The Right to Refuse to Work Due to the Failure to Take Occupational Health and Safety Measures

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2 - Cumhuriyetin 100. Yılına Armağan, 163 - 194, 11.01.2024

Emine Tuncay Kaplan

Öz

Ensuring occupational health and safety, which is one of the most crucial topics in Labor Law and a universal human right, involves protecting the employee against occupational risks in the workplace.
In cases where the employer fails to take the necessary occupational health and safety measures in the workplace, the right to refuse to work is granted. According to the regulation introduced in Article 13 of Law No. 6331 on Occupational Health and Safety, employees facing a serious and imminent danger can apply to the committee or, in workplaces where the committee is not present, to the employer, requesting the determination of the situation and the implementation of necessary measures. If the committee convenes urgently or if the employer promptly decides in line with the employee's request, employees may refrain from working until the necessary precautions are taken. However, in cases where a serious and imminent danger cannot be prevented, the employee can leave the workplace and the hazardous area for a safe location without applying to the committee or the employer.
This study focuses on the right to refuse to work due to the failure to take occupational health and safety measures and its consequences.

Anahtar Kelimeler

Right to Refuse to Work, Employee, Serious and Imminent Danger, Duty to Protect and Supervise, Right to Live.

İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Alınmaması Nedeniyle Çalışmaktan Kaçınma Hakkı

Öz

İş Hukukunun en önemli konuları arasında yer alan ve evrensel bir insan hakkı olan iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, işçinin işyerindeki mesleki riskler karşısında korunmasıdır.
İşverenin işyerinde gerekli iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almaması halinde, çalışmaktan kaçınma hakkı tanınmıştır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 13. maddesinde getirilen düzenlemeye göre, ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tesbit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasını talep edebilirler. Kurulun acil olarak toplanarak, işverenin ise derhal çalışanın talebi doğrultusunda karar vermesi halinde çalışanlar gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Ancak ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda ise, çalışan kurula veya işverene başvurmadan işyerini ve tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider.
Çalışmamızda, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmaması nedeniyle çalışmaktan kaçınma hakkı ve sonuçları konusu üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çalışmaktan Kaçınma Hakkı, Çalışan, Ciddi ve Yakın Tehlike, Koruma ve Gözetme Borcu, Yaşam Hakkı.

Kaynakça

• Akın, Levent: İş Sağlığı ve Güvenliği, III. Yılında İş Yasası Semineri, 21, 25 Eylül 2005, Bodrum.
• Akın, Levent: İş Sağlığı ve Güvenliği ve Alt İşverenlik, Ankara 2013.
• Aydınlı, İbrahim; İşverenin Sosyal Temas ve İş İlişkisinden Edimden Bağımsız Koruma Yükümlülüklerinin Sonuçları, Ankara 2004.
• Baycık, Gaye: Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Yeni düzenlemeler, Ankara Barosu Dergisi. 2013/3, s.104-170.
• Caniklioğlu, Nurşen: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Öngörülen İşveren Yükümlülükleri, Çalışma Mevzuatı Semineri Notları Türkiye Toprak İşverenleri Sendikası, İstanbul 2012 (İşveren Yükümlülükleri).
• Centel, Tankut; İş Hukuku Bireysel İş İlişkileri I. İstanbul 1992.
• Çelik Nuri/Caniklioğlu Nurşen/Canbolat Talat/Özkaraca Ercüment; İş Hukuku Dersleri, İstanbul 2022.
• Demircioğlu Murat A; Sorularla İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku, İstanbul 2020.
• Demircioğlu Murat A.,/Korkmaz D.,/Kaplan Hasan A., Sorularla İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku, İstanbul 2020.
• Ekmekçi, Ömer; 4857 sayılı iş Kanununa göre İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda İşyeri Örgütlenmesi, Legal Yayıncılık, İstanbul 2005.
• Elbir, Nazlı; Kişiliğinin Korunması Bağlamında İşçiye Ait Kişisel Verilerin Korunması, Ankara 2020.
• Ertürk, Şükran; İş Sağlığı ve Güvenliği Hukukunda İşverene Getirilen Yükümlülükler, Sicil İHD, Eylül 2012, S.(13.24).
• Ertürk, Arzu Arslan; İş Hukuku Boyutuyla Türkiye’de Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Dünyadan Örnekler, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Hukuk Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı, Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan, Y.2014, C.20, S.11. (285-340)
• Eyrenci Öner/Taşkent Savaş/Ulucan D.,/Baskan Esra; İş Hukuku, İstanbul 2020.
• Geiser T.,/Müller R., Arbeitsrecht in der Schweiz. 3. Aufl. Bern 2015.
• Göktaş, Seracattin; Türk İş Hukukunda İşçinin Çalışmaktan Kaçınma Hakkı, Ankara 2008.
• Güzel Ali/ Ali Rıza Okur/Caniklioğlu Nurşen; Sosyal Güvenlik Hukuku, İstanbul 2021.
• İnciroğlu, Lütfi; İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda Çalışanın Çalışmaktan Kaçınma Hakkı, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Hukuk Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı, Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan, Y.2014, C.20, S.11 (809-825).
• Kaplan, Emine Tuncay; İşverenin Hukuki Sorumluluğu, Ankara 1992 (Sorumluluk).
• Kaplan Emine Tuncay; İşçinin İşgörme Ediminin İfasını Engelleyen Nedenler ve Hukuki Sonuçları, Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan I, İstanbul 2011, s.567-594 (İfa Engelleri).
• Mollamahmutoğlu, Hamdi; “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Bakımından İşçinin İşi Red Hakkı, Türk Kamu Sen. Sendikası Derg. S.2, Mart, Haziran, 1994, s, 3-12 (Red Hakkı).
• Mollamahmutoğlu, Hamdi/Astarlı Muhittin/Baysal, Ulaş; İş Hukuku, Ankara 2022.
• Rehbinder, M/Stöckli Jean–Fritz, Berner Kommentar B.VI Obligationenrecht 2. Abt. Die Einzelnen Vertragsverhaeltnisse 2. Teilband, Der Arbeistvertrag Art. 319-362 OR 1. Abschnitt Einteitung und Kommentar zu den Art. 319-330b OR, Bern 2010, Art.324, N.7.
• Reisoğlu, Seza: Hizmet Akdi, Mahiyeti-Unsurları-Hükümleri, Ankara, 1968.
• Oğuz, Özgür, AB Dİrektifleri ve Türk İş Hukukunda İş Sağlığı ve Güvenliğinde İşverenlerin Yükümlülükleri ve İşçilerin Hakları, İstanbul 2011.
• Sarıbay Öztürk Gaye; İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmesinin Hukuki ve İdari ve Cezai Sonuçları, İstanbul 2015.
• Senyen Kaplan Emine Tuncay; Bireysel İş Hukuku, Ankara 2023.
• Soyer, M. Polat; İşçinin İş Görmekten Kaçınma Hakkı, Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan, Ankara 2011. (652-689).
• Sur, Melda; İşçinin Çalışmaktan Kaçınma Hakkı, A. Can Tuncay’a Armağan, s.395-414, İstanbul 2009.
• Süzek Sarper; İş Güvenliği Hukuku, Ankara 1985 (İş Güvenliği).
• Süzek, Sarper; İş Hukuku, Ankara 2021.
• Taşkent, Savaş; İş Kazası Kavramı, Prof. Dr. Nuri Çelik’e Armağan, C.II, İstanbul 2001 (1951-1966).
• Ulusan İlhan; Özellikle Borçlar ve İş Hukuku Açısından İşverenin İşçiyi Gözetme Borcu Bundan Doğan Hukuki Sorumluluğu, İstanbul 1990.
• Vischer, F., Der Arbeitsvertrag, Helbina & Lichtenhahn. Basel-Genf, München 2005.