BALIKÇILIK SEKTÖRÜNÜN ÜLKE EKONOMİSİNE EKONOMİK ETKİLERİ: TÜRKİYE’DE BALIKÇILIK SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE MORİTANYA’YA BALIKÇI GÖÇLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 12, 48 - 61, 28.07.2023

Serdar Öztürk Tuğba İbik

Öz

Türkiye’nin su kaynakları açısından oldukça zengin bir ülke olduğu söylenebilir. Ancak son yıllarda yaşanan yanlış su tüketimi, kirlilik ve aşırı avlanma gibi nedenlerle yaşanan sorunlar balık türlerinde ve balık yoğunluğunda azalmaya neden olmuştur. Bunların yanı sıra balıkçılık sektöründe ki yetersizlikler ve hatalı uygulamalar Türk balıkçılarını başka kaynak arayışına yöneltmiştir. Bu anlamda Moritanya zengin balık kaynakları ile önemli alternatiflerden birisi haline gelmiştir. Ayrıca Moritanya Hükümeti’nin ülkeye yabancı yatırımcıların gelmesine yönelik pek çok teşvik uyguladığı görülmektedir. Bu bağlamda, 2015 yılından itibaren Türkiye’den Moritanya’ya balıkçılıkla ilgili bir göç yaşanmıştır. Dolayısıyla, bölgede tekneleriyle çalışan Türk balıkçıları sürekli artış göstermiş ve bunun yanı sıra Türklere ait birçok balık unu ve balık yağı fabrikaları kurulmuştur. Bu doğrultuda, Türkiye’de Moritanya ile su ürünleri işleme ve balıkçılık ile ilgili anlaşmalar yaparak bu ilişkiyi güçlendirmeyi hedeflemektedir. Türk balıkçılarının Moritanya’ya göç etmesinde bölgedeki zengin balık türlerinin yanı sıra ülkede balıkçılık ile elde edilen kazancın Türkiye’de balıkçılıktan elde edilen kazanca göre daha fazla olması da bölgeyi Türk balıkçıları için daha cazip bir merkez haline getirmektedir. Ayrıca Türk balıkçılarının Türkiye’de yaşadığı sorunlar ve bu sorunlara çözüm bulunmaması da göç için itici bir faktör olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de balıkçılık sektörünün sorunlarını inceleyerek, Türk balıkçıların bir Batı Afrika Ülkesi olan Moritanya’ya göç hareketlerinin nedenlerini gün ışığına çıkarmak ve çözüm yolları sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Su Ürünleri Ekonomisi, Balıkçılık, Göç

ECONOMIC EFFECTS OF THE FISHING SECTOR ON THE COUNTRY: THE PROBLEMS OF THE FISHING SECTOR IN TURKEY AND THE EVALUATION OF FISHERMAN MIGRATION TO MAURITANIA

Öz

It can be said that Turkey is a very rich country in terms of water resources. However, problems experienced in recent years due to incorrect water consumption, pollution and overfishing have led to a decrease in fish species and fish density. In addition to these, inadequacies and faulty practices in the fishing sector have led Turkish fishermen to seek other sources. In this sense, Mauritania has become one of the important alternatives with its rich fish resources. In addition, it is seen that the Government of Mauritania has implemented many incentives for foreign investors to come to the country. In this context, there has been a fisheries-related migration from Turkey to Mauritania since 2015. Therefore, the number of Turkish fishermen working with their boats in the region has increased continuously and besides this, many fishmeal and fish oil factories belonging to Turks have been established. In this direction, Turkey aims to strengthen this relationship by making agreements with Mauritania on fisheries processing and fishing. In addition to the rich fish species in the region, the fact that the income from fishing in the country is higher than the income from fishing in Turkey makes the region a more attractive center for Turkish fishermen. In addition, the problems experienced by Turkish fishermen in Turkey and the lack of solutions to these problems have also been a driving factor for migration. The aim of this study is to examine the problems of the fishing sector in Turkey, to bring to light the reasons for the migration movements of Turkish fishermen to Mauritania, a West African Country, and to offer solutions.

Anahtar Kelimeler

Aquaculture Economy, Fisheries, Migration

Kaynakça

• Abdellahi, A. (2018). Kuruluş Yeri ve Seçimi ve Moritanya’da Balıkçılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Yalova.
• Abdoul, D. M. (1990). Fisheries Development and its Role for Alleviating Nutritional Deficiency in Mauritania, University of Rhode Island.
• Arslan, G. ve Yıldız, P. O. (2021). Türkiye Su Ürünleri Sektörüne Genel Bakış, Menba Kastamonu Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 7(1), 46-57.
• Ba, I. (1986). Development Planning of Fisheries for Mauritania, World Maritime University, Dissertations. 770.
• Bozkuş, Ö. (2015). Fısheries Policy of the European Union Towards African Countries: The Cases of Mauritania and Namibia, Master’s Thesis, A Thesis Submitted to The Graduate School of Social Sciences of Middle East Technical Univercity: Ankara.
• Brummett, R. E. and Williams, M. J. (2000). The Evolotion of Aquaculture in African Rural and Economic Development, Ecological Economics, 33, 193-203.
• BSGM (2022). Su Ürünleri İstatistikleri, https://www.tarimorman.gov.tr/BSGM/Belgeler/Icerikler/Su%20Ürünleri%20Veri%20ve%20Dökümanları/Bsgm-istatistik.pdf adresinden edinilmiştir. (Erişim Tarihi: 06. 04. 2023).
• Chubado, A. (2021). The Role of Fisheries Resources in Economic Development and Job Creation in Nigeria, J Aqua Fish, 2(5), 1-11.
• Doğan, K. (2002). Su Ürünleri Sektörünün, Tarım Sektörü İçindeki Yeri ve Önemi, Tarım İstanbul TKB İstanbul İl Müdürlüğü Yayın Organı, 80: 8-12.
• Doğan, K. (2013). Marmara Denizi Kirliliğinin Balıkçılığa Etkisi, Marmara Denizi Balıkçılığının Ekonomiye Yansıması, T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını.
• Erdoğan-Sağlam, N. ve Karadal, E. (2016). Akdeniz Bölgesi Sahil Şeridi Deniz Balıkçılığının Sosyoekonomik Yapısı, Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 12(2), 158-169.
• FAO (2023). Global Production by Production Source Quantity (1950-2021), https://www.fao.org/fishery/statistics-query/en/global_production/global_production_quantity adresinden edinilmiştir. (Erişim Tarihi: 06. 04. 2023).
• FAO (2022).The State of World Fisheries and Aquaculture, https://doi.org/10.4060/cc0461en adresinden edinilmiştir. (Erişim Tarihi: 06.04.2023).
• Gibbs, D. (1984). The Politics of Economic Development: The Case Mauritanian Fishing Industry, African Studies Review, 27(4), 79-93.
• Greenpeace (2019). A Waste of Fish, Food Security Under Threat From The Fishmeal and Fish Oil Industry in West Africa, June 2019, ohchr.org/sites/default/files/GreenpeaceInputs2.pdf.
• Gün, A. ve Kızak, V. (2019). Dünyada ve Türkiye’de Su Ürünleri Üretiminde İstatistiki Durum, Menba Kastamonu Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 25-36.
• Kınacıgil, H. T. ve İlkyaz, A. T. (1997). Ege Denizi Balıkçılığı ve Sorunları. Su Ürünleri Dergisi, 14 (3-4), 351-367.
• Marti, C-P. (2018). Research for PECH Committee-Fisheries in Mauritania and the European Union, Requested by the PECH Committee, European Parliament.
• OTB (2020). Su Ürünleri ve Balıkçılık Raporu, Ordu Ticaret Borsası.
• Öztürk, B. (2017). Some Notes on the Turkish Fishing Fleet in the Islamic Republic of Mauritania, J.Black Sea/Mediterranean Environment, 23(1), 88-91.
• Öztürk, B. (2018). Fisheries İnvestments and Economic Contrubition to the Islamic Republic of Mauritania by the Turkish Fishing Industry, Mediterranean Environment, 24(2), 186-197.
• Sağlam, N.E., Özbek, G. ve Düzgüneş, E. (2016). Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Deniz Balıkçılarının Sosyo-Ekonomik Yapısı, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(3), 259-270.
• Sarıözkan, S. (2016). Türkiye’de Balıkçılık Sektörü ve Ekonomisi, Turkish Journal of Aquatic Sciendec, 31 (1), 15-22.
• Tarım ve Orman Bakanlığı (2022). Moritanya Tarım Sektörü Ülke Yatırımcı Rehberi, Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, https://www.tarimorman.gov.tr/ABDGM/Belgeler/Ulke%20Masaları/Moritanya.pdf adresinden edinilmiştir. (Erişim Tarihi:24.04.2023).
• Tolon, M. T. (2019). Türkiye’de Su Ürünleri Ekonomisinin Tarihsel Gelişimi ve Gelecek Vizyonu, Türkiye’de Geçmişten Günümüze Tarım Politikaları ve Ekonomisi, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Trademap, https://www. trademap.org adresinden edinilmiştir. (Erişim Tarihi: 24. 04. 2023).
• TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu, https://www.tuik.gov.tr adresinden edinilmiştir. (Erişim Tarihi: 07. 04. 2023).
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, https://www.mfa.gov.tr/turkiye-moritanya-siyasi-iliskileri_tr.mfa adresinden edinilmiştir. (Erişim Tarihi: 04. 04. 2023).
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, https://www.mfa.gov.tr/moritanya-ekonomisi.tr.mfa adresinden edinilmiştir. (Erişim Tarihi:26.04.2023).
• USDA (2019). 2018 Census of Aquaculture, 2017 Census of Agriculture,Volume:3,Special Studies, Part 2, https://www.nass.usda.gov/Publications/AgCensus/2017/Online_Resources/ Aquaculture/Aqua.pdf adresinden edinilmiştir. (Erişim Tarihi: 06. 04.2023).
• Worldbank, https://data.worldbank.org adresinden edinilmiştir. (Erişim Tarihi: 24. 04. 2023).
• 4754 Sayılı Karar, Milletlerarası Antlaşma, Resmî Gazete, Sayı: 31650.