BİNBAŞI MEHMED CEMAL EFENDİ’NİN GÜNLÜĞÜ (1901-1928)

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 196 - 210, 30.11.2023

Uğur Can Yıldızdal

https://doi.org/10.47437/esogutd.1377609

Öz

Günlükler objektif olması mümkün olmayan ancak, geçmişe dair önemli bilgiler veren tarihi kaynaklardandır. Pek çok bürokrat, asker, devlet adamı günlük yazmıştır. Bu günlüklerin hepsi, birer kaynak niteliğindedir. Günlükler üzerine yapılan çalışmalarda, genellikle devlet adamları ve bürokratların yazdığı günlüklerin incelendiğini görmekteyiz. Fakat, bürokrasinin dışında kalan ve herhangi bir siyasi tanınırlığa sahip olmayan insanların yazdığı günlükler üzerine çok fazla çalışma yapılmamıştır. Binbaşı Cemal Efendi’de bu isimlerden bir tanesidir. Binbaşı Cemal Efendi’nin günlüğü, 1901-1928 senelerini kapsar. Bu dönem Osmanlı Devleti’nin son yıllarına, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk dönemlerine tekabül etmektedir. Dolayısıyla, söz konusu günlük bu dönemde yaşanan olaylara dair bilgileri de içerisinde barındırmaktadır. Binbaşı Cemal Efendi, kendisine gelen telgrafların ve emirlerin nüshalarını olayların kanıtı olarak günlüğüne yerleştirmiştir. Bu durum, günlükte anlatılan olayların güvenilirliğini artırmaktadır. Makalede, Binbaşı Mehmed Cemal Efendi’nin günlüğü tarihsel bağlamda incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Günlük, Cemal Efendi, Osmanlı, Cumhuriyet

Kaynakça

• Bel_Mtf_047989, İBB Atatürk Kitaplığı Arşivi, Binbaşı Mehmed Cemal Efendi’ye Ait Günlük.
• BOA.İ..HB..164-2.
• Yavuz, Nuri; ‘’Birinci Balkan Harbi ve Selanik’in Kaybı’’, Gazi Akademik Bakış, 1 (2), 2008, s.139-154.
• Tekdemir, Aziz; ‘’Osmanlı Devleti’nin Balkan Savaşları Sırasında Askeri Nakliyatı ve Karşılaşılan Problemler’’, Türk Dünyası Araştırmaları, C.118 S.232, 2018, s.33-52.
• Beşikçi, Mehmet; ‘’Balkan Harbi’nde Osmanlı Seferberliği ve Redif Teşkilatının İflası’’, Türkiye Günlüğü, Bahar (2012), s.43.
• Şahin, Mustafa; Şahin, Cemile; ‘’Türk İstiklal Harbi’nde Askerlik Şubeleri ve Kilis Askerlik Şubesi’’, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, C:52, S:1, 2014, s.278.
• İbrahim Artuk, ‘’Madalya’’, TDV İslam Ansiklopedesi, C.27, ss.301-302, Ankara 2003.
• Şemseddin Sami, Kamus-ı Türki, 1899, Dersaadet, İkdam Matbası, s.1399.
• Özdemir Kumbar, Ö. (2022). Osmanlı Literatüründe Ben-Anlatıları Sempozyumu Üzerine Rapor. Toplumsal Tarih Akademi, (1), 130-136. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ttakademi/issue/75530/1239751