An Investigation of the Turkmen Tale "The Fox's Go to the Kaaba" According to the Principle of Relativity to the Child

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 231 - 242, 30.06.2021

Fikret Türkmen Soner Sağlam

Öz

Oral literature products are at the forefront of the main sources in the formation of children's literature. In this respect, tales, rhymes, riddles, lullabies and proverbs, which have a very important function in the education and development of the child, are considered among the main sources of Turkmen children's literature. It is very important for children to get acquainted with qualified literary works from an early age in the development of their conceptual world. When we consider today's educational opportunities and the periods when there is no mass media, we see how important the oral literature products play in the education of children and the enrichment of their world of thought. Among these products, the type of fairy tale has a special importance. Tales have an important place in children's education with their characters and messages, as well as language and expression features.
Children's literature has some unique internal dynamics that distinguish it from adult literature. As a matter of fact, this literature has a target audience. For this reason, writers, poets and illustrators who will produce such works should consider the child's developmental stages, interests, wishes, attitudes and expectations. Therefore, children's literature products should be prepared with the principle of "appropriateness for the child", taking into account the sensitivity of children.
In the study, the Turkmen tale called "The Fox's Going to the Kaaba", which belongs to the Turkmenistan field, has been examined in the context of the principle of relativity to the child.

Anahtar Kelimeler

tale, suitability for child principle, children, Turkmenistan

“TİLKİNİN KÂBE’YE GİDİŞİ” ADLI TÜRKMEN MASALININ ÇOCUĞA GÖRELİK İLKESİNE GÖRE İNCELENMESİ

Öz

Çocuk edebiyatının teşekkülünde yer alan temel kaynakların başında sözlü edebiyat ürünleri gelmektedir. Bu bakımdan çocuğun eğitiminde ve gelişiminde oldukça önemli işleve sahip olan masallar, tekerlemeler, bilmeceler, ninniler ve atasözleri Türkmen çocuk edebiyatının esas kaynakları arasında kabul edilir. Çocukların kavram dünyalarının gelişmesinde onların nitelikli edebiyat yapıtları ile erken yaşlardan itibaren tanışmaları oldukça önemlidir. Günümüzdeki eğitim olanakları ve kitle iletişim araçlarının olmadığı dönemleri göz önüne aldığımızda sözlü edebiyat ürünlerinin çocukların eğitiminde ve düşünce dünyalarının zenginleşmesinde ne kadar mühim bir rol aldığını görmekteyiz. Bu ürünler arasında masal türü ayrı bir önem taşır. Masallar karakterleri ve iletileriyle birlikte dil ve anlatım özellikleriyle de çocuk eğitiminde her zaman önemli bir yere sahip olmuştur.
Çocuk edebiyatını yetişkin edebiyatından ayıran kendine özgü bazı iç dinamikleri bulunmaktadır. Nitekim bu edebiyatın hedef aldığı bir kitle vardır. Bu nedenle bu türde eser verecek sanatçıların çocuğun gelişim dönemlerini, ilgi, istek, tutum ve beklentilerini göz önünde bulundurmaları gerekmektedir. Dolayısıyla Çocuk edebiyatı ürünleri, çocuk duyarlılığı gözetilerek “çocuğa görelik” ilkesiyle hazırlanmalıdır.
Çalışmada Türkmenistan sahasına ait “Tilkinin Kâbe’ye Gidişi” adlı Türkmen masalı çocuğa görelik ilkesi bağlamında incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

masal, çocuğa görelik ilkesi, çocuk edebiyatı, Türkmenista

Kaynakça

• Çer, E. (2014). Edebiyatta Çocuk Gerçekliği ve Çocuğa Görelik İlkelerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aşırova, D., Recebov, D., Kıyasova, G., Agayev, A., Agışova, M. (2010). Çagalar Edebiyatı ve Labızlı Okuv (Mugallımçılık mekdepleri üçin sınag okuv kita¬bı). Aşgabat: Ilım Neşiryatı
• Oğuzkan, F. (2013). Çocuk Edebiyatı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Seyidov, N. (2005). Türkmen Halk Matalları. Aşgabat: Türkmenistanıñ milli medeniyet «Miras» merkezi.
• Şirin, M. R. (1998). 99 Soruda Çocuk Edebiyatı, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları,
• Tezel, N. (1987). Türk Masalları, Çocuk Edebiyatı Yıllığı, İstanbul: Gökyüzü Yayınları.
• Türkmen Halk Ertekileri (2008). Aşgabat: Ilım.
• Yavuz, M. H. (2002), Masallar ve Eğitimsel İşlevleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
• Yurttaş, H. (1997). Çocuk ve Kitap. ADEÇKS, s.56-64.