Fahrî Dîvânı'nın Yeni Bulunan Yazma Nüshaları ve Dîvâna Katkıları

Yıl 2023, Cilt: 31 Sayı: 31, 535 - 571, 25.12.2023

Yeşim Yarar

Öz

Bu çalışmada; 18. yüzyıl şairi Fahrî-i Celvetî (ö. 1799) dîvânının Vatikan Kütüphanesi Vat. turc. 208 ve Yapı Kredi Sermet Çifter Kütüphanesi 035773/16 numarada kayıtlı iki yazma nüshasında tespit edilen medhiyye, mersiyye, kudûmiyye, tebrikiyye, mahlasnâme, davetnâme, tarih, takriz, şarkı, manzum mektup türlerinde ve beyt, gazel, kaside, mesnevî, rubâ’î, kıt’a, kıt’a-i kebîre, murabba, kalenderî, dîvân, koşma, tahmis şekillerinde Dîvân'da mevcut olmayan toplam 72 şiir ve 1 bendin metni verilmekte; Dîvân’da mevcut olan 6 tarih şiirinin bilinmeyen/belirtilmeyen tarih mısraları ile 5’inin mevcut olmayan rakamsal tarihleri sunulmakta; Fahrî’ye dair şahsi, ailevi, mesleki, edebî, vb. yeni bilgiler gündeme getirilmekte; böylece Fahrî Dîvânı ve edebiyat tarihine katkıda bulunmak hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

18. Yüzyıl, Fahrî-i Celvetî, dîvân, yeni şiirler, yeni bilgiler

Kaynakça

• AHMED BÂDÎ EFENDİ (2014), Riyâz-ı Belde-i Edirne 20. Yüzyıla Kadar Osmanlı Edirnesi, haz. Niyazi Adıgüzel ve Raşit Gündoğdu, C. 3, İstanbul: Trakya Üniversitesi Yay.
• AKBAYAR, Nuri (2003), Osmanlı Yer Adları Sözlüğü, 2. b., İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
• AKKUŞ, Metin (1993), Nef’î Dîvânı, Ankara: Akçağ Yay.
• ALKAN, Ahmet (2015), Fahrî-i Celvetî: Hayatı, Eserleri ve Dîvânının Tenkitli Metni, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
• ASLAN, Üzeyir (2008a), “Fahrî Ahmed ve Şathiye Şerhi”, Turkish Studies, C. 3, S. 4, s. 120-155.
• ASLAN, Üzeyir (2008b), “XVIII. Yüzyıl Mutasavvıf Şairlerinden Fahrî Ahmed ve Elif-nâme Şerhi”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, C. 9, S. 19, s. 157-192.
• BURSALI MEHMED TAHİR (2016), Osmanlı Müellifleri, haz. M. A. Yekta Saraç, C. 2, Ankara: TUBA Yay.
• ERGUN, Sadeddin Nüzhet (1945), Türk Şairleri, C. 4, İstanbul.
• FATÎN EFENDİ (2017), Hâtimetü’l-Eş’âr, haz. Ömer Çiftçi, Ankara: KTB Yay.
• GÖNEL, Hüseyin (2015), “Visâlî, Şeyh İbrahim Efendi”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/visali-seyh-ibrahim-efendi (Erişim tarihi: 10.05.2023).
• İPŞİRLİ, Mehmet (1994), “Dürrîzâde Mehmed Ârif Efendi”, DİA, C. 10, İstanbul: TDV Yay., s. 37.
• KÖSE, Saffet (2007), “Netîcetü’l-Fetâvâ”, DİA, C. 33, İstanbul: TDV Yay., s. 26-27.
• KURNAZ, Cemal ve Halil Çeltik (2013), Divan Şiiri Şekil Bilgisi, Ankara: Kurgan Edebiyat Yay.
• Malkara Belediyesi, Malkara, https://www.malkara.bel.tr/malkara/cografya (Erişim tarihi: 09.05.2023).
• MEHMED İZZET BEY (2021), Harîta-i Kapudânân-ı Deryâ Osmanlı Kaptanıderyaları (1352-1853), haz. Cemil Sağlam, ed. Göker İnan, İstanbul: TYEKB Yay.
• MEHMED SÜREYYA (1996), Sicill-i Osmânî, haz. Nuri Akbayar, çev. Seyit Ali Kahraman, C. 2, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
• OSMANZÂDE HÜSEYİN VASSAF (2000), Kemal-nâme-i Hakkî, haz. Murat Yurtsever, Bursa: Arasta Yay.
• OSMANZÂDE HÜSEYİN VASSAF (2006), Sefine-i Evliya, haz. Mehmet Akkuş ve Ali Yılmaz, C. 3, İstanbul: Kitabevi Yay.
• ÖZCAN, Abdülkadir (2001), “İzzet Mehmed Paşa, Safranbolulu”, DİA, C. 23, İstanbul: TDV Yay., s. 560-561.
• ÖZEN, Şükrü (2005), “Osmanlı Döneminde Fetva Literatürü”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 3, S. 5, s. 249-378.
• ÖZEY, Ramazan (2002), “19. Asırda Edirne Vilâyeti Coğrafyası”, Marmara Coğrafya Dergisi, S. 6, s. 1-36.
• PERİ, Benedek (2020), “‘… Beklerüz’: 16. Yüzyıldan Kalma Bir Nazire Ağı”, Kültürk Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, S. 2, s. 47-79.
• SÂLİM EFENDİ (2005), Tezkiretü’ş-şu’arâ, haz. Adnan İnce, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.
• SEZEN, Tahir (2006), Osmanlı Yer Adları, Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
• ŞİMŞEK, Selâmi (2005), Keşanlı Süleyman Zâtî ve XVIII. Asırda Celvetîlik, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Doktora Tezi.
• ŞEMSEDDİN SÂMÎ (1996), Kâmûsu’l-A’lâm, C. 5, Ankara: Kaşgar Neşriyat.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Tekirdağ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Şarköy, https://tekirdag.ktb.gov.tr/TR-75735/sarkoy.html (Erişim tarihi: 08.05.2023).
• ÜNAL, Mehmet (2013), “Fahrî Ahmed”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fahri-ahmed (Erişim tarihi: 08.05. 2023).
• YILMAZ, Hasan Kâmil (2015), “Celvetiyye”, Türkiye’de Tarikatlar, ed. Semih Ceyhan, İstanbul: İSAM Yay.
• YILMAZ, Mehmet (2013), Kültürümüzde Ayet ve Hadisler (Ansiklopedik Sözlük), ed. Müjgân Çakır ve Hanife Koncu, İstanbul: Kesit Yay.