OKUL ÖNCESİ EĞİTİME DEVAM EDEN ÇOCUKLARIN KAYGILARI İLE EBEVEYNLERİNİN KAYGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Sayı: 56, 345 - 361, 25.10.2020

Ahmet Bora Perihan Ünüvar

Öz

Kaygı, okul öncesi dönem çocuklarında ve onların
ebeveynlerinde farklı zamanlarda farklı düzeylerde kaygıya rastlanmaktadır. Bu
araştırmada, çocuklarının kaygıları ile ebeveynlerin kaygıları arasındaki
ilişkiyi, bunları etkileyen çeşitli değişkenleri ortaya koyması bakımından
önemlidir. Araştırmanın amacı, okul öncesi eğitime devam eden çocukların ve
ebeveynlerinin kaygılarının demografik özelliklerine göre farklılık gösterip
göstermediğinin belirlenmesi ve çocukların kaygıları ile ebeveynlerinin
kaygıları arasında bir ilişki olup olmadığının ortaya konmasıdır. Çalışma grubunu okul öncesi eğitime devam eden 468 çocuk ve
onların ebeveynleri oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak;
çocuk ve ebeveyn bilgi formları, Okul
Öncesi Kaygı Ölçeği ve Yetişkinlik Ayrılma Anksiyetesi Anketi kullanılmıştır.
Verilerin normal dağılmadığından verilerin analizinde; non-parametrik
testlerden Mann Whitney U, Kruskal Wallis H ve Spearman RHO’su kullanılmıştır. Araştırmadan
elde edilen bulgulara göre; kız çocukların kaygı düzeyleri erkek çocuklardan
anlamlı derecede yüksektir. Ayrıca çocukların okul öncesi eğitime devam süresi
arttıkça kaygı düzeylerinin azaldığı ve öğrenim düzeyi ve gelir düzeyi yüksek
ebeveynlerin daha az kaygılı çocuklar yetiştirdikleri görülmüştür. Ebeveynlerin
kaygı düzeylerine ilişkin bulgularda ise; kız çocukları olan ebeveynlerin ve annelerin
babalara göre daha kaygılı oldukları, eğitim düzeyi ve gelir durumu yüksek
ebeveynlerin kaygı düzeylerinin düşük olduğu bulgusu elde edilmiş ve ebeveyn
kaygıları ile çocuklarının kaygıları arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir
ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuk kaygısı, Ebeveyn kaygısı, Okul öncesi, Kaygı

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE CONCERNS OF CHILDREN IN PRESCHOOL EDUCATION AND THEIR PARENTS' CONCERNS

Öz

The purpose of this research was
to determine whether the anxiety of children and their parents attending
preschool education differ according to various demographic characteristics and
to determine whether there is a relationship between the concerns of the
children and their parents. The study group consisted of 468 children attending
preschool education and their parents. As a data collection tool; Child and
parent information forms and Preschool Anxiety Scale and Adult Separation
Anxiety Questionnaire were used. Since the data is not normally distributed, in
the analysis of the data; Mann Whitney U, Kruskal Wallis H and Spaerman RHO
were used for non-parametric tests. According to the findings; anxiety levels
of girls are significantly higher than boys. It was seen that as the duration
of pre-school education of the children increased, anxiety levels decreased and
parents with higher education and income levels raised less anxious children.
In the findings regarding the anxiety levels of the parents; It was found out
that parents and mothers with daughters were more anxious than fathers, and
parents had higher education and income levels and their anxiety levels were
low.

Anahtar Kelimeler

Child anxiety, Parental anxiety, Preschool, Anxiety

Kaynakça

• Alisinanoğlu, F. ve Ulutaş, İ. (2000). Çocuklarda Kaygı ve Bunu Etkileyen Etmenler. Milli Eğitim Dergisi, 145.Alisinanoğlu, F. ve Ulutaş, İ. (2003). Çocukların Kaygıları île Annelerinin Kaygıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğilim ve Bilim, 28 (128) 65-71.Aslan, S., Aslan, O. ve Alparslan, Z. (1998). Annedeki Süreğen Depresyonun Çocuktaki Depresyon ve Kaygılarına Etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 9 (1) 32-37.Austin, V. & Sciarra, D. (2009/2015). Çocuk ve Ergenlerde Duygusal ve Davranışsal Bozukluklar. (Çev. Ed. Mustafa Özekes). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık (Eserin ojinali 2009'da yayımlandı).Beesdo, K., Knappe, S. & Pine, D. S. (2009). Anxiety and anxiety disorders in children and adolescents: developmental issues and implications for DSM-V. Psychiatric Clinics, 32 (3), 483-524.Berksun, E. O. (2003). Anksiyete ve anksiyete bozuklukları. İstanbul: Turgut Yayıncılık.Biederman, J., Petty, C., Becker, H., Henin, A., Faraone, S., Fraire, M. & Rosenbaum, J. (2007). Develop mental trajectories of anxiety disorders in off spring at high risk for panic disorder and major depression. Psychiatry Research, 153 (3), 245-252.Bouldin, P. & Pratt, C. (1998). Utilizing parent report to investigate young children's fears: a modification of the Fear Survey Schedule for Children–II: A research note. The Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 39 (2), 271.Bosquet, M. & Egeland, B. (2006). The development and maintenance of anxiety symptoms from infancy through adolescence in a longitudinal sample. Development and Psychopathology, 18 (2), 517-550.Bowen, R., Offord, D. & Boyle, M. (1990). The prevalence of overanxious disorder and separation anxiety disorder: results from the Ontario Child Health Study . Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 29 (5), 753.Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.Chansky, T. (2004/2009). Çocuklarda Endişe (Çev. E. Kandemir). İstanbul: Kural Dışı Yayınları.Cüceloğlu, D. (2016). İnsan ve Davranışı: Psikolojinin Temel Kavramları (28. baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.Çakıcı, S. (2006). Alt ve üst sosyoekonomik düzeydeki ailelerin aile işlevlerinin, anneçocuk ilişkilerinin ve aile işlevlerinin anne-çocuk ilişkilerine etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.Demirsu, Ö. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Algılanan Ebeveyn Tutumları ile Sürekli Kaygıları Arasındaki İlişkide Pisikolojik Dayanıklılığın ve Kaygı Duyarlılığının Aracı Rolleri (Yayımlanmamış Yüksek Lİsans Tezi). İstanbul: Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Domenech, L. E., Jane, C. & Canals, J. (2004). Parental Reports of Somatic Symptoms in Preschool Children: Prevalance and Associations in Spanish Sample”,. J Am Acad Child; Adolese Psychiatry, 43, 598-604.Dönmez, L., Aytekin, M. ve Erengin, H. (1996). Antalyadaki Hekimler Ve Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Durumluk ve Sürekli Kaygıları. 5. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi (s. 679-681). İstanbul: Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi.Gümüş, A. (1997). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Güngör, H. (2009). Ebeveyn ve Öğretmen Mükemmeliyetçiliğinin 5-6 Yaş Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Algılanan Kaygı Düzeyini Öngörmedeki Rolü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Hock, E., McBride, S. & Gnezda, M. T. (1989). Maternal separation anxiety: Motherinfant separation from the maternal perspective. Child Development, 793-802.Hsu, H. C. (2004). Antecedents and consequences of separation anxiety in first-time mothers: Infant, mother, and social-contextual characteristics. Infant Behavior and Development, 27 (2), 113-133.Karacan, E., Şenol, S. ve Şener, Ş. (1996). Çocukluk ve Ergenlik Çağında Sosyal Fobi. 3P Dergisi, 4 (1), 28-34.Koç, İ. (2014). KPSS'ye Hazırlanan Öğretmen Adaylarının Öğrenme Stilleri İle Sınav Kaygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Küçüködük, C. (2015). 3-5 yaş arasında ve anaokuluna giden çocuk annelerinin ayrılma kaygısı ve bağlanma biçimleri ile çocuğun davranışları ve ayrılma kaygısı arasındaki ilişki: bilişsel esnekliğin aracı rolü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Le Gall, A. (2012). Anksiyete ve Kaygı (Çev. İ. Yerguz). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları (Eserin orjinali 1976 ‘de yayımlandı).Leary, M. R. & Kowalski, R. M. (1997). Social anxiety. New York: Guilford Press.Lewinsohn, P., Holm-Denoma, J., Small, J., Seeley, J. & Joiner, T. (2008). eparation anxiety disorder in childhood as a risk factor for future mental illness. Journal of the American Academy of Child &Adolescent Psychiatry, 47(5), 548-555.Manicavasagar, V., Silove, D. & Curtis, J. (1997). Separation Anxiety in Adulthood: A Phenomenological İnvestigation. Comprehensive Psychiatry, 38 (5), 274-282.McKillup, S. (2012). Statistics explained: An introductory guide for life scientists (Second edition). United States: Cambridge University Press.Murray, L., Creswell, C. & Cooper, P. J. (2009). The development of anxiety disorders in childhood: an integrative review. Psychological Medicine, 39 (9), 1413-1423.Paulus, F. W., Backes, A., Sander, C. S., Weber, M. & von Gontard, A. (2015). Anxiety disorders and behavioral inhibition in preschool children: a population-based study. Child Psychiatry & Human Development, 46 (1), 150-157.Peleg, O., Halaby, E. & Whaby, E. (2006). The relationship of maternal separation anxiety and differentiation of self to children’s separation anxiety and adjustment to kindergarten: A study in Druze families. Anxiety Disorders, 20, 973-995.Rapee, R., Wignall, A., Copham, W. & Spence, S. (2000/2015). Kaygılı Çocuğa Yardım (Çev. Rasim Baykaldı). İstanbul: Arkadaş Yayıncılık (Eserin orijinali 2000’de yayımlandı).Rapee, R. M., Schniering, C. A. & Hudson, J. L. (2009). Anxiety disorders during childhood and adolescence: Origins and treatment. Annual Review of Clinical Psychology, 5, 311-341.Siqueland, L., Kendall, P. C. & Steinberg, L. (1996). Anxiety in children: Perceived family environments and observed family interactions. Journal of Clinical Child Psychology, 25, 225-237.Sönmez, A. (2015). Ebeveynlerin Bağlanma Stilleri Ve Sürekli Kaygı Durumlarının Çoçukların Ansiyete Duyarlılığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.Spence, S. H. (1998). A measure of anxiety symptoms among children. Behaviour Research and Therapy, 36 (5), 545-566.Şenol, S. (2006). Korkular Gelişimsel Anlamı ve Tedavisi. İstanbul: Morpa Yayınları.Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (Sixth edition). United States: Pearson Education.Wilcox, R. R. (2012). Modern Statistics for the Social and Behavioral Cciences: A Practical Introduction. . United States: Chapman & Hall/CRC Press.WPA. (1995). Sosyal Fobi Cep Kitapçığı,(Ed.: S. A. Montgomery). Londra: Science Press Ltd.Yılmaz, Ö. (2018). Okul Öncesi Çocuklarda Oyun Terepisinin Ayrılık Kaygısı Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.