İlişkisel Sosyoloji Bağlamında Kahramanmaraş Depremleri - Göç - Göçmetre

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 66 - 75, 18.05.2023

Alp Aslan

Öz

Göç, nedeni ne olursa olsun insanların devletler arasında veya bir devlet içinde süreye ve kapsamına bakılmaksızın yer değiştirdiği nüfus hareketlerini inceleyen bir sosyal bilimler kavramıdır. Her ne kadar net bir göçmen tanımı bulunmamakla beraber bu kavrama mülteciler, sığınmacılar, yer değiştirmiş kişiler, yerinden edilmiş çıkarılmış kişiler, refah göçmenleri, afete ve felakete uğrayanlar bu kapsamdadır. Göç hareketleri insanlık tarihi ile özdeşleşmiş toplumsal, ekonomik, siyasal, kültürel ve coğrafi nedenlere dayanan bir olgudur. Göç, bireylerin ya da grupların içinde bulundukları fiziki ve siyasi sınırların ötesine geçmek, yeni yerleşim yerlerine varmak, toplumlarını taşımak ya da yeni toplumlara uyum sağlamaya dönük yolculuk hareketlerini kapsar. Göç hareketleri literatürde genel olarak göç etme biçimlerine göre ele alınmakta, iç göç - dış göç, zorunlu göç - isteğe bağlı göç vb. şekillerde incelenmektedir. Bu genel yaklaşım göç kavramını, kendisini ortaya çıkaran etkenleri kavramlaştırmaya odaklanmaktadır. Oysa ki günümüzde göç olgusunun aldığı çok boyutlu anlam itibariyle kavramların ortaya çıktığı etkenlere odaklı olmaktan ziyade kanaatimizce sonuçlara odaklı kavramlaştırma yoluna gitmek daha doğru bir yaklaşım olabilecektir. Bu amaçla kriminalistik bakış açısı ile bizi faile götürecek olan bulguları doğru yöntemlerle saptadığımız takdirde nasıl bir hakim doğru hüküm kurabilecek ise göç olgusunda da benzer şekilde doğru yöntemler ile elde edeceğimiz bulgular göç ilgili tüm paydaşları doğru çözüme ulaştırabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Aktif-Pasif Göçmen, Göç, Göçmetre, Göç Ayakizi, İlişkisel Sosyoloji.

Kaynakça

• AFAD, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (2023), 06 Şubat 2023 Depremlerine İlişkin Ön Değerlendirme Raporu,https://deprem.afad.gov.tr/assets/pdf/Kahramanmaras%20%20Depremleri_%20 On%20Degerlendirme%20Raporu.pdf (Erişim tarihi: 13.03.2023)
• AFAD, T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (2023), Türkiye Afet Risk Azaltma Planı 2022,https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/28032022-TARAP-kitap_ V6.pdf (Erişim tarihi: 27.04. 2023)
• Bakewell, O. (2015). Göç kuramında yapı ve fail kavramları üzerine bazı görüşler, Göç Araştırmaları Dergisi, 1(2), 188-218.
• Çetin, E. (2022). Türkiye’de göç yönetişiminde Uluslararası Göç Örgütü’nün (IOM) rolü ve etkisi, MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (26), 221-241.
• Demir, S. (2020). Sosyolojide İlişkisellik ve İlişkisel Sosyoloji. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Konya.
• Depremin göçü “çöp”ten çıktı. (2023, 12 Mart). Milliyet Gazetesi. https://www.milliyet.com.tr/amp/gundem/ depremin-gocu-copten-cikti-6915904
• IDMC, Internal Displacement Monitoring Centre, (2023). https://www.internal-displacement.org/global-report/ grid2019/ (Erişim tarihi: 13 Mart 2023)
• Kasapoğlu, A. (2016). Türkiye’de Uygulamalı İlişkisel Sosyoloji Yapacaklar için Bir Yolculuk Haritası Uygulamalı İlişkisel Sosyoloji içinde (s. 17-82), Ankara: Yeni İnsan Yayınevi.
• OECD, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü, (2022). The Use Of Digitalisation and Artificial Intelligence in Migration Management (Bülten), https://www.oecd.org/migration/mig/EMN-OECD-INFORM-FEB-2022- The-use-of-Digitalisation-and-AI-in-Migration-Management.pdf (Erişim tarihi: 04.05.2023)
• UN-IOM, Birleşmiş Milletler Uluslararası Göç Örgütü, (2023). The Displacement Tracking Matrix (DTM), https:// dtm.iom.int (Erişim tarihi: 27.04.2023).
• White, H. C. (2013) Interplay Between Ambage, Ambiguity,and Contingency Measuring Ambage and Ambiguity, iç. Applying Relational Sociology (Ed. F. Depelteau & C. Powell ), New York: Palgrave Macmillan Yalçın, C. (2004), Göç Sosyolojisi, Ankara: Anı Yayınevi.