Güngör Karauğuz, Hz. Nuh, Hz. İbrahim ve Hz. Lut Bağlamında Kur’an Arkeolojisi -Bir Yöntem Teklifi-

Yıl 2024, Sayı: 51, 181 - 189, 20.01.2024

Enes Büyük Halil Temiztürk

Öz

Dinler tarihi araştırmalarına katkı sağlayan bilim dallarının başında arkeoloji gelmektedir. Özellikle kutsal metinlerin ihtiva ettiği tarihî, coğrafî ve antropolojik bilgilerin bilimsel kanıtları üzerinde duran ve bu bilgileri yüzey araştırmaları, kazı çalışmaları ve diğer verilerle test etmeye odaklanan arkeolojinin, dinî araştırmalar için sağladığı katkı yadsınamazdır. Batı’da “biblical archaeology” adı altında başlayan çalışmaların temel amacı Kitâb-ı Mukaddes bilgilerinin sınanmasına yönelik olsa da, bu sınanmanın Kitâb-ı Mukaddes’i doğrulama adına manipülatif bir şekilde kullanıldığı veya İsrail Devleti’nin yaptığı gibi Masada Kalesi ve Ölüdeniz yazmaları gibi araştırmaların millî/dinî kimlikleri öne çıkaracak şekilde siyasî amaçlarla işlenildiği örnekler bilinmektedir. Bu taraflı ve indirgemeci sonuçlarına rağmen arkeolojinin dinî araştırmalar için önemi ortadadır, ancak Batı’da farklı disiplinlerin ortak çalışmalarına nazaran ülkemizde arkeolog ve din araştırmacılarının disiplinler arası çalışmaları henüz istenen seviyeye gelememiştir. Bu şartlar göz önüne alındığında Güngör Karauğuz’un Batı’da ve ülkemizde arkeolojiye yönelik bakışı ele aldığı çalışması önem arzetmektedir.

Anahtar Kelimeler

Güngör Karauğuz, Kur'an Arkeolojisi, Hz. Nuh, Hz. İbrahim, Hz. Lut