Erken Cumhuriyet Döneminde Türk Devrimini Anlamlandırma ya da Devrime İdeoloji Bulma Çabaları / Efforts to Interpret and Find Ideology for Turkish Revolution in Early Republic Period

Yıl 2010, Sayı: 44, 103 - 148, 02.04.2018

Yıldız Akpolat

Öz

Ö Z E T

Kendine ait özgün ideolojisi daha önceden formüle edilmeden herhangi bir felsefi

inşası olamayan Fransız Devrimi ve Aydınlanmacı felsefeyi takip eden Cumhuriyet

devrimine daha sonradan aydınların inşa etmeye çalıştığı ideolojinin ne olduğunu

araştırmak bu çalışmanın hedefi olmuştur. Bu çaba ile aynı zamanda batılılaşma

sancılarımız ve çelişkilerimiz ve trajedimiz izlenmiştir. Erken cumhuriyet

döneminde devrimin heyecanı ile yaşanan coşkunun bile gizleyemediği kaygıları

ideologlarda görmek hem hüzünlü hem de takdire şayan olmuştur. Geç

modernleşme çabalarının zihinde ve ruhlarda yarattığı o kopuşun sonsuz acısı ve

neşesi ve telaşı aynı anda kendini hissettirmektedir. Hareketli bir dönemin fikirsel

canlılığı bugün bile bize ışık olmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Türk Modernleşmesi, Erken Cumhuriyet Dönemi, İdeologlar ve İdeolojiler,

Geç Modernleşme

AB S T R AC T

The target of this study is to search about the ideology that was tried to be imposed

by the intellectuals after the republican revolution succeeding French Revolution

and the philosophy of Enlightenment that has no philosophical construction before

their distinctive ideology has been formulized. With this effort, our contradictions,

tragedy and pains of occidentalisation are followed. In the early Republican period,

seeing the concerns in the eyes of ideologists, that the enthusiasm and excitement

could not even dissemble, was worthy of respect. The infinite pain, enthusiasm and

panic of the break that the efforts of late modernization created in minds and souls

make themselves felt all at once. The intellectual vividness of an active period

offers an insight into us even today.

Keywords: Turkish Modernization, Early Republican period, Ideologists and ideologies, Late

Modernization

Anahtar Kelimeler

Türk Modernleşmesi, Erken Cumhuriyet Dönemi, İdeologlar ve İdeolojiler

Kaynakça

• Abrahamson, M., (1990), İşlevselcilik, çev. N. Çelebi, Konya, Sebat Ofset.
• Ahıska, M., (1998), “Türkiye’de İktidar ve Gerçeklik”, Defter, sayı: 33, ss: 19-40.
• Akpolat, Y., (1995), “Tekin Alp’in Türk Milliyetçiliği Anlayışı”, Türkiye Günlüğü, sayı: 37, ss: 81-85.
• Akpolat, Y., (2003), Neden Batı’dan Kaçıyoruz Neden Batı’ya Koşuyoruz, İstanbul, QMatris yay.
• Akpolat, Y., (2005), “Türk Düşüncesi Dergisi”, Türk Yurdu, cilt: 25, sayı: 213, ss: 90-101.
• Akpolat, Y., (2007), “Devrim, Muhafazakar Düşünce ve Pozitivizm: Türkiye ve Fransa Örneklerinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Deneme”, Türkiye Günlüğü, sayı: 88, ss: 129-139.
• Aydemir, Ş.S., (1986), İnkılap ve Kadro, 3. baskı, İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Aykaç, O., (2000), “Bir Olay: Kerbela Trajedi ve Haysiyet”, Defter, sayı: 40, ss: 107-116.
• Barrett, M., (2004), Marx’dan Foucault’ya ideoloji, çev. A. Fethi, İstanbul, Doruk yay.
• Berman, M., (2000), Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor, 3. baskı, çev. Ü. Altuğ ve B. Peker, İstanbul, İletişim yay.
• Bilgin, N., (1994), Sosyal Bilimler Kavşağında Kimlik Sorunu, İzmir, Ege Ü. Yay.
• Bozkurt, M.E., (1940), Atatürk İhtilali, İstanbul, İ.Ü. yay.
• Celal Nuri, (2002), Türk Devrimi: İnsanlık Tarihinde Türk Devriminin Yeri, çev. Ö.
• Ozankaya, Ankara, Kültür Bakanlığı yay.
• Durkheim, E., (1985), Toplumbilimsel Yöntemin Kuralları, çev. C.B. Akal, İstanbul, BFS yay.