. (2017). Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB). (Editör: Şahbaz, 2017). Zihin Yetersizliği ve Otizm Spektrum Bozukluğu. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Taşyürek, E. (2017). Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Konulan Çocuklarda Uyku ve Beslenme Sorunları. Doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Ankara.