İNSAN KAYNAKLARI ROLLERİNİN ÖRGÜT KÜLTÜRÜNE ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 161 - 183, 21.06.2023

Zekiye Erduygun Pınar Tınaz

https://doi.org/10.14514/beykozad.1229244

Öz

Bu çalışmada insan kaynakları rolleri ile örgüt kültürü arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmış olup insan
kaynakları rollerinin dört alt boyutunun örgüt kültürüne etkisi araştırılmaktadır. Ayrıca, katılımcıların demografik
özelliklerine göre insan kaynakları rolleri algı düzeylerinin ve örgüt kültürü algı düzeylerinin farklılaşıp
farklılaşmadığı da araştırılan bir diğer konudur. Araştırmanın evreni, bir hazır giyim üretim kurumunun 400
çalışanından oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise, araştırmaya katılmaya gönüllü olan 200 katılımcıdır.
Araştırmanın verileri anket yöntemiyle toplanmış olup veriler, çoklu regresyon, bağımsız örneklem t testi ve tek
yönlü varyans analizi (ANOVA) gibi nicel yöntemlerle analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, insan kaynakları
rollerinin stratejik ortak ve çalışan şampiyonu alt boyutlarının örgüt kültürünü pozitif yönde etkilediğini
göstermiştir. Diğer taraftan insan kaynakları rolleri alt boyutlarından idari uzman ve değişim ajanı alt
boyutlarının örgüt kültürü üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamıştır. Örgüt kültürünün algılanması çalışanların
demografik özelliklerine göre farklılaşmamaktadır. İnsan kaynakları rolleri alt boyutlarının da yaşa, örgütteki
pozisyona, mesleki ve örgüt kıdemine göre farklılık göstermediği saptanmıştır. Cinsiyet ve eğitim düzeyi
değişkenleri açısından bazı insan kaynakları rolleri alt boyutlarının kadınlar ve yüksek düzeydeki eğitimliler
lehine farklılaştığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları, ,İnsan Kaynakları Rolleri, ,Örgüt Kültürü

Teşekkür

İnsan Kaynakları bölümünde uzun yıllardır görev alan biri olarak yaptığım çalışmanın konu ile ilgilenenler açısından faydalı olması dileklerimle; Bu çalışmayı hazırlama sürecimde başından sonuna kadar bana yardımcı olup yol gösteren değerli hocam Sayın Prof. Dr. Pınar Tınaz ‘a ve bana destek vererek yüreklendiren canım Aileme, eşime ve bu çalışmayı hazırlarken bana enerji katan ve sabır gösteren çocuklarım Era Egemen Erduygun ve Uzay Eren Erduygun ‘a sonsuz teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Alamur, B. (2005) Örgüt Kültürü ve Örgüte Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde Bir Uygulama, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Al-Rakhimi, J. (2000). The Role of Organizational Culture in the Application of Total Quality Management to the Chemical Industries Sectors in the Emirate of Jeddah. [Unpublished Master Thesis, King Abdulaziz University, Jeddah - Saudi Arabia], King Abdulaziz University Digital collection.
• Aktaş, E., Çiçek, I., & Kıyak, M. (2011). The Effect of Organizational Culture on Organizational Efficiency: The Moderating Role of Organizational Environment and CEO Values. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 24, 1560–1573.
• Battal, A. (2007). Örgütsel Değerlerin Örgüt Kültürü Öğelerine Etkisi. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kütahya.
• Beach, D. S. (1980). Personnel: The Management of People at Work. New York, Macmillan.
• Becker, E. B. vd. 2001). The HR Scorecard: Linking People, Strategy, and Performance. Boston, Harvard Business Press.
• Brockbank, W. (1999). If HR Were Really Strategically Proactive: Present and Future Directions in HR's Contribution to Competitive Advantage. Human Resource Management, 38(4), 337–352.
• Caldwell, M. (1992). Champions, Adapters, Consultants and Synergists: The New Change Agents in HRM. Human Resource Management Journal, 11(3).
• Cameron, K. S. ve Quinn, R. E. (1999). Diagnosing and Changing Organizational Culture. Base on the Competing Values Framework, Reading, Mass: Addison-Wesley.
• Childress, J. R. (2013). Leverage: The CEO's guide to corporate culture. Kindle Edition version.
• Denison, D. R. (1990). Corporate culture and organizational effectiveness. New York, NY: Wiley.
• Durendez, A., Madrid-Guijarro, A. and García-Pérez-de-Lema, D. (2011). Innovative culture, management control systems and performance in small and medium-sized Spanish family. Firms, rev. innovar, 21(40).
• George D. and Mallery P. (2010). SPSS for Windows step by step. A simple study guide and reference (10. Baskı). GEN, Boston, MA: Pearson Education, Inc..
• Harem, H. (2004). Organizational management - a holistic perspective. (1 st ed). Amman: Jordan. Hamed Publishing and Distribution House. Harschnek Jr, R.A. v.d., (1978). Which Personnel Department is Right for You? Personnel Administrator.
• Hodgkinson, C. (2008). Yönetim Felsefesi. Beta Basım Yayın, İstanbul.
• Jad Al-Rab, S. (1997). Human resources management in building and supporting organizational culture. The Scientific Journal of Economics and Trade, 11, 347.
• Kılıç, G. (2006). Eğitim Kurumlarında Liderlik Tarzları ve Örgüt Kültürünün Performans Üzerindeki Etkisi. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
• Koçel, T. (2013). İşletme Yöneticiliği, 13. Baskı. İstanbul, Beta Yayınları.
• Kosa, G. (2010). Örgüt Kültürünün Değişiminde İnsan Kaynakları Yönetiminin Rolüne İlişkin Bir Araştırma. Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kotter, J. P., & Heskett, J. L. (1992). Corporate culture and performance. New York, NY: Kotter Associates.
• Muslim, A. (1996). The impact of organizational culture on the characteristics of managers and organizational practices: A comparative study on a sample of industrial and service organizations in Egypt. The Egyptian Journal of Commercial Studies, 6, 13.
• Nakip, M. ve Yaraş, E. (2017). Pazarlamada Araştırma Teknikleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Naktiyok, A. (1999). Çevresel Çalkantı ve Örgüt Kültürü-Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.
• Nimon K. (2010). Regression commonality analysis: Demonstration of an SPSS solution. Multiple Linear Regression Viewpoints, 36(1): 10-7.
• Schein, E. (2010). Organizational culture and leadership: A Dynamic View. Josser- Bass, San Francisco.
• Schuler, R. S. (1994). Managing Human Resources, 5th. Ed. New York, West Publishing Company.
• Sharma, G., ve Good, D. (2013). The work of middle managers: Sense making and sense giving for creating positive social change. The Journal of Applied Behavioral Science, 49, 95- 122.
• Storey, J. (1992). Developments in the Management of Human Resources: An Analytical Review. Oxford, Blackwell Publishing.
• Tınaz, P. (2021). Çalışma Yaşamından Örnek Olaylar. İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Tüzüner, V. L. (2014). İnsan Kaynakları Yönetimi Faaliyetlerinde Ölçme ve Değerlendirme. İstanbul, Beta Yayınları.
• Tyson, S. (1995). Human Resource Strategy: Towards a General Theory of Human Resource Management. Financial Times Management.
• Ulrich, D. (1997). Human Resources Champions. Boston, Harvard Business School Press.
• Ulrich, D. ve Beatty, D. (2001). From Partners to Players: Extending the HR Playing Field. Human Resource Management, 40(4).
• Ülgen, H. (1973). Çevrenin İşletme Yapısı Üzerine Etkisi. https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/2057/makaleler/2/2/arastirmaxcevrenin-isletmenin-yapisina-etkisi.pdf
• Yıldırım, C. (2013). Örgüt Kültürü ve İnsan Kaynakları Yönetimi Arasındaki İlişki: Kamu Ve Özel Sektör Bankacılığında Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Yılmaz, G. (2006). Örgüt Kültürü ve İnsan Kaynakları Yönetimi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.