CERRAHİ HASTASININ TABURCULUK SONRASI TELE SAĞLIK YÖNTEMİ İLE HEMŞİRELİK BAKIMININ ÖNEMİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 30 - 38, 23.06.2020

Sibel Köstekli Sevim Çelik Elif Karahan

Öz

Amaç: Araştırmada, cerrahi hastalarının tele-sağlık yöntemi ile hemşirelik bakımının sürdürülebilirliğinin öneminin tartışılması amaçlandı.
Gereç-yöntem: Araştırma, Haziran-Eylül 2019 tarihleri arasında Cochrane, MedLine, PubMed, veri tabanlarında ‘cerrahi’, ‘tele-sağlık’, ‘tele-hemşirelik’ ve ‘cerrahi hasta bakımı’ anahtar kelimeleri kullanılarak2008-2019 yılları arasında yayınlanan 10 randomize kontrollü, 4 sistematik, 2 vaka ve 7 derleme araştırması olmak üzere toplam 23 çalışma incelenerek gerçekleştirildi.
Bulgular: Çalışmalar, ameliyat sonrası %40-70 oranında taburculuk sonrasında cerrahi alan enfeksiyonlarının geliştiğini, yaklaşık %60’a kadar önlenebilir olduğunu, her birinin yaklaşık olarak 11-28 gün kadar ameliyat sonrası ek hastane yatış günü gerektirdiğini göstermektedir. Bu nedenle cerrahi hemşirelerinin; tele sağlık teknolojileri ile ameliyat sonrası evine taburcu edilen hastaların günlük cerrahi drenaj çıkışlarını, spirometri sonuçlarını, kan basıncını, oksijen satürasyonu ve kalp atım hızını, beden ısısını, kan şekerini, ilaç uyumlarını değerlendirebilmesi mümkün olmaktadır. Ayrıca; hemşirelerin hastaların ağrı, uyku durumu, günlük yaşam aktiviteleri, özel egzersiz programına uyumu, özel, sosyal ve iş yaşamına dönüşünde yaşadığı problemleri de değerlendirerek hemşirelik bakımını taburculuk sonrası da kolaylıkla devam ettirebilecekleri bildirilmektedir. Bu bakımı sağlarken, hemşireler yazılı mesajlaşma, akıllı telefonlar, dijital fotoğrafçılık, sesli mesaj, görüntülü telefon görüşmeleri ile video desteğini kullanabilmektedirler. Çalışmalar, tele-tıp kullanımının, cerrahi alan enfeksiyonlarının uzaktan teşhisinde uygulanabilir bir yöntem olduğunu, ameliyat edilen hastaların taburculuk sonrası tekrar hastaneye başvuru oranlarında azalmaya katkı sağladığını ve ailelerinde bu durumdan memnun oldukları bildirilmiştir.
Sonuç: Araştırma, cerrahi hemşireliğinde tele sağlık teknolojilerinin kullanımı konulu çalışmaların oldukça az olduğunu gösterdi. Bu bağlamda, hastaların taburculuk eğitimlerinde tele-sağlık/hemşirelik kavramlarının açıklanması, uygun bir teknoloji ile bakımın sürdürülebilmesi için kurumlarda ekiplerin oluşturulması, sistemin yararları üzerine daha çok hemşirelik araştırmalarının yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cerrahi, cerrahi hasta bakımı, tele-hemşirelik, tele-sağlık

Kaynakça

• Akhu-Zaheya, L.M., Shiyab, W.Y. (2017). The effect of short message system (SMS) reminder on adherence to a healthy diet, medication, and cessation of smoking among adult patients with cardiovascular diseases. International Journal of Medical Informatics, 98, 65-75. doi: 10.1016/j.ijmedinf.2016.12.003.
• Aksoy, G., Kanan, N., Akyolcu, N. (2018). Cerrahi İnfeksiyonlar. İçinde Aksoy G (Eds.). Cerrahi Hemşireliği-I. 2. Baskı. İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri.
• American Nurses Association. 2001. Developing telehealth protocols: a blueprint for success. Washington, DC: American Nurses Association (e-book).
• Bath, J., Freeman, D., Salamoun, M., et al. (2019). Decreasing trauma readmission rates by ımplementing a callback program. Journal of Trauma Nursing, 26 (1), 33-40. doi: 10.1097/JTN.0000000000000413.
• Bikmoradi, A., Masmouei, B., Ghomeisi, M., et al. (2016). Impact of tele-nursing on adherence to treatment plan in discharged patients after coronary artery by pass graft surgery: a quasi-experimental study in Iran. International Journal of Medical Informatics 86, 43-48.
• Can, Ö., Ünal, N. (2008). Evde bakım ve tedavi. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi, 6 (4), 6-13.
• CDC Surgical Site Infection (SSI) in 2019. Erişim tarihi 15.11.2019, https://www.cdc.gov/nhsn/pdfs/training/2019/ssi-508.pdf.. Cleeland, C.S., Wang, X.S., Shi, Q., et al. (2011). Automated symptom alerts reduce postoperative symptom severity after cancer surgery: A randomized controlled clinical trial. Journal of Clinical Oncology, 29, 994- 1000.
• Çelik, S. (2011). Cerrahi bakımda bilgi güncelleme. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (2), 61-65.
• Çelik, S., Taşdemir, N. Cerrahi Enfeksiyonlar ve Hasta Bakımı. İçinde Çam R. (Eds.), Güncel Yöntemlerle Cerrahi Hastalıklarda Bakım.1. baskı. Antalya, Çukurova Nobel Tıp Kitabevleri.
• Erer, M.T., Akbaş, M., Yıldırım, G. (2017). Hemşirelik sürecinin evrimsel gelişimi hemşirelik süreci. Lokman Hekim Dergisi, 7 (1), 1-5.
• Ersoy, S., Yıldırım, Y., Şenuzun Aykar, F., et al. (2015). Hemşirelikte inovatif alan: Evde bakımda telehemşirelik ve telesağlık. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (4), 194-201.
• Field, MJ. (1996). Telemedicine: A Guide to Assessing Telecommunications in Health Care. Washington, DC: National Academies Press.
• Finkelstein, S.M., MacMahon, K., Lindgren, B.R., et al. (2012). Development of a remote monitoring satisfaction survey and its use in a clinical trial with lung transplant recipients. Journal of Telemedicine and Telecare, 18, 42-46.
• Gunter, R.L., Chouinard, S., Fernandes-Taylor, S., et al. (2016). Current use of telemedicine for post-discharge surgical care: A systematic review. Journal of the American College of Surgeons, 222 (5), 915-927. doi: 10.1016/j.jamcollsurg.2016.01.062.
• Hwa, K., Wren, S.M. (2013). Telehealth follow-up in lieu of postoperative clinic visit for ambulatory surgery: Results of a pilot program. JAMA Surgery, 148, 823-827.
• Kalkan, N., Karadağ, M. (2017). Cerrahi alan enfeksiyonlarını önlemede güncel yaklaşımlar ve hemşirelere yönelik önleme girişimleri algoritması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6 (4), 280-289.
• Kamrani, F., Nikkhah, S., Borhani, F., et al. (2016). The effect of patient education and nurse-led telephone follow-up (telenursing) on adherence to treatment in patients with acute coronary syndrome. Cardiovascular Nursing Journal, 4(3), 16-24.
• Kinsella, A., Albright, K. (2012). Telenursing and Remote Access Telehealth. İn McGonigle D, and Mastrian K (Eds,), Nursing Informatics. 1st edition, Massachusets; Jones&Bartlett Learning Company.
• Lorentz, M.M. (2008). Telenursing and home health care the many face to of technology. Home Healthc Nurse, 26, 237-243.
• Neville, A., Lee, L., Antonescu, I., et al. (2014). Systematic review of outcomes used to evaluate enhanced recovery after surgery. Bitish Journal of Surgery, 101 (3), 159-70.
• Nguhuni, B., De Nardo, P., Gentilotti, E., et al. (2017). Reliability and validity of using telephone calls for post-discharge surveillance of surgical site infection following caesarean section at a tertiary hospital in Tanzania. Antimicrobial Resistance & Infection Control, 6, 43. doi. 10.1186/s13756-017-0205-0.
• Pathak, A., Sharma, S., Sharma, M., et al. (2015). Feasibility of a mobile phone-based surveillance for surgical site ınfections in Rural India. Telemedicine Journal and e-Health, 21 (11), 946-949. doi: 10.1089/tmj.2014.0199.
• Pazar, B., Taştan, S., İyigün, E. (2015). Tele sağlık sisteminde hemşirenin rolü. Bakırköy Tıp Dergisi, 11 (1), 1-4.
• Peng, X., Su, Y., Hu, Z., et al. (2018). Home-based telehealth exercise training program in Chinese patients with heart failure: A randomized controlled trial. Medicine (Baltimore), 97 (35), e12069. doi: 10.1097/MD.0000000000012069.
• Pérez, F., Montón, E., Nodal, M.J., et al. (2006). Evaluation of a mobile health system for supporting postoperative patients following day surgery. Journal of Telemedicine and Telecare, 12 (1). https://doi.org/10.1258/135763306777978506.
• Pirris, S.M., Monaco, E.A., Tyler-Kabara, E.C. (2010). Telemedicine through the use of digital cell phone technology in pediatric neurosurgery: A case series. Neurosurgery, 66, 999-1004.
• Rao, R., Shukla, B.M., Saint-Cyr, M., et al. (2012). Take two and text me in the morning: optimizing clinical time with a short messaging system. Plastic and Reconstuctive Surgery, 130, 44-49.
• Rebecca, L.G., Skyler Chouinard, B.S., Fernandes-Taylor S., et al. (2016). Current use of telemedicine for post-discharge surgical care: A systematic review. Journal of The American College of Surgeons, 222 (5), 915-927. doi:10.1016/j.jamcollsurg.2016.01.062.
• Sandberg, C.E.J., Knight, S.R., Qureshi, A.U., et al. (2019). Using telemedicine to diagnose surgical site ınfections in low- and middle-ıncome countries: Systematic review. JMIR Mhealth Uhealth., 7 (8), 133-09. doi: 10.2196/13309.
• Shahrokhi, A., Azimian, J., Amouzegar, A., et al. (2018). The effect of telenursing on referral rates of patients with head trauma and their family's satisfaction after discharge. Journal of Trauma Nursing, 25 (4), 248-253. doi: 10.1097/JTN.0000000000000382.
• Sidana, A., Noori, S., Patil, N. (2014). Utility of smart phone camera in patient management in urology. The Canadian Journal of Urology, 21, 7449-7453.
• Surgical Site Infection (SSI) Surveillance Protocol: Saskatchewa. Saskatchewan Infection Prevention and Control Program, 2015. Erişim tarihi 27.11 2019, https://www.ehealthsask.ca/services/resources/Resources/SSI%20Surveillance%20Protocol%20-%20April%202015%20(1).pdf.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Cerrahi Alan Enfeksiyonu Sürveyansı, Ankara, 2018. Erişim tarihi: 05.09.2019, https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/Bulasici-hastaliklardb/hastaliklar/SHIE/Klavuzlar/CERRAHI_ALAN_ENFEKSIYONU_SURVEYANSI.pdf.
• Terkeş, N., Bektaş, H. (2016). Yaşlı sağlığı ve teknoloji kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9 (4), 153-159.
• The Growing Value of Digital Health Institute Report, 2017. Evidence and Impact on Human Health and the Healthcare System. Erişim tarihi 01.09.2019, https://regresearchnetwork.org/wp-content/uploads/the-growing-value-of-digital-health.pdf.
• Timmers, T., Janssen, L., van der Weegen, W., et al. (2019). The effect of an app for day-to-day postoperative care education on patients with total knee replacement: Randomized controlled trial. JMIR Mhealth Uhealth, 21, 7(10), e15323. doi: 10.2196/15323.
• TÜİK Haber Bülteni. Sağlık Harcamaları İstatistikleri, 2018. Sayı: 30624 Tarih: 12 Kasım 2019. Erişim tarihi 27.11.2019, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30624.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı, 2017. Yıllara ve Sektörlere Göre Toplam Ameliyat Sayıları. Erişim tarihi 05.10.2019, http://ohsad.org/wp-content/uploads/2018/12/28310saglik-istatistikleri-yilligi-2017pdf.pdf.
• Zupan, A., Cugelj, R., Hočevar, F. (2007). IRIS home (Independent residing enabled by intelligent solutions). Rehabilitacija, 6, 101-104.