DEVLET TÜRLERİNDE İDARİ ÖRGÜTLENME İLKELERİ

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2 - Cumhuriyetin 100. Yılına Armağan, 493 - 519, 11.01.2024

Çolpan Mücahit Küçük

Öz

Ülkeler kendi tarihi, sosyokültürel, ekonomik ve etnik yapıları gereği kendi devlet modellerini şekillendirmişlerdir. Kimi devletlerde yerel yönetimlerin etkinliği görülürken bazı devletler merkezi yönetimin güçlendirilmesi ve güçlü kalmasından yana tavır koymuşlardır. İşte bu gerekçelerle günümüzde üniter devlet, bölgesel devlet ve federal devlet olmak üzere üç çeşit devlet biçimi gözlenmektedir. Demokratik yönetimlerin kaynağı olarak halka en yakın ve en hızlı yönetişimi getirme gayreti ile devletin birliğini korumak düşüncesi, devlet yönetimlerini birbirine yaklaştıracak fikirler öne sürülmesini temin etmiş ve bu çabalar her devlet türünü diğerinden ayırmakla birlikte bir dilemma olarak bir birine yaklaştıran yöntemler belirlenmesine sebebiyet vermiştir. Çalışmada önce söz konusu devlet türlerine yer verilecek ve sonrasında bahse konu devletlerin yönetimine ilişkin ilkeler ele alınacaktır

Anahtar Kelimeler

Üniter Devlet, Bölgesel Devlet, Federal Devlet, Merkezi Yönetim, Yerinden Yönetim

Kaynakça

• ANBARLI BOZATAY, Şeniz/KIZILKAYA, Kemal, "Merkezden Yönetim-Yerinden Yönetim Tartışmalarının Odağında Bir Düzenleme: 6360 Sayılı Yasa Hakkındaki Değerlendirmeler", Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 6 (2016): 609-637
• ATATORUN, Mustafa/ KAYMAZ, Ebru Derya, “Federalizm ve Avrupa Birliği (AB) Bölgesel Politikası Belçika’da Etnik Milliyetçiliği Nasıl Etkiledi?”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Yıl: 2022, Cilt: 13, Sayı: 34, 426-439.
• ATAY, Ender Ethem, İdare Hukuku, 9. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2023.
• BASGIL, Ali, "Devlet Nedir?: Realist Bir Tarif Denemesi", Journal of Istanbul University Law Faculty 12 (1946): 981-990 https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuhfm/issue/9165/114804.
• BEAUD, Olivier, “Conceptions of the State”, The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, Ed by Michael Rosenfeld, András Sajo, New York, Oxford University Press, 2012: 269-282.
• BERKÜN, Sanem, «Kamu Açısından Yönetim», Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, Yıl 6, Sayı 16, 2017: 638-664.
• ÇAĞDAŞ, Tülin, Federal ve Üniter Devletlerin Yerinden Yönetim Birimlerinin Benzerlik ve Farklılıkları Açısından İncelenmesi, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6.1, (2019): 161-179.
• ÇELİK ULUSOY, Demet, «Federal Sistemlerde Hükümetler Arası Eğilimler», Ankara Üni. Hukuk Fak. Dergisi, 64 (4) 2015: 1071-1112.
• DEMİRKALE, Sezgi/ KARABURÇ Ökkeş/ ÖZTÜRK Lamiha “Yerel Yönetimlerde Subsidiarite İlkesinin Etkileri Ve Uygulanabilirliği”, https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2244984
• EVLİYAOĞLU, Selçuk Abdullah, «Üniter Devlet Biçiminin Kronik Değişimi Ve Tanımda Zorluklar: Anayasa Hukuku Çerçevesinde Karşılaştırmalı Bir Analiz», EKEV Akademi Dergisi, Yıl 25, Sayı 85, Kış 2021, 401-416.
• GERMEÇ TANRIVERDİ, Ezgi, Sosyolojik Açıdan Küreselleşme ve Ulus Devlet (Giddens, Bauman ve Habermas Örneği), Seçkin Yayınevi, Ankara 2017.
• GÖZLER, Kemal, Mahalli İdareler, Ekin yayınevi, Bursa 2018.
• GUASTAFERRO, Barbara. "Territorial Representation in Unitary States. Reforming National Legislatures in Italy and in the United Kingdom." Italian Journal of Public Law, vol. 11, no. 1, 2019: 147-195.
• JANASHVILI, Lela/ GOGIASHVILI, Giorgi. "Problems with the Modern State Territorial Organization." Journal of Law (TSU), vol. 2016, no. 2, 2016 : 41-54.
• KALFA, Eda / DINÇ, Cengiz, “İskoç ve Katalan Bağımsızlık Hareketlerinin Tarihsel Kökenleri ve Güncel Bir Karşılaştırması”, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), Nisan 2023, ss. 387-411
• METIN Yüksel/ ERECE Burak, «Bölgeli Devlet ve Federal Devlet Mukayesesi: İspanya ve Federal Almanya Örneği. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, vol.1, no.7, 2016: 687 – 720.
• PATRASCU, Cristina. "Administrative Organization in Several European States: Territorial Levels and the Distribution of Competences according to Their Constitutions." Jurnalul de Studii Juridice, vol. 14, no. 3-4, 2019: 21-38.
• SADİOĞLU, Uğur/ÇİFCİ Yasemin, “Avrupa’da Yerel Yönetimler Reformu Sonrasında Türk Yerel Yöntemleri İçin Bir Tipoloji Belirleme Çalışması”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi Cilt:20, No:1 (Yıl: 2021): 255-292.
• SUNAY, Reyhan "AB Bütünleşmesinin Biçimi Üzerine Farklı Yaklaşımlar: Federal Yaklaşım (I)", Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 14 (2006): 185-222.
• TAN, Turgut/ BAYAZIT Bahar, İdare Hukuku, Turhan Yayınevi, Ankara 2021.
• WATTS, Roland L. “Typologies of Federalism”, Routledge Handbook of Regionalism and Federalism, Ed. by John Loughlin, John Kincaid, Wilfried Swenden, London and New York, Routledge, 2013: 19-33.
• WEINZIERL, Josef. "Territoriality beyond the State: The EU's Territorial Claims and the Search for Their Legitimacy." German Law Journal, vol. 22, no. 4, June 2021: 650-672.