Kurum Bakımında Görevli Bakım Elemanı Eğitim Programları: Literatür Taraması

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 1, 49 - 61, 29.04.2024

Mukaddes Başkaya Naime Altay

Öz

Amaç: Dünya genelinde kurum bakımı hizmetlerinden yararlanan çocuk sayısı her geçen gün artmaktadır. Çocuk bakım kuruluşlarında, çocuklarla en çok zaman geçiren, çocuklara rol model olan ve çocukların bakım gereksinimlerini sağlayan kişiler ise bakım elemanlarıdır. Bu literatür taramasının amacı çocuk bakım kuruluşlarında görevli bakım elemanlarına yönelik uygulanan eğitim programlarını incelemektir.
Yöntem: Literatür taraması için "residential facilities" (or “institutional care”, "residential care”, “orphanages”, “orphanage”), and “caregiver intervention” (or "caregiver training") anahtar kelimeleri kullanılarak; Pubmed, Web of Science, Willey Online Library ve Scopus veri tabanları taranmıştır. Derlemeye, 1) 2003-2024 yılları arasında yapılan, 2) İngilizce tam metin olarak yayınlanan, 3) Pubmed, Web of Science, Scopus ve Wiley Online Library veri tabanlarından erişilen 4) Kurum bakım hizmetlerinde çocuklara bakım veren bakım elemanlarına yönelik uygulanan müdahaleleri içeren çalışmalar dahil edilmiştir. Çalışmalar yapıldığı yıl, ülke, yöntem, örneklem büyüklüğü ve özellikleri, yöntemi, kullanılan
ölçekler/değerledirme araçları, girişim ve bulgular yönünden incelenmiştir.
Bulgular: Çalışmaya 11 makale dahil edilmiştir. Bakım elemanlarına verilen eğitimlerin ve uygulanan müdahalelerin, çocukların gelişimsel sonuçları üzerinde olumlu etkileri olduğu, bakım elemanı-çocuk etkileşimini arttırdığını ve hassas ve duyarlı bakım vermede etkili olduğu belirtilmiştir.
Sonuç: Kurum bakım hizmetlerinde çocukların sağlıklı büyüme ve gelişme göstermeleri için bakım elemanlarının çocukla etkileşim göstermeleri ve duyarlı bakım vermeleri önemlidir. Bakım elemanlarına hazırlanacak eğitim programlarında, bu amaç için hazırlanan eğitim programlarının incelenmesi, teori temelli yaklaşımların tercih edilmesi ve bakım elemanlarının eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi yararlı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Kurum bakım hizmeti, yetiştirme yurtları, bakım elemanı eğitimi

Institutional Care Staff Training Programs: Literature Review

Öz

Aim: The number of children receiving institutional care around the world is increasing day by day. In institutional care, the people who spend the most time with children, who are role models and provide the care needs of children are care staff. This literature review aims to examine the training programs implemented for care personnel working in institutional care.
Method: Pubmed, Web of Science, Willey Online Library and Scopus databases were searched by using the keywords "residential facilities" (or “institutional care”, “residential care”, “orphanages”, “orphanage”), and “caregiver intervention” (or “caregiver training”). The review included studies 1) conducted between 2003 and 2024, 2) published in full text in English, 3) Accessed from Pubmed, Web of Science, Scopus and Wiley Online Library databases 4) Studies involving interventions for caregivers caring for children in institutional care were included. The studies were evaluated in terms of year, country, method, sample size and characteristics, method, scales/assessment tools used, intervention and findings.
Results: 11 articles were included in the study. It was reported that the training and interventions provided to caregivers had positive effects on children's developmental outcomes, increased caregiver-child interaction, and were effective in providing sensitive and responsive care.
Conclusion: For healthy growth and development of children in institutional care, the role of caregivers' interaction with the child and providing sensitive care is very important. In the training programmes to be prepared for care staff, it may be useful to examine the training programmes prepared for this purpose, to prefer theory-based approaches and to determine the training needs of care staff.

Anahtar Kelimeler

Residential facilities, orphanages, caregiver training

Kaynakça

• Acar, B., Semerci, M., & Yaman, Ö. M. (2021). Çocuk evlerinde çalışan bakım elemanlarının mesleki yeterliliklerinin çocuk eğitimi ve bakımı açısından değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalismalari Dergisi, 21(51).
• ASHB (2022), Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Yıl Sonu Kurumsal İstatistikleri. erişim adresi: https://www.aile.gov.tr/chgm/istatistikler/kurumsal-istatistiklerimiz/
• Berument, S. K. (2013). Environmental enrichment and caregiver training to support the development of birth to 6‐year‐olds in Turkish orphanages. Infant Mental Health Journal, 34(3), 189-201.
• Bettmann, J. E., Mortensen, J. M., & Akuoko, K. O. (2015). Orphanage caregivers' perceptions of children's emotional needs. Children and Youth Services Review, 49, 71-79.
• Çatay, Z., & Koloğlugil, D. (2017). Impact of a support group for the caregivers at an orphanage in Turkey. Infant Mental Health Journal, 38(2), 289-305.
• Deb, S., Sunny, A. M., Majumdar, B., Deb, S., Sunny, A. M., & Majumdar, B. (2020). Children under institutional care: ensuring quality care and safety. Disadvantaged Children in India: Empirical Evidence, Policies and Actions, 175-215.
• Desmond, C., Watt, K., Saha, A., Huang, J., & Lu, C. (2020). Prevalence and number of children living in institutional care: global, regional, and country estimates. The Lancet Child & Adolescent Health, 4(5), 370-377.
• Fidan, T. (2013). Erzurum çocuk yuvası 0–6 yaş biriminde kalan çocukların sosyo-demografik özellikleri, davranışsal sorunları ve gelişim düzeyleri. Konuralp Medical Journal, 5(2), 17-21.
• Garcia Quiroga, M., & Hamilton-Giachritsis, C. (2016). Attachment styles in children living in alternative care: a systematic review of the literature. Child & Youth Care Forum, 45, 625–653. doi:10.1007/s10566-015-9342-x
• Hecker, T., Mkinga, G., Hartmann, E., Nkuba, M., & Hermenau, K. (2022). Sustainability of effects and secondary long-term outcomes: one-year follow-up of a cluster-randomized controlled trial to prevent maltreatment in institutional care. PLOS Global Public Health, 2(5), e0000286.
• Hecker, T., Mkinga, G., Kirika, A., Nkuba, M., Preston, J., & Hermenau, K. (2021). Preventing maltreatment in institutional care: a cluster-randomized controlled trial in East Africa. Preventive Medicine Reports, 24, 101593.
• Hermenau, K., Goessmann, K., Rygaard, N. P., Landolt, M. A., & Hecker, T. (2017). Fostering child development by improving care quality: a systematic review of the effectiveness of structural interventions and caregiver trainings in institutional care. Trauma, Violence, & Abuse, 18(5), 544-561.
• Hermenau, K., Kaltenbach, E., Mkinga, G., & Hecker, T. (2015). Improving care quality and preventing maltreatment in institutional care–a feasibility study with caregivers. Frontiers in Psychology, 6, 937.
• Keten, D. (2017). Korunmaya muhtaç çocuklar: Ankara çocuk evleri üzerine niteliksel bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi. Ankara.
• Küsmez, B. (2020). Korunma ihtiyacı olan çocuklar için kurumsal ve alternatif hizmet modelleri: bir değerlendirme. International Journal of Social And Humanities Sciences, 4(3), 201-225.
• Lecannelier, F., Silva, J. R., Hoffmann, M., Melo, R., & Morales, R. (2014). Effects of an intervention to promote socioemotional development in terms of attachment security: a study in early institutionalization in Chile. Infant Mental Health Journal, 35(2), 151-159.
• Lionetti, F., Pastore, M., & Barone, L. (2015). Attachment in institutionalized children: a review and meta-analysis. Child Abuse & Neglect, 42, 135-145.
• McCall, R. B., Groark, C. J., Fish, L., Harkins, D., Serrano, G., & Gordon, K. (2010). A socioemotional intervention in a Latin American orphanage. Infant Mental Health Journal, 31(5), 521-542.
• Özaydin Demirbaş, E. (2019). Çocuk evleri sitesinde 6-12 yaş arası çocuklar ile çalışan bakım elemanlarının karşılaştıkları sorunlar üzerine nitel bir çalışma. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi. Ankara.
• Semerci, M., Tutal, K., Burak, A., & Yaman, Ö. M. (2020). Çocuk evlerinde çalışan çocuk bakım elemanlarının yaşadıkları sorunlara yönelik niteliksel bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi (49), 171-188.
• Silva, I. S., & da Fonseca Gaspar, M. F. (2014). Supporting portuguese residential child care staff: an exploratory study with the incredible years basic parent programme. Psychosocial Intervention, 23(1), 33-41.
• Smyke, A. T., Zeanah, C. H., Gleason, M. M., Drury, S. S., Fox, N. A., … Guthrie, D. (2012). A randomized controlled trial comparing foster care and institutional care for children with signs of reactive attachment disorder. American Journal of Psychiatry, 169(5), 508-514.
• Sparling, J., Dragomir, C., Ramey, S. L., & Florescu, L. (2005). An educational intervention improves developmental progress of young children in a romanian orphanage. Infant Mental Health Journal: Official Publication of The World Association for Infant Mental Health, 26(2), 127-142. The St. Petersburg—USA Orphanage Research Team. (2008). The effects of early social-emotional and relationship experience on the development of young orphanage children. Monographs of the Society for Research in Child Development, 73(3), vii-295. http://doi.org/10.1111/j.1540-5834.2008.00483.x
• Şahin, M. (2019). Kurum bakımı altındaki çocuklarda değer oluşumu: Ankara çocuk evleri örneği. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi. Ankara.
• Tibilli, R. (2021). Çocuk evleri sitesinde çalışan bakım elemanlarının yaşam kalitesi ve çalışan memnuniyet düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
• van IJzendoorn, M. H., Bakermans-Kranenburg, M. J., Duschinsky, R., Fox, N. A., Goldman, P. S., Gunnar, M. R., … Skinner, G. C. (2020). Institutionalisation and deinstitutionalisation of children 1: a systematic and integrative review of evidence regarding effects on development. The Lancet Psychiatry, 7(8), 703-720.
• Varol, B. (2017). Kurum bakımı deneyimi olan yetişkinlerin iş yaşamına uyumları. (Yüksek Lisans Tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi. Ankara.
• Wright, A. C., Lamsal, D., Ksetree, M., Sharma, A., & Jaffe, K. (2014). From maid to mother: transforming facilities, staff training, and caregiver dignity in an institutional facility for young children in Nepal. Infant Mental Health Journal, 35(2), 132-143.
• Yüksel, Z., & Öncü, B. (2017). Geçmişte kurum bakımında kalmış bireylerin kurum bakımı deneyimlerine ilişkin özellikleri ve bağlanma biçimlerinin incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(2), 63-77.