A Review on the Validity of the Process for Comparing Photography to a Painting

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 123 - 145, 30.04.2024

Tahir Ersoy Aytaç Aydın

Öz

Islamic law is a branch of science that controls the actions of its believers in their daily lives in terms of Islamic Sharia and guides its believers about the acceptability of their actions with Sharia. Islamic law, which aims to provide a healthy flow of information to its believers with the ijtihad mechanism against changing conditions and innovations over time, aims to discuss new situations in terms of fiqh. Islamic scholars discussed the acceptability of the 19th-century invented photograph within the framework of Islamic Sharia. The picture, which was agreed upon by the imams of the four madhhabs and jurists about its inadmissibility, was accepted as asl (origin), and the issue was discussed over the possibility of qiyas (legal reason) for the photograph to the picture.This research examines and discusses the aforementioned qiyas process, taking into account the perspectives and arguments presented by the parties involved. All the arguments mentioned regarding the permissible and non-permissiveness of photography have been identified, and the arguments have been evaluated. This study will contribute to the literature by providing a comprehensive assessment of the arguments claimed by the parties regarding the permissibility of photography and providing satisfactory information about the permissibility of the photograph.

Anahtar Kelimeler

Islamic Law, Qiyas, Tasvir, Picture, Photograph, Illa

Fotoğrafın Resme Kıyası İşlemi̇ni̇n Sıhhati̇ne Dai̇r Bi̇r Değerlendirme

Öz

İslam fıkhı, inananlarının günlük hayatlarında yaptıkları eylemleri, İslam hukuku açısından denetleyen ve inananlara fiillerinin şeriata uygunluğu hakkında rehberlik eden bir ilim dalıdır. Zaman içerisinde değişen şartlar ve yeniliklere karşı içtihat mekanizması ile inananlara sağlıklı bilgi akışını sağlamayı amaç edinen İslam fıkhı, yeni çıkan durum ve hadiselerin fıkhi çerçevede kritiğini yapmayı gaye edinir. Bu bağlamda 19. yüzyılda icat edilen fotoğrafın İslam şeriatına uygunluğu İslam alimleri tarafından ele alınmıştır. Dört mezhep imamları ve fakihler tarafından adem-i cevazı üzerine ittifak edilen resim asıl kabul edilerek, fotoğrafın resimle kıyasının imkanı üzerinden mesele tartışılmıştır. Bu araştırmada, sözü edilen kıyas işlemi, tarafların görüşleri ve sundukları deliller açısından ele alınmış ve tartışılmıştır. Fotoğrafın cevazı ve adem-i cevazına ilişkin zikredilen deliller tespit edilip, delillerin değerlendirmesi yapılmıştır. Bu çalışmanın, fotoğrafın cevazına ilişkin, tarafların ileri sürdükleri delilleri kapsamlı bir biçimde ele alıp değerlendirmesi ve fotoğrafın cevazına ilişkin tatmin eden bir bilgi sunması literatüre katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kıyas, Tasvir, Resim, Fotoğraf, İllet

Kaynakça

• Âli’ş-Şeyh, Muhammed b. İbrahim. Fetâvâ ve Resâʾil. thk. Muhammed b. Abdurrahman b. Kasım. Mekke: Matabiu’l Hukume, 1979.
• Affâne, Hüsameddin. Yes’elûneke. Batı Şeria: Mektebetu’l-Dendis, 2009.
• Bahît, Muhammed. El-Cevâbü’ş-şâfî fî İbâhati’t-Tasvîri’l-Fûtûgrâfî. Kahire: Matbaa Hayriyye,1. Basım, 1884.
• Başoğlu,Tuncay. “Resim”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 34/579. Ankara: TDV Yayınları, 1989.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ, nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 1422/2001.
• Buhûtî, Mansûr b. Yûnus. Keşşâfü’l-ḳınâʿan (metn)i’l-İḳnâʿ Riyad: Vizaretü’l- Adl fi’l Memleketü’l-Arabiyyetü’s-Suûdiyye, 2008.
• Cezîri, Abdurrahman b. Muhammed Avâd. El-Fıkh ale’l-Mezahibi’l-Erbaa. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Desûki, Muhammed b. Ahmed. Ḥâşiyeʿale’ş-Şerḥi’l-kebîr. Beyrut: Dâru’l- Fikr, t.b.
• El-Hâc, Emin, Ḥukm et-Tasvir fi’l İslam. Hartum: Mektebetu’l- Dâru’l Matbuat el- Hadise, 1989.
• Er-Râzi, Ebî Bekr b. Abdilkādir. Muḫtârü’ṣ-Ṣıḥâḥ. thk. Yusuf Şeyh Muhammed. Beyrut: Mektebetu’l-Asriyye, 5. Basım, 1999.
• Eş- Şa’râvî, Muhammed Mütevellî. el-Fetâvâ el-Kûbrâ. Kahire: Mektebe’t-Tevfikiyye, 5. Basım, 1997.
• Fîrûzâbâdî, Muhammed b. Ya‘kūb b. Muhammed. Kamusü’l Muhit. thk. Muhammad Naim al-Iraksousi. Beyrut: Müesesetü’r-Risâle li’t-tıbâa ve’n-Neşr, 8.Basım, 2005.
• Gümüş Böke, Emine. “İslâm Hukuku’nda Kıyafet-Örtünme ve Kıyafetler Üzerindeki Resim ve Yazıların Durumu”. Kırıkkale Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi Dergisi 2/3 (Mayıs 2017), 36.
• Hamami, Mustafa. Nahda Islâhiyye. Kahire: Matbaa Mustafa el-Elbânî el-Halebî, 1935.
• İbn Âbidîn, Muhammed Emîn. Reddü’l-muḥtârʿale’d-Dürri’l-muḫtâr. Şam: Dâru’l-Sekafe ve’t-Türas, 2000. İbn Bâz, Abdülazîz. El Cevab el-Müfid fi Ḥukm et-Tasvir. Riyad: er-Riâsetü’l-Âmme el-Buhûsü’l-İlmiyye ve’l-İftâ, 1997.
• İbn Fevzân, Sâlih. El-İrşâd İlâ Sahîh’l-İtikâd ve’r-Reddi alâ Ehli’ş-Şirk ve’l-İlhâd. Dammam: Dâr İbn Cevzi, 4. Basım, 1999.
• İbn Manzûr, Cemâlüddîn. Lisânü’l-ʿArab. Beyrut: Dâru’l Sadr, 1993.
• İbn Nüceym, Zeynüddîn. el-Baḥrü’r-râʾiḳ. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l İslâmî, 1894.
• İbn Rüşd, Muhammed b. Ahmed. el-Beyânve’t-tahsîl. Beyrut, Dâru’l-garbi’l-İslâmî, 1988.
• İbn Useymîn, Muhammed b. Sâlih. Mecmû‘u Fetâvâ ve Resâil. thk. Fahd Nasır Selman. Riyad: Dâru’l-Vatan, 1992.
• İlîş, Muhammed. Mineḥu’l-celîlʿalâ Muḫtaṣarı Ḫalîl. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1984.
• Karadavi, Yusuf. el-Halâl ve’l-ḥarâm fi’l-İslâm. Kahire: Mektebetu’l-Vehbe, 23. Basım, 1997.
• Karaman, Hayreddin, Günlük Hayatımızda Helaller ve Haramlar. İstanbul: İz Yayıncılık, 2023.
• Lindahall, Linda Hall Library. “Joseph Nicephore Niepce’’. (Erişim 20 Mart 2024). https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/joseph-nicephore-niepce
• Mahlûf, Haseneyn Muhammed. Fetava Şer’iyye Buhus İslamiyye. Kahire: Dâru’l İ’tisam, 5. Basım, 1985.
• Müslim , Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ, nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkī. Kahire: y.y., 1374-75/1955-56.
• Nevevî, Yahyâ b. Şeref. Ravzatü’t-Tâlibin. Beyrut: el-Mekteb el-İslâmî, 1991.
• Nevevî, Yahyâ b. Şeref. Sahîhu Müslim bi-şerhi’n-Nevevî. Kahire: el-Matbaatü’l- Mısriyye, 1929.
• Orhan, Fatih. İslam Hukuku Açısından Resim Yapmanın Hükmü ve Türk Osmanlı Sanatının Oluşumundaki Etkisi. Gostivar: 14. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, 2016.
• Osmânî, Muhammed Takî. Fethu’l-mulhim. Beyrut: Dâru’l- İhya Turas Arabi, 2006.
• Önen, Fatih. Osmanlı Devleti’nde Fotoğrafçılığın Gelişimi ve Fotoğrafın Tarihsel Kaynak Değeri. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Özdenses, Engin. Osmanlı İmparatorluğunda Fotoğrafçılık (1839-1919). İstanbul: İletişim Yayınları, 1995.
• Sâbûnî, Muhammed Ali. Revaiul Beyan. Beyrut: Müessesetül’l-Menahilu’l İrfan, 1981.
• Serahsî, Muhammed b. Ebî Sehl. el-Mebsût. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1993.
• Shawoosh, Mirza. The Digital Illustrated Atlas of Makkah and the Holy Environs From the 11th Century to the Present Day. Mekke: The Center of Makkah History,2011.
• Tarih, Tarih Dergi. ‘’Osmanlı Devrinden Bugüne Kabeye Saygı Göstermek’’. (Erişim 20 Mart 2024). https://tarihdergi.com/osmanli-devrinden-bugune-kabeye-saygi-gostermek.
• TDK, Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2005.
• TDK Sözlük, Türk Dil Kurumu Sözlük. ‘’Fotoğraf’’.(Erişim 20 Mart 2024). https://sozluk.gov.tr
• Zeydân, Abdülkerim. el-Mufassal fî Ahkâmi`l-Mer`e ve`l-Beytü`l-Müslim. Beyrut: Müessesetül’l-Risale, 1993.
• Zühaylî, Vehbe. Fıkh İslami ve Edilletuhu. Şam: Dâru’l-Fikr, Dördüncü Basım, 2006.