LİSE ÖĞRENCİLERİNİN DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİNDEKİ DEĞERLER EĞİTİMİNE BAKIŞI (ŞANLIURFA ÖRNEĞİ)

Yıl 2023, Sayı: 16, 54 - 66, 30.09.2023

Serap Altuğ Mehmet Fatih Kayan

https://doi.org/10.32579/mecmua.1347916

Öz

Dünya genelindeki tüm eğitim sistemleri değerler eğitimine öğretim programlarında yer vermektedirler. Nitekim toplumun tamamının sahip olması beklenen birtakım temel değerler vardır ve bu değerlerin bireye aktarımının sadece aile ve çevreye bırakılması beklenemez. Ülkemiz eğitim sisteminde değerler eğitimine ilişkin kazanımlar daha çok Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinde kendine yer bulmaktadır. Bu araştırmada DKAB derslerinde yer alan değerler eğitimine ilişkin kazanımlar lise öğrencilerinin görüşlerinden yola çıkılarak değerlendirilecektir. Araştırmada veri toplama aracı olarak 9 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Toplam 28 öğrenci ile yürütülen çalışmadan elde edilen bulgulara göre öğrenciler genel olarak DKAB derslerinde yer alan değerlere ilişkin kazanımları gerekli ve önemli görmektedirler. Buna rağmen öğrencilerle yapılan görüşmeler sonucunda değerlere ilişkin kazanımların gerçek hayatta kullanılmasına yönelik birtakım eksikliklerin olduğu görülmektedir. Bunun yanında öğrenciler okulda ve çevrede edinilen değerlerin çoğu zaman birbirleriyle uyuşmadığı yönünde görüş bildirmişlerdir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, öğrenci merkezli bir öğrenme ortamının değerlerin içselleştirilmesinde önemli bir rolü olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Değer, Değerler Eğitimi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi, Lise Öğrencileri

High School Students' Views on Values Education in Religious Culture and Moral Knowledge Course (A Case Study in Şanlıurfa)

Öz

Education systems all around the world include values education in their curriculum. Thus, there are some essential values that the entire society is need to have, and the transfer of these values to the individual cannot be expected to be left only to the family and the social environment. In our curriculum, the aims that are related to values education are mostly being found in the Religious Culture and Moral Knowledge courses. In this research, the achievements related to values education in DKAB courses will be evaluated based on the opinions of high school students. A semi-structured interview form consisting of 9 questions was used as a data collection tool in the research. According to the findings obtained from the research carried out with a total number of 28 students, the students generally consider the acquisitions related to the values in DKAB courses necessary and important. Despite this, as a result of the interviews with the students, it is seen that there are some deficiencies in the use of the acquisitions related to values in real life. In addition, students stated that the values acquired at school and in the social environment often do not match with each other. The results obtained from the research reveal that student-centered learning environments have an important role in the internalization of values.

Anahtar Kelimeler

Value, Values Education, High School Students, Religious Culture and Ethics Course

Kaynakça

• Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Akçin, B. (2016). Ortaokullarda verilen karakter eğitimi ve uygulamalarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi.
• Alver, M., ve Kesicioğlu, S. (2019). Karakter ve değer eğitimi yaklaşımları ve uygulamaları. Kağan, M. ve Yılmaz, N. (Ed.), Karakter ve değer eğitimi (155-173) içinde. Pegem Akademi.
• Arslan-Parlak, E. (2011). Ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi ders müfredatında ahlak ve değerler eğitimi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Aslan, F. (2021). 2010 ve 2018 ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretim programlarında yer alan değerler eğitimi anlayışlarının karşılaştırılması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Aydın, M. (2003). Gençliğin değer algısı: Konya örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 121-144.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem A Yayıncılık.
• Cebeci, A. (2005). İlköğretim din kültürü ve ahlâk bilgisi derslerinde ahlâkî değerlerin eğitimi ve öğretimi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Çimen, İ. T. (2007). İlköğretim okullarındaki DKAB dersi öğretim programında ahlak öğretimi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Fidan, N. K. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 2(2), 1-18.
• Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar: ahlâk psikolojisi, ahlaki değerler ve ahlaki gelişme. Ötüken Yayınları.
• Güngör, E. (2000). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. Ötüken Yayınları.
• İbalı, N. (2019). Ortaöğretim programlarında yer alan değerlerin öğretimi hakkında öğretmen görüşleri. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Kale, N. (2013). Nasıl Bir Değerler Eğitimi? R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Ş. Aslan ve M. Zengin (Ed.), Değerler ve eğitimi (313-322) içinde. Dem Yayınları
• Kaya, Z. F. (2020). Değerler eğitiminin ve öğretiminin pedagojik olarak incelenmesi: Şanlıurfa örneği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Kaymakcan, R. ve Meydan, H. (2014). Ahlak ve değerler eğitimi. Dem Yayınları.
• Kaymakcan, R., ve Meydan, H. (2011). Din kültürü ve ahlak bilgisi programları ve öğretmenlerine göre değerler eğitimi. Değerler Eğitimi Dergisi, 9 (21), 29-55.
• Keskin, Y. (2013). Mesleki yeterliklerin kazanılma sürecinde öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. Turkish Studies, 8 (3), 319-339.
• Korkmaz, S. (2014). Din psikolojisinde değerler ve Erol Güngör’ün değerler hakkındaki görüşleri.
• Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (24), 177-199.
• Meydan, H. (2012). İlköğretim okullarında değerler ve karakter eğitimi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Poyraz, H. (2013). Değerlerin kuruluşu ve yapısı. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Ş. Aslan ve M. Zengin (Ed.), Değerler ve eğitimi (81-88) içinde Dem Yayınları.
• Tarhan, N. (2018). Değerler psikolojisi ve insan. Timaş Yayınları.
• Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2018). Değerler eğitimi. Pegem Akademi.
• Uysal, E. (2003). Değerler üzerine bazı düşünceler ve bir erdem tasnifi denemesi: insanî erdemler–İslâmî erdemler. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(1).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.