Öz
Kaynakça
- Çetin, Nihad M., “Ahbâr” DİA, I, 486-489.
- el-Ehvânî, Abdülazîz, “Endülüs’teki Ulemâ Bernâmecleri’ne Dâir Kitaplar”, (çev. Mehmet Sait Toprak), Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.
- Elmalı, Hüseyin, “Kâlî”, DİA, XXIV, 259-260.
- İbn Atıyye, Fihrisü İbn Atıyye (thk. Muhammed Ebü’l-Ecfân-Muhammed ez-Zâhî), Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, Beyrut 1983.
- İbn Beşküvâl, es-Sıla (thk. İbrahim el-Ebyârî), Dâru’l-Kütübi’l-Mısrî, Kahire 1989.
- İbn Ebû Rebî‘, Bernâmecü İbn Ebi’r-Rebî‘ es-Sebtî (thk. el-Arabî ed-Dâiz el-Firyâtî) er-Râbıtatü’l-Muhammediyye li’l-Ulemâ, Rabat 2011.
- İbn Hayr, Fehresetü İbn Hayr el-İşbîlî (thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf-Muhammed Beşşâr Avvâd), Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, Tunus 2009.
- İbnü’l-Faradî, Târîhu ulemâi’l-Endelüs I-II (thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf), Tunus, Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 2008.
- Kadı İyâz, Gunye (thk. Mâhir Züheyr Cerrâr), Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, Beyrut 1982.
- Kapar, Mehmet Ali, “Eyyâmü’l-Arab”, DİA, XII, 14-16.
- Leblî, Bernâmecü Ebî Ca‘fer el-Leblî el-Endelüsî (thk. Muhammed Büzyân Benali), Matba‘atü Isbartîl, Tanca ts.
- Peña Martín, Salvador, “Abu Ali al-Qali, De Bagdad a Córdoba: Transmisión o Renovación en la Filología Árabe” (ed. Monferrer Sala, J.P. – Rodríguez Gómez, M. D.) Entre Oriente y Occidente: Ciudades y viajeros en la Edad Media, Universidad de Granada, Granada 2005, s. 231-242.
- Reşîd, Bessâm Yasin, Abu Ali al-Qali. Vida y Obra Estudio de sus Transmisiones Lingüístico-Literarias (III), Miscelánea de Estudios Árabes y Hebraicos, 34-35 (1985-1986), s. 271-286.
- Tücîbî, Bernâmecü’t-Tücîbî (thk. Abdülhafiz Mansûr), Dâru’l-Arabiyyeti’l-Kitâb, yy. 1981.
- Yılmaz, Saim - Erbaş, Furkan, “Endülüs Emevî Halifesi II. Hakem’in İlmî Kişiliği ve İlim Hayatına Sağladığı Katkılar”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(1), 157-185.
- Zübeydî, Tabakâtu’n-nahviyyîn ve’l-lugaviyyîn (thk. Muhammed Ebü’l-Fazl İbrahim), Dâru’l-Ma‘ârif, Kahire 1984.
Öz
288/901 yılında Malazgirt’te doğan Ebû Ali el-Kâlî,
Musul’deki tahsilinin ardından hayatının önemli bir kısmını Bağdat’ta geçirmiş
ve burada Arap diline dair önemli seviyede müktesebat elde etmiş bir dil
âlimidir. Bu alandaki yetkinliğinin yeterince takdir görmediği düşüncesiyle Bağdat’tan
ayrılarak Endülüs’ün başkenti Kurtuba’ya (Córdoba) yerleşen Ebû Ali el-Kâlî,
356/967 yılında ölümüne kadar hayatının yaklaşık son yirmi beş yılını Endülüs’te
yaşamıştır. Ebû Ali el-Kâlî’nin Endülüs’e gidişi, buradaki dil çalışmalarının
tarihi açısından bir dönüm noktası teşkil etmiştir. Zira o, Arap dilinin iki
önemli mektebi Kûfe ve Basra okullarının en önemli temsilcilerinden el-Müberred
ve Sa‘leb’den de ders almış bir bakıma bu iki mektebi kendisinde birleştirmiş
olan Zeccâc’ın öğrencisiydi. Onun Endülüs’teki dil çalışmaları üzerindeki
belirleyici etkisinin temelinde sahip olduğu bu ilmî birikimi yeni yerleştiği
Kurtuba’da öğrencilerine aktarması ile Arap diline dair kendi telifleri
bulunmaktaydı. Bu çalışmada Ebû Ali el-Kâlî’nin Endülüs’e gelişine kadarki
dönemde Endülüs’teki dil çalışmalarına genel hatlarıyla temas edilerek
Endülüs’teki dil çalışmalarına yapmış olduğu katkılar ve bu alanda bıraktığı
etkiler ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Çetin, Nihad M., “Ahbâr” DİA, I, 486-489.
- el-Ehvânî, Abdülazîz, “Endülüs’teki Ulemâ Bernâmecleri’ne Dâir Kitaplar”, (çev. Mehmet Sait Toprak), Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.
- Elmalı, Hüseyin, “Kâlî”, DİA, XXIV, 259-260.
- İbn Atıyye, Fihrisü İbn Atıyye (thk. Muhammed Ebü’l-Ecfân-Muhammed ez-Zâhî), Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, Beyrut 1983.
- İbn Beşküvâl, es-Sıla (thk. İbrahim el-Ebyârî), Dâru’l-Kütübi’l-Mısrî, Kahire 1989.
- İbn Ebû Rebî‘, Bernâmecü İbn Ebi’r-Rebî‘ es-Sebtî (thk. el-Arabî ed-Dâiz el-Firyâtî) er-Râbıtatü’l-Muhammediyye li’l-Ulemâ, Rabat 2011.
- İbn Hayr, Fehresetü İbn Hayr el-İşbîlî (thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf-Muhammed Beşşâr Avvâd), Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, Tunus 2009.
- İbnü’l-Faradî, Târîhu ulemâi’l-Endelüs I-II (thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf), Tunus, Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 2008.
- Kadı İyâz, Gunye (thk. Mâhir Züheyr Cerrâr), Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, Beyrut 1982.
- Kapar, Mehmet Ali, “Eyyâmü’l-Arab”, DİA, XII, 14-16.
- Leblî, Bernâmecü Ebî Ca‘fer el-Leblî el-Endelüsî (thk. Muhammed Büzyân Benali), Matba‘atü Isbartîl, Tanca ts.
- Peña Martín, Salvador, “Abu Ali al-Qali, De Bagdad a Córdoba: Transmisión o Renovación en la Filología Árabe” (ed. Monferrer Sala, J.P. – Rodríguez Gómez, M. D.) Entre Oriente y Occidente: Ciudades y viajeros en la Edad Media, Universidad de Granada, Granada 2005, s. 231-242.
- Reşîd, Bessâm Yasin, Abu Ali al-Qali. Vida y Obra Estudio de sus Transmisiones Lingüístico-Literarias (III), Miscelánea de Estudios Árabes y Hebraicos, 34-35 (1985-1986), s. 271-286.
- Tücîbî, Bernâmecü’t-Tücîbî (thk. Abdülhafiz Mansûr), Dâru’l-Arabiyyeti’l-Kitâb, yy. 1981.
- Yılmaz, Saim - Erbaş, Furkan, “Endülüs Emevî Halifesi II. Hakem’in İlmî Kişiliği ve İlim Hayatına Sağladığı Katkılar”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(1), 157-185.
- Zübeydî, Tabakâtu’n-nahviyyîn ve’l-lugaviyyîn (thk. Muhammed Ebü’l-Fazl İbrahim), Dâru’l-Ma‘ârif, Kahire 1984.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 13 Haziran 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 2 Mayıs 2019 |
| Kabul Tarihi | 13 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 2 Sayı: 1 |
