YÜKSEKÖĞRETİM YURT YÖNETİCİLERİNİN GÖSTERDİĞİ HİZMETKÂR LİDERLİK DAVRANIŞLARIYLA ÖĞRENCİLERİN YURT HİZMETLERİNDEN MEMNUNİYETLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 66 - 82, 06.07.2023

Ümit Toramış Murat Bülbül

Öz

Hizmetkâr liderlik yaklaşımına yönelik bilimsel araştırmalarda son yıllarda bir ilgi artışı olduğu görülmektedir. Hizmetkâr liderlikle ilgili araştırmalar ağırlıklı olarak yöneticinin yönetilenlere karşı davranışları üzerine odaklansa da aralarında yöneten -yönetilen ilişkisi olmadan, bir lider pozisyonunda kabul edilebilecek kişiler de hizmet verdiklerine yönelik olarak bu liderlik davranışlarını sergileyebildiğinden, az sayıda da olsa bu kapsamda da araştırmalar yürütülmektedir. Bu araştırmada da literatürdeki eksiklik göz önüne alınarak, yükseköğretim yurdunda kalan öğrencilerin görüşlerine dayalı olarak, yurt yöneticisinin hizmetkâr liderlik davranışlarıyla öğrencilerin yurt hizmetlerinden memnuniyeti arasındaki ilişki düzeyi incelenmiştir. Amaca uygun olarak nicel araştırma yöntemleri kapsamındaki ilişki arayıcı araştırma modeli kullanılmıştır. Çalışma grubu, bir vakfa ait yükseköğretim öğrenci yurdundaki öğrencilerden oluşmaktadır. Veriler, “Hizmetkâr Liderlik Ölçeği” ve “Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu’nda Memnuniyet Düzeyi Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırma sonucunda, kişisel değişkenlere göre katılımcıların hem yöneticinin hizmetkâr liderlik davranışları hem de yurttan memnuniyetlerinde genel olarak anlamlı bir farklılığa rastlanmamış; yükseköğretim yurt yöneticilerinin gösterdiği hizmetkâr liderlik davranışlarıyla öğrencilerin yurt hizmetlerinden duydukları memnuniyet arasında kuvvetli, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenci Yurdu, Hizmetkâr Liderlik, Öğrenci Memnuniyeti

Kaynakça

• Alshammari, I., Halimi, F., Daniel, C., ve Alhusaini, M. T. (2019). Servant-leadership in higher education: a look through students’ eyes. International Journal Of Servant-Leadership, 13(1), 257–285.
• Akgemci, T., Kalfaoğlu, S., Erkunt, N. (2019). Hizmetkâr liderlik davranışlarının çalışan sesliliğine etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 757-771.
• Aydın Üniversitesi. (2021). Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetici Sertifikası. Erişim adresi https://www.aydin.edu.tr/tr-tr/arastirma/arastirmamerkezleri/sem/mesleki-gelisim-egitimleri/Pages/%C3%96zel-%C3%96%C4%9Frenci-Bar%C4%B1nma-Hizmetleri-Y%C3%B6netici-Sertifikas%C4%B1.aspx
• Balay, R., Kaya, A. ve Gençdoğan Yılmaz, R. (2014). Eğitim yöneticilerinin hizmetkâr liderlik yeterlikleri ile farklılıkları yönetme becerileri arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi,4 (1), 229-249.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, E. A., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cerit, Y. (2010). The effects of servant leadership on teachers’ organizational commitment in primary schools in Turkey. International Journal of Leadership in Education, 13(3), 301-317.
• Çalışkan, D. (2019). Yükseköğrenim yurtlarında barınan öğrencilerin hizmet kalitesine ilişkin memnuniyetin araştırılması: Uşak ili örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Çiğdem, S. (2013). Liderleri hizmetkâr liderlik davranışına yönelten faktörler üzerinde nitel bir araştırma bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Doğan, Ü. ve Aslan, H. (2016). Özel eğitim kurumlarında çalışan müdürlerin hizmetkâr liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlık düzeyleri arasındaki ilişki. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (2), 51-68.
• Duyan, E. ve Van Dierendonck, D. (2014). Hizmetkar liderliği anlamak: teoriden ampirik araştırmaya doğru. İstanbul Journal of Sociological Studies, 49, 1-32. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusoskon/issue/9553/119315
• Eva,N., Robin, M., Sendjaya, S., Van Dierendonck, D. ve Liden, R.C. (2019). Servant Leadership: A systematic review and call for future research, The Leadership Quarterly, 30 (1), 111-132. Erişim adresi https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2018.07.004.
• Fuller, M. J. ve Templeton, N. R. (2019). Principal as servant-leader: an embedded-descriptive single-case study of one prekindergarten school's efforts to build teacher capacity in foundational skills. Education Leadership Review, 20 (1), 190-204.
• Greenleaf, R. K. (2014). Who is the servant-leader? International Journal of Servant-Leadership, 10(1), 17–22.
• Gülle, M., Aktaş, Ö. ve Büyüktaş, B. (2020) Üniversite öğrencilerinin farklı değişkenler açısından takım özdeşleşme ve karşıt görüşe saygı düzeylerinin incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 53-60.
• Güllü, K. ve Kuşderci, S. (2011). Yükseköğrenim kredi ve yurtlar kurumunun verdiği hizmetlerin üniversite öğrencileri tarafından algılanması: Sivas yurtkur örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 185-209.
• Hoy, W. K., Miskel, C. G. ve Tarter, C. J. (2013). Educational administration: Theory, research, and practice. New York: McGraw-Hill.
• Huertas-Valdivia, I., Rojo Gallego-Burín, A., Castillo, A., ve Ruiz, L. (2021). Why don’t high-performance work systems always achieve superior service in hospitality? The key is servant leadership. Journal of Hospitality and Tourism Management, 49, 152–163 Erişim adresi https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2021.09.007
• Insley,R., Iaeger, P., Ekinci, A. ve Sakız, H. (2016). An Evaluation of Teachers’ Opinions about the Servant Leadership Behaviours of School Principals. Educational Process: International Journal, 5(3), 223–235. Erişim adresi https://doi.org/10.12973/edupij.2016.53.4
• İbili, E. ve Uyanık, H. (2018). Öğrencilerin Yurt Memnuniyet Düzeyleri ile Kişisel Gelişim Yönelimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 8 (3), 293-300. DOI: 10.2399/yod.18.015
• İkiz, M. (2008). Yüksek öğrenim kredi ve yurtlar kurumu’nda hizmet kalitesi ve müşteri tatmin düzeyinin ölçülmesi: Edirne Selimiye öğrenci yurdu müdürlüğü örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tekirdağ.
• İnce, C. ve Güripek, E. (2016). Hizmetkâr Liderliğin Örgütsel Adalet Algısına Etkileri Üzerine Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2), 165-188. Retrieved from http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/tr/pub/issue/26892/282760
• Johnson, G. L. (2021). The Relationship between School Principals’ Servant Leadership Attributes and Teacher Morale. Dissertations. 1862. Erişim adresi https://aquila.usm.edu/dissertations/1862
• Kaplan, M. ve Uzun, A. (2017). Hizmetkâr Liderlik Algılamalarının Tükenmişlik Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 7 (1), 14-26. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/nevsosbilen/issue/29962/304332
• Kökalan, Ö. ve Korkmaz, C. (2019). Devlet ve Özel/Vakıf Öğrenci Yurtlarının Hizmet Kalitesinin Ölçülmesi: Türk ve Yabancı Öğrenciler Açısından Karşılaştırma. Yükseköğretim Dergisi, 9 (3), 263-278. DOI: 10.2399/yod.18.045
• Kurt, A.A. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
• MBS. (2021). Yükseköğrenim Özel Barınma Hizmetleri Yönetmeliği. Erişim adresi https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=34701&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• Met, Ö. & Özdemir, İ. (2016). Gözardı Edilen Bir İşletme Türü Olarak Üniversite Öğrenci Yurtlarının Profili. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8 (1), 79-87. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/uaifd/issue/21605/232066
• Mısırlıoğlu, H.C. (2014). Yükseköğrenim yurtlarında barınan öğrencilerin yurt olanakları memnuniyetine ilişkin bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Norman, Z. D. (2018, July). Exploring the effect of service learning on students' servantleadership and cultural sensitivity (Doctoral dissertation). Available at ProQuestDissertations and Theses database (ProQuest Number: 10929744) (20) (PDF) Understanding the Influence of Service-Learning Experiences in Relation to Students' Transformational Leadership. Available from: https://www.researchgate.net/publication/336267750_Understanding_the_Influence_of_Service-Learning_Experiences_in_Relation_to_Students'_Transformational_Leadership [accessed Jul 05 2023]. Northouse, P. G. (2019). Leadership: Theory and Practice (8th ed.) Kalamazoo, MI: Western Michigan University Publication
• Özdemir, Ö., Orhan, İ., Nazlı, B. ve Özdemir, S. (2018). Spor bilimleri ve hukuk fakültesi öğrencilerinde saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. Journal Of International Social Research, 11(61), 1305-1311. Erişim adresi http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.3019
• Özen, Y. ve Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 394-422.
• Özmen, C. (2019). Üniversite Öğrenci Yurtlarının Hizmet Kalite Algısının Ölçülmesi: Karabük İli Yurtlarında Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
• Russell, R. F., ve Stone, A. G. (2002). A review of servant leadership attributes: Developing a practical model. Leadership & Organization Development Journal, 23(3), 145 15. https://doi.org/10.1108/01437730210424
• Sawan, F., Suryadi S. ve Nurhattati, N. (2020). Servant leadership: antecedent factors, ımpact, and education theories used as researcher's perspective. International Journal of Higher Education, 9(5), 60-75. DOI:10.5430/ijhe.v9n5p60
• Scardino, A. J. (2013). Servant Leadership in Higher Education: The Influence of Servant-Led Faculty on Student Engagement. Erişim adresi https://aura.antioch.edu/etds/25
• Shafai, A. A. (2018). Servant-Leadership in Higher Education in Saudi Arabia. International Journal of Servant-Leadership, 12(1), 297–335.
• Shaw, J., & Newton, J. (2014). Teacher Retention and Satisfaction with a Servant Leader as Principal. Education, 135(1), 101–106.
• Smith, C. (2005). The leadership theory of Robert K. Greenleaf Erişim adresi http://www.carolsmith.us/downloads/640greenleaf.pdf,
• Tokmak, M. (2018). Yöneticilerin hizmetkâr liderlik davranışlarının çalışanlar tarafından algılanma düzeylerine yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32 (4), 959-978. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/548382
• Uçar, R., ve Ugur, S. (2020). Teachers’ Views on School Principals’ Servant Leadership Behaviors: A Mixed Method Study. Educational Administration: Theory & Practice, 26(3), 565–611.
• Usta, H. (2017). Kar amaçsız kuruluşlarda müşteri şikâyet ve memnuniyetinin incelenmesi: yüksek öğrenim kredi ve yurtlar kurumunda bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ankara.
• Usta, M. E. ve Ünsal, Y. (2018). Okullarda Algılanan Hizmetkâr Liderlik Düzeyinin İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 8 (4) (Ek Sayı), 168-184. DOI: 10.19126/suje.443973
• Yılmaz, İ. ve Çeşmeci, N. (2021). Lisans Turizm Öğrencilerinin Barınma Hizmetlerine Yönelik Kalite Algılamaları. Verimlilik Dergisi, 2, 127-139. DOI: 10.51551/verimlilik.671476
• Yukl, G.A. (2013). Leadership in Organizations. (8th Ed.), Prentice-Hall, Upper Saddle River.
• Yüksel, S.K. (2018). Özel yüksek öğretim öğrenci yurtlarında hizmet kalitesi kapsamında öğrenci memnuniyetinin değerlendirilmesi: Balıkesir örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.