SİGORTA ŞİRKETLERİNDE ÇALIŞANLARIN PROAKTİF KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN YENİLİKÇİ DAVRANIŞA ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 64 - 77, 13.04.2020

Melisa Karabay Özgür Akpınar İbrahim Görmüş

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de sigorta şirketlerinde çalışanlarının proaktif kişilik özelliklerinin yenilikçi davranışa etkisini incelemektir. Araştırma verileri çevrimiçi anket tekniği ve kolayda örneklem yöntemiyle, merkez veya bölge müdürlükleri büyükşehirlerde bulunan Türkiye’de sigorta şirketlerinde çalışan 202 kişinin katılması ile elde edilmiş olup, daha sonra araştırma kapsamında kurulan hipotezler test edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda ortaya çıkan bulgular, proaktif kişiliğin yenilikçi davranış ile arasında pozitif bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmada, ayrıca örgütsel destek ve yönetici desteği değişkenlerinin, temel değişkenler arasındaki ilişkide aracı rol oynayıp oynamadığı araştırılmıştır. Analiz sonucunda, örgütsel destek değişkeni aracı bir etkiye sahipken, yönetici desteğin aracı bir etkiye sahip olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Proaktif Kişilik, Sigortacılık Sektörü, Yenilikçi Davranış

Kaynakça

• Akın, U. (2012). Örgüt ve Yönetimde İnisiyatif Alma. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Allport, G. W. (1921). Personality and Character. Psychological Bulletin, 18(9), 441-455.
• Ashford, S. J., Rothbard, N. P., Piderit, S. K., & Dutton, J. E. (1998). Out on a limb: The role of context and impression management in selling gender-equity issues. Administrative Science Quarterly, 43, 23–57
• Babin, B. J., Boles, J. S. (1996). The Effects of Perceived Co-worker Involvement and Supervisor Support onService Provider Role Stress, Performance and Job Satisfaction. Journal of Retailing. 72(1), 57-75.
• Bakker, A.B., Tims, M. & Derks, D. (2012). Proactive Personality and Job Performance: The Role of JobCrafting and Work Engagement. Human Relations, 65(10), 1359-1378.
• Bateman, T. S., & Crant, J. M. (1993). The proactive component of organizational behavior: A measure andcorrelates. Journal of organizational behavior, 14(2), 103-118.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Buss, A. H., & Finn, S. E. (1987). Classification of personality traits. Journal of personality and social psychology, 52(2), 432-444.
• Crant, M. (1996). The Proactive Personality Scale as a Predictor of Entrepreneurial Intentions. Journal of Small Business Management, 34(3), 42-49.
• Bateman, T. S., & Crant, J. M. (1999). Proactive behavior: Meaning, impact, recommendations. BusinessHorizons, 42(3), 63-70.
• Caesens, G., Marique, G., Hanin, D., & Stinglhamber, F. (2015). The relationship between perceived organizational support and proactive behaviour directed towards the organization. European Journal of Work and Organizational Psychology, 25(3), 398-411.
• Doğru, Ç. (2016). Algılanan Örgütsel Destek ve Lider-Üye Etkileşiminin Bağlamsal Performansa Etkileri: Ankara’da Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• Dorner, N. (2012). Innovative Work Behavior: The Roles of Employee Expectations and Effects on Job Performance (Yayınlanmamış Doktora Tezi). The University of St. Gallen, Switzerland.
• Ece, S. & Gültekin, S. (2018). Yönetici Desteği ve Örgütsel Bağlılık: Kamu Sektöründe Bir Uygulama.Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 66,82-93.
• Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S. & Sowa, D. (1986). Perceived Organizational Support. Journal Of Applied Psychology, 71(3), 500-507.
• Erk, Ç. (2009). Müşteri İçin Değer Yaratma, Müşteri Sadakati Oluşum Süreci ve Şirket Performansına Etkileri Üzerine Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• Farr, J. L., & Ford, C. M. (1990). Individual innovation. içinde M. A. West & J. L. Farr (Eds.), Innovation and creativity at work: Psychological and organizational strategies (p. 63–80). John Wiley & Sons.
• Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS, London: SAGE Publications.
• Giebels, E., Reuver, R. S. M., Ripsens & S. Ufkes, E. G. (2016). The Critical Roles of Task Conflict and Job Autonomy in the Relationship Between Proactive Personalities and Innovative Employee Behavior.
• The Journal of Applied Behavioral Science, 52(3), 320-341.
• Gurteen, D. (1998). Knowledge, creativity and innovation. Journal of knowledge Management, 2(1), 5-13.
• Hayes, A. F. (2017). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis: A Regression-Based Approach. Guilford Publications: Second Edition.
• İplik, E., İplik, F. N. & Efeoğlu, İ. E. (2014). Çalışanların Örgütsel Destek Algılarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6(12), 110-122.
• Kanten, P. & Ulker, F. E. (2012). A Relational Approach Among Perceived Organizational Support Proactive Personality & Voice Behaviour. Social and Behavioral Sciences. 62,1016-1022.
• Kickul, J. & Gundry, L. K. (2002). Prospecting for Strategic Advantage: The Proactive Entrepreneurial Personality and Small Firm Innovation. Journal of Small Business Management. 40(2), 85-97.
• Kim, T., Hon, A. H. & Lee, D. (2010). Proactive Personality and Employee Creativity: The Effects of Job Creativity Requirement and Supervisor Support for Creativity. Creativity Research Journal, 22(1),37-45.
• Liu, J., Lee, C., Hui, C., Kwan, H. K., & Wu, L. (2013). Idiosyncratic deals and employee outcomes: The mediating roles of social exchange and self-enhancement and the moderating role of individualism. Journal of Applied Psychology, 98, 832–840.
• McCrea, R. R., & Costa, P. T. (1987). Validation of the Five-factor Model of Personality Across Instruments and Observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52(1), 81–90.
• Miron, E., Erez, M., & Naveh, E. (2004). Do personal characteristics and cultural values that promote innovation, quality, and efficiency compete or complement each other?. Journal of organizational behavior, 25(2), 175-199.
• Pelenk, S.E. (2017). Bireysel Yenilikçi Davranışların Bireysel İş Performansı Üzerindeki Etkisi: TeknolojiÇalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Journal of Emerging Economies and Policy, 2(2).
• Rogers, C. R. (1961). On becoming a person: a therapist’s view of psychotherapy. London: Constable.
• Scott, S. & Bruce, R. A. (1994). Determinants of Innovative Behavior: A Path Model of Individual Innovation in the Workplace. The Academy of Management Journal. 37(3),580-607.
• Shin, Y., & Kim, M. (2014). Antecedents and mediating mechanisms of proactive behavior: Application of the theory of planned behavior. Asia Pacific Journal of Management, doi:10.1007/s10490.014.9393-9
• Şahin, F. & Gürbüz, S.(2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe Yöntem-Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Taştan, S. B. (2013). The Influences of Participative Organizational Climate and Self-Leadership on Innovative Behavior and the Roles of Job Involvement and Proactive Personality: A Survey in the Context of SMEs in Izmir. Social and Behavioral Sciences. 75,407-419.
• https://www.sigortadunyasi.com.tr/2020/02/04/sigorta-sektorunde-calisan-sayisi-2019da-402-kisi-artti/ Erişim: (11.01.2020)
• Uncuoğlu Yolcu, İ. & Çakmak, A.F. (2017). Proaktif Kişilik ile Proaktif Çalışma Davranışı İlişkisi ÜzerindePsikolojik Güçlendirmenin Etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(2):428.
• Watson, J. B. (1913). Psychology as the Behaviorist Views it. Psychological Review, 20(2), 158–177.
• West, M. A., & Farr, J. L. (1989). Innovation at work: Psychological Perspectives. Social behavior,4(1), 15- 30.
• Yazgan İnanç, B. & Yerlikaya, E. E.(2014). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Yuan, F. and Woodman, R.W. (2010). Innovative Behavior in The Workplace: The Role of Performance and Image Outcome Expectations. Academy of Management Journal, 53(2):323–324.