Tarih Öğretimi Açısından “Hayat Tarih Mecmuası”

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 260 - 274, 29.10.2023

Tuğçe Cömert Şahin Oruç

https://doi.org/10.53046/ijotem.1376745

Öz

Bu çalışmanın amacı bir döneme damgasını vuran popüler tarih dergisi olan “Hayat Tarih Mecmuası”nı tarih öğretimi açısından incelemektir. Hayat Tarih Mecmuası 1965- 1982 yıllarında çıkarılan popüler bir tarih dergisidir. Tarih öğretimi açısından konu yelpazesi oldukça geniştir. Avrupa tarihi, arkeoloji, seyahat, coğrafya, edebiyat gibi konulara yer vererek tarih öğretimi açısından çok önemli materyaller sunmuştur. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman analizi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini derginin yayınlanan tüm konu alan dizini ve ayrıntılı olarak görselleri incelenmiş olan 10 sayısı oluşturmaktadır. Araştırma ile dergi, okuyucularına tarih öğretimi bağlamında tarih bilinci kazandırmak istediği sonucuna varılmıştır. Bu amaç doğrultusunda dergi, yayınlandığı dönem içerisinde Hayat Tarih Mecmuası okuyucularına Türk tarihinin farklı alanlarında bilgi sunduğu gibi dünya tarihi ile ilgili konulara da yer vermiştir. Okuyucularına tarih okuma ve öğrenme zevki aşılayan dergi; geçmişte yaşanan olaylara ışık tutarak halka popüler konularda önemli bir tarih birikimi sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hayat tarih mecmuası, popüler tarih, tarih öğretimi

From the Perspective of History Education: “Hayat Tarih Mecmuası”

Öz

The aim of this study is to examine 'Hayat Tarih Mecmuası,' a popular history magazine that made its mark on an era, from the perspective of history education. Hayat Tarih Mecmuası is a popular history magazine that was published from 1965 to 1982. From the perspective of history education, its subject matter is quite broad. It has provided significant materials for history education by covering topics such as European history, archaeology, travel, geography, and literature. The study was conducted using the qualitative research method of document analysis. The study's population consists of the complete subject index of the magazine's published issues and the detailed examination of 10 specific editions. The research has concluded that the magazine aimed to instill historical awareness in its readers within the context of history education. In line with this purpose, the magazine, during the period it was published, not only provided its readers with knowledge in various fields of Turkish history but also included topics related to world history. The magazine instilled the joy of reading and learning history in its readers, offering a significant accumulation of historical knowledge on popular topics by shedding light on events from the past.

Anahtar Kelimeler

Hayat tarih mecmuası, popular history, history education

Kaynakça

• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Copeaux, E. (2016). Tarih Ders Kitaplarında (1931-1993) Türk Tarih Tezinden Türk-İslam Sentezine. İletişim Yayınları.
• Demiryürek, M. (2013). Tarih-i osmani encümeni ve Mehmet Fuat Köprülü. Karadeniz Araştırmaları, 36(36), 119-128. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/141760/tarih-i-osmani-encumeni-ve-mehmet-fuat-koprulu
• Durmaz, E. (2006). Popüler tarih dergiciliğin gelişiminde hayat tarih mecmuasının yeri. (Yayın No. 209729). [Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Gevgilili, A. (1983). Türkiye Basını. İletişim Yayınları. Hali, S. (2014). Tarih öğretimi ve ders kitapları, Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(3), 158-166.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Mogalakwe, M. (2006). The use of documentary research methods in social research. African Sociological Review, 10(1), 221-230.
• Oruç, Ş., & Çağır, S. (2019, 10-12 Ekim). Türkiye’de kanıt temelli tarih öğretiminin ilk örnekleri [VI. Uluslararası Tarih Sempozyumu (ISHE)]. (ss.891-908). Bolu, Türkiye.
• Öksüz, H. (2005). Cumhuriyet’ten günümüze popüler tarih dergileri (Yayın No.158730) [Marmara Üniversitesi, Yüksek lisans Tezi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Öztürk, S. (2010). İstanbul için yayımlanan süreli yayınlar bibliyografyası. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 8(16), 563-589.
• Rado, Ş. (1965). Hayat Tarih Mecmuası, 1, 120.
• Rado, Ş. (1982). Okuyucuya Veda, 4, 216.
• Şakiroğlu, M. (1983). Cumhuriyet tarihimizde süreli yayınlara kısa bir bakış ıı: tarih dergileri ve belleten, Belleten, 47(188), 1207-1222.
• Şimşek, A. (2013, 15-18 Haziran). Geçen Yüzyılda Türkiye’de Tarih Dersleri. Avrasya’da Türk Dili ve Tarihi Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, Marmara Üniversitesi İstanbul, Türkiye.
• Taşbaş, E. (2018). 21. Yüzyılda kadar Türkiye’ye tarih öğretimi ve hedefleri, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Dergisi, 1(2), 173-188.
• Topaloğlu, T. (1994). Teknolojik gelişmelerin Türk gazete yayıncılığında kullanımı. (Yayın No. 32065). [İstanbul Üniversitesi Yüksek Lisans tezi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Türk, H. (2010). Süreli yayınların yeniden gündeme gelmesi ve aksu dergisi, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 43-58.
• Yazgan, M. (2003). Tarih-i osmanî encümenî (kuruluşu, çalışmaları, mensupları, çıkardığı mecmua, kapanışı). (Yayın No. 130420). [Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi]. YÖK Tez Merkezi https://www.proquest.com/openview/cb8ea2796dc8f55dcf6a2b90982e0be4/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2026366&diss=y
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, T. (2008). Hayat tarih mecmuası: milli mücadele dönemi yazıları 1965-1975. (Yayın No. 221593). [Yeditepe Üniversitesi Yüksek lisans Tezi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=k5v95kMA4JFnlCPSyrpZwg&no=Fn6TFJPTDBxlc4GcW902sA