Karagöz Muhaverelerinde Mutfak Kültürü Unsurları

Yıl 2024, Sayı: 6, 32 - 38, 24.04.2024

Medine Demir

https://doi.org/10.62425/culture.1454559

Öz

İnsanoğlu dünyaya geldiği andan itibaren yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek amacıyla beslenmeye ihtiyaç duyar. Zaman içerisinde, hayatta kalabilmek için bir araç olmaktan öte anlamlar taşıyan beslenme pratikleri etrafında, kültürel unsurların oluştuğu görülür. Kültürel açıdan zengin ögeler barındıran karagöz oyunlarının muhavere bölümünde, yemek kültürüne de yer verilmiştir. Çalışma, karagöz oyunlarında yer alan dört bölümden biri olarak tanımlanan muhavereler ile birlikte oyundan bağımsız olduğu halde muhavere özelliği gösteren müstakil muhaverelerdeki mutfak kültürünün ve yeme içme alışkanlıklarının belirlenmesi amacıyla kaleme alınmıştır. Bu bağlamda otuz dokuz muhavere metni incelenmiştir. Toplumun mutfak kültürü ve yeme içme alışkanlıklarına dair unsurlara muhaverelerde de yer verildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Karagöz oyunları, muhavere, yemek, mutfak kültürü

Kaynakça

• And, M. (1977). Dünyada ve bizde gölge oyunu. İş Bankası Kültür Yayınları.
• Düzgün, D. (2004). Muhavere. Türk dünyası edebiyat kavramları ve terimleri ansiklopedik sözlüğü Cilt 4. (ss. 425-426.). Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Gök, T., İsakova D. & İnce, Cemal. (2020). Aile yemekleri, yeme davranışları ve fast food tüketim sıklığı ilişkisi: KTMU örneği. Journal of Hospitality and Tourism İssues, 2(2), 216-232.
• Gözelce Küçükyıldız, D. (2021). Türk sofra kültürü ve Rize örneği [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Kızıldemir, Ö., Öztürk, E. & Sarıışık, M. (2014). Türk mutfak kültürünün tarihsel gelişiminde yaşanan değişimler. AİBU Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(3), 191-210.
• Öğüt Eker, G. (2018). Farklı görme biçimiyle modern dünya ritüeli olarak yemek kültürü: Sınama/erginlenme ve intikam alma gizli işlevleri. Milli Folklor Dergisi, 15(120), 171-183.
• Makalede İncelenen Muhaverelerin Yer Aldığı Eserler Kaynakçası Akharman, G. (2006). Hacivat Karagöz serisi 2: Karagöz’den bilmece. Altın Bilgi Yayınları.
• Okyar, A. (2014). Ah Karagöz Vah Karagöz. Ü. Oral (Haz.), Bilgilerle günümüzden karagöz oyunları:2. Kitabevi Yayınları.
• Atçakarlar, N. (haz.). (2017). Hacivat bilmece soruyor. Karagöz ile Hacivat anonim. Timaş Yayınları.
• Batur, S. (2010). Bilmece. İlköğretim okulları için Karagöz ile Hacivat (s. 25-31). Altın Kitaplar Yayınevi.
• Batur, S. (2010). Deprem. İlköğretim okulları için Karagöz ile Hacivat (s. 111-122). Altın Kitaplar Yayınevi.
• Batur, S. (2010). Tekerleme. İlköğretim okulları için Karagöz ile Hacivat (s. 32-38). Altın Kitaplar Yayınevi.
• Batur, S. (2010). Yanıltmaca. İlköğretim okulları için Karagöz ile Hacivat (s. 105-110). Altın Kitaplar Yayınevi.
• Cevdet Kudret. (2004). Meyhane. Karagöz Cilt II. (s. 736-743). Yapı Kredi Yayınları.
• Cevdet Kudret. (2004). Tahmis. Karagöz Cilt III. (s. 1042-1044). Yapı Kredi Yayınları.
• Cumhuriyet Halk Partisi Yayını. (1941). Köylü Evlenmesi. İsmail Hakkı Baltacıoğlu. Karagöz (iki mukaddeme ve yedi senaryoyu havidir.), Recep Ulusoğlu Basımevi.
• Dinç, T. (2014). Tonton Amca. Ünver Oral (Haz.), Bilgilerle günümüzden karagöz oyunları: 2. Kitabevi Yayınları.
• Gerçek, S. N. (1931). Salıncak sefası tam bir hayal oyunu. İkbal Kütüphanesi Akşam Matbaası.
• Hayali Küçük Ali. (1952). Mandıra Safâsı. Dünya Gazetesi.
• Hayali Memduh. (1922). Karagöz’ün Aşçılığı. Gayret Kütüphanesi Necm-i İstiklal Matbaası.