The Religious Education Problems of Syrian Students in Religious-Based (Imam Hatip) High Schools: A Qualitative Analysis for Solution

Yıl 2019, Cilt: 60 Sayı: 2, 307 - 336, 30.11.2019

Ali Baltacı Mehmet Kamil Coşkun İsa Ceylan

https://doi.org/10.33227/auifd.559156

Cited By: 3

Öz

This research focuses on the problems experienced by
the Syrian students studying in the religious-based (imam hatip) high schools
in the religious education courses in accordance with the opinions of the
religious education teachers. Within the scope of the research,
some solutions offered by religious education teachers regarding the problems encountered
in classes are presented. In this study, which is designed
with a phenomenological model, one of the qualitative research methods,
criterion and snowball sampling methods are employed simultaneously and mixed
sampling approach is used. The study group consists of 43
religious teachers working in 17 imam hatip high schools in Altındağ, Mamak,
Sincan, Çankaya, Yenimahalle, and Etimesgut districts of Ankara. According
to the results of the research, there are problems identified under these
themes: language and communication problems inside and outside the school,
social exclusion, and prejudice. According
to teachers, the most
important causes of the problems are that Syrian students do not speak Turkish
and cannot communicate with others. In order to solve these problems,
teachers have offered various suggestions, including providing language
education, empathy training and adaptation education, and opening private
schools for Syrians. The fact that this study focuses on
the related problem in the literature of religious education and constitutes an
important data source for future studies increases the importance of the
research.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Religious Education Teachers, Imam Hatip High Schools, Syrian Students

İmam Hatip Liselerindeki Suriyeli Öğrencilerin Din Eğitimi Sorunları: Çözüme Yönelik Nitel Bir Analiz

Öz

Bu araştırma,
imam hatip liselerinde çalışan din dersi öğretmenlerinin görüşleri
doğrultusunda, bu okullarda öğrenim gören Suriyeli öğrencilerin din eğitimi
derslerinde yaşadıkları sorunlara odaklanmaktadır. Ayrıca araştırma kapsamında
din dersi öğretmenlerinin, din derslerinde yaşanan sorunlara ilişkin çözüm
önerileri de sunulmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik
desende tasarlanan bu araştırmada ölçüt ve kartopu örnekleme yöntemleri eş
zamanlı olarak işe koşularak karma örnekleme yaklaşımı kullanılmıştır. Ankara
İlinin Altındağ, Mamak, Sincan, Çankaya, Yenimahalle ve Etimesgut ilçelerinde
bulunan 17 imam hatip lisesinde çalışan 43 din dersi öğretmeni bu araştırmanın
çalışma grubudur. Araştırma sonuçlarına göre; dilde, iletişimde, okul içinde ve
okul dışında yaşanan sorunların yanı sıra sosyal dışlanma ve önyargılar
temaları altında belirlenen sorunlar söz konusudur. Öğretmenler için en önemli
sorun kaynakları: Suriyeli öğrencilerin Türkçe bilmemesi ve diğerleriyle
iletişim kuramamasıdır. Bu sorunların çözümü için öğretmenler, dil eğitimi,
empati eğitimi ve uyum eğitimi ile Suriyelilere özel okulların açılmasına
yönelik çeşitli öneriler sunmuşlardır. Din eğitimi literatüründe ilgili soruna
odaklanan bir çalışma olması ve ileride yapılacak çalışmalar için önemli veri
kaynağı oluşturması araştırmanın önemini artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Din Dersi Öğretmenleri, İmam Hatip Liseleri, Suriyeli Öğrenciler

Kaynakça

• Akpınar, Teoman. “Türkiye’deki Suriyeli Mülteci Çocukların ve Kadınların Sosyal Politika Bağlamında Yaşadıkları Sorunlar,” Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences 3:3 (2017), ss.16-29.
• Aksoy, Zeynep. “Uluslararası Göç ve Kültürler Arası İletişim,” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 5:20 (2012), ss.292-303.
• Altaş, Nurullah. Gençlik Döneminde Din Olgusu ve Liselerde Din Öğretimi. Ankara: Nobel, 2004.
• Aykırı, Kudret. “Sınıf Öğretmenlerinin Sınıflarındaki Suriyeli Öğrencilerin Eğitim Durumlarına İlişkin Görüşleri,” Turkish Journal of Primary Education 2:1 (2017), ss.44-56.
• Ayten, Ali ve Zeynep Sağır. “Dindarlık, Dinî Başa Çıkma ve Depresyon İlişkisi: Suriyeli Sığınmacılar Üzerine Bir Araştırma,” Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47:2 (2014), ss.5-18.
• Baltacı, Ali. “Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme,” Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7:1 (2018), ss.231-274.
• Baltacı, Ali ve Mehmet Kamil Coşkun. “Din Dersi Öğretmenlerine Yönelik Öğretmen Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi,” OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 8:15 (2018), ss.1450-1473.
• Barın, Hilal. “Türkiye’deki Suriyeli Kadınların Toplumsal Bağlamda Yaşadıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri,” Göç Araştırmaları Dergisi 2 (2015), ss.10-56.
• Başbay, Alper ve Yelda Bektaş. “Çokkültürlülük Bağlamında Öğretim Ortamı ve Öğretmen Yeterlikleri,” Eğitim ve Bilim 34:152 (2010), ss.30-43.
• Batar, Yusuf. Empatik Din Eğitimi. Ankara: Elips Kitap, 2011.
• Baxter, Pamela ve Susan Jack. “Qualitative Case Study Methodology: Study Design and Implementation for Novice Researchers,” The Qualitative Report 13:4 (2008), ss.544-559.
• Bengtsson, Mariette. “How to Plan and Perform a Qualitative Study Using Content Analysis,” NursingPlus Open 2 (2016), ss.8-14.
• Bilgin, Beyza. Türkiye’de Din Eğitimi ve Liselerde Din Dersleri. Ankara: Emel Matbaacılık, 1980.
• Bogdan, Robert ve Sari Knopp Biklen. Qualitative Research for Education. Boston: Allyn & Bacon, 1997.
• Boyraz, Zeki. “Türkiye’de Göçmen Sorununa Örnek Suriyeli Mülteciler,” Zeitschrift für die Welt der Türken 7:2 (2015), ss.35-58.
• Büyükikiz, Kadir Kaan ve Önder Çangal. “Suriyeli Misafir Öğrencilere Türkçe Öğretimi Projesi Üzerine Bir Değerlendirme,” Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 5:3 (2016), ss.1414-1430.
• Canyurt, Dilek. “Suriye Gelişmeleri Sonrası Suriyeli Mülteciler: Türkiye’de Riskler,” Akademik: Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi 48 (2015), ss.127-146.
• Cebeci, Suat. Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi. Ankara: Akçağ, 1996.
• Connelly, Lynne M. “Trustworthiness in Qualitative Research,” Medsurg Nursing 25:6 (2016), ss.435-437.
• Çelik, Yılmaz. “Arap Kökenli Öğrencilerin Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde A Seviyesinde Yaptıkları Yazım Yanlışları ve Çözüm Önerileri,” Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi 1:1 (2007), ss.23-27.
• Çiftçi, Hasan. “Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlarının Suriyeli Sığınmacılara Yönelik Tutum, Algı ve Empatik Eğilimlerinin Analizi,” İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 7:3 (2018), ss.2232-2256.
• Demir, Mehmet Akif. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Arapça Lisans Dersleri Hakkındaki Görüşleri: 19 Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği,” Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18:1 (2014), ss.227-242.
• Doğan, Recai ve Nurullah Altaş. “Din Öğretiminde Yeni Yöntem Tartışmalarında Kuramdan Uygulamaya: İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Programları (Ankara Modeli),” Değerler Eğitimi Dergisi 2:5 (2004), ss.23-38.
• Duman, Betül. “Yoğun Göç Almış Metropollerde Etniklik ve Öteki İle İlişki,” Sosyoloji Dergisi 3:27 (2013), ss.1-24.
• Emin, Müberra Nur. Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi: Temel Eğitim Politikaları. Ankara: SETA, 2016.
• Erdem, Cahit. “Sınıfında Mülteci Öğrenci Bulunan Sınıf Öğretmenlerinin Yaşadıkları Öğretimsel Sorunlar ve Çözüme Dair Önerileri,” Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi 1:1 (2017), ss.26-42.
• Guiraudon, Virginie. “European Integration and Migration Policy: Vertical Policy‐Making as Venue Shopping,” JCMS: Journal of Common Market Studies 38:2 (2000), ss.251-271.
• IOM. “IOM Turkey Report - Migrants’ Presence Monitoring 2019”. IOM. 2019. https://turkey.iom.int/sites/default/files/Q1_quarterly-jan-feb-mar-19.reduced.pdf. (Erişim: 16.04.2019).
• Kap, Derya. “Suriyeli Mülteciler: Türkiye’nin Müstakbel Vatandaşları,” Akademik Perspektif 1:3 (2014), ss.30-35.
• Karasu, Mithat Arman. “Türkiye’deki Suriyeli Sığınmacıların Kentlerde Neden Oldukları Güvenlik Riskleri,” Sciences 36:2 (2018), ss.51-73.
• Kartal, Bilhan. “Sığınmacı Statüsünün Dönüşümü ve Entegrasyon,” Bilhan Kartal ve Ural Manço (ed.), Beklenmeyen Misafirler: Suriyeli Sığınmacılar Penceresinden Türkiye Toplumunun Geleceği (Londra: Transnational Press, 2018) içinde, ss.117-139.
• Kartal, Bilhan. “Türkiye’ye Yönelik Suriyeli Göçünün Çok Yönlü Doğasına Giriş”, Bilhan Kartal ve Ural Manço (ed.), Beklenmeyen Misafirler: Suriyeli Sığınmacılar Penceresinden Türkiye Toplumunun Geleceği (Londra: Transnational Press, 2018) içinde, ss.13-29.
• Kaymakcan, Recep ve Hasan Meydan. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Programları ve Öğretmenlerine Göre Değerler Eğitimi,” Değerler Eğitimi Dergisi 9:21 (2011), ss.29-55.
• Kizilabdullah, Yildiz ve Tugrul Yuruk. “The Contribution of the Religious Culture and Ethics Course on the Integration of Children of Syrians in Adana, Turkey,” Religious Education 113:3 (2018), ss.289-301.
• Lee, Everett S. “A Theory of Migration,” Demography 3:1 (1966), ss.47-57.
• Miles, Matthew B. ve A. Michael Huberman. Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. New York: Sage Publications Inc., 1994.
• Morgan, Gareth ve Linda Smircich. “The Case for Qualitative Research,” Academy of Management Review 5:4 (1980), ss.491-500.
• Papastergiadis, Nikos. The Turbulence of Migration: Globalization, Deterritorialization and Hybridity. New York: John Wiley & Sons, 2018.
• Posel, Dorrit. “Have Migration Patterns in Post-Apartheid South Africa Changed?,” Journal of Interdisciplinary Economics 15:3-4 (2004), ss.277-292.
• Seydi, Ali Rıza. “Türkiye’nin Suriyeli Sığınmacıların Eğitim Sorununun Çözümüne Yönelik İzlediği Politikalar,” Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 31 (2014), ss.267-305.
• Simini, Filippo, Marta C. González, Amos Maritan ve Albert-László Barabási. “A Universal Model for Mobility and Migration Patterns,” Nature 484:7392 (2012), ss.96-100.
• Şeker, Betül Dilara, İbrahim Sirkeci ve M. Murat Yüceşahin. Göç ve Uyum. Londra: Transnational Press, 2015.
• Şimşek, Doğuş. “Göç Politikaları ve ‘İnsan Güvenliği’: Türkiye’deki Suriyeliler Örneği,” Toplum ve Bilim 147 (2017), ss.11-26.
• Tanrıkulu, Faik. “Türkiye’de Yaşayan Suriyeli Çocukların Eğitim Sorunu ve Çözüm Önerileri,” Liberal Düşünce Dergisi 22:86 (2017), ss.127-144.
• Tok, Mehmet ve Musa Yıgın. “Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Türkçe Öğrenme Nedenlerine İlişkin Bir Durum Çalışması,” Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi 2/8 (2013), ss. 132-147.
• Tosun, Aybiçe, Ayşe Yorulmaz, İshak Tekin ve Kübra Yıldız. “Mülteci Öğrencilerin Eğitim Sorunları, Eğitim ve Din Eğitiminden Beklentileri: Eskişehir Örneği,” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19:1 (2018), ss.107-133.
• Tüzün, Işık. Türkiye’de Mülteci Çocukların Eğitim Hakkını ve Karşılıklı Uyumu Destekleyen Yaklaşımlar, Politikalar ve Uygulamalar. Byy.: European Liberal Forum, 2017.