Aristoteles’in Etik Görüşü

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 37 - 57, 30.07.2018

Melike Molacı

Öz

Felsefi sistemlerin ve
sistematik tutarlılıkların yürürlükten kalktığı çağdaş felsefelerin aksine
felsefe tarihinde ortaya konulmuş ilk büyük sistemin kurucusu sayılan
Aristoteles, ele aldığı sorular ve bu sorulara verdiği cevaplarla gerek
sistemli düşünmenin gerekse felsefenin bölümleri arasında kurulan ilişkinin
gücünü gözler önüne serer. Mantık, ontoloji, epistemoloji, etik ve siyaset
arasında bulunan kopmaz bağların teyit edildiği ve bu alanların her birinde
geçerli olabilecek bir yaklaşımın savunulduğu Aristoteles felsefesi, araştırma
alanlarının her birinde nesnesinin özelliklerini göz önünde bulundurur.
Nesnesinin mahiyetinden hareket eden bu tutum, Aristoteles’in felsefesinin
temel özelliği olup ontolojik yaklaşım ya da bakış olarak adlandırılır.

Aristoteles’in
sistemine içkin olan bu yaklaşımı bilhassa etik-ontoloji ilişkisi açısından
ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma, Nikomakhos’a Etik’te öne sürülen
görüşlerden ve kullanılan kavramlardan hareket etmektedir. Buna binaen bu
çalışmada mezkur kitabın kavramsal çerçevesine ve yöntemine uygun bir biçimde
Aristotelesçi iyi, mutluluk, düşünce ve karakter erdemleri, isteme, tercih,
adalet ve temaşa yaşamı üzerinde durularak her bir etik kavramın ve ahlaki bağlamın
sistem açısından önemi ortaya konulmakta ve ontolojik yaklaşımın sistematik
tutarlılık açısından değeri tartışılmaktadır. Böylece sıklıkla teorik ve soyut
bir etkinlik olarak düşünülen felsefenin aslında var olandan bağımsız bir
etkinlik olmadığı; aksine onun yaşamla kopmaz bağları bulunan pratik bir
etkinlik yahut başat bir insani olanak olarak güncel sorunlar açısından değeri
ortaya konulmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Etik, Ontoloji, Ontolojik Yaklaşım, İyi, Mutluluk

The Ethics of Aristotle

Öz

Aristotle, considered to be the founder of
the first great system set forth in the history of philosophy as opposed to the
contemporary philosophies in which philosophical systems and systematic
coherences are abolished, reveals the power of the relationship established
between the parts of the philosophy and systematic thinking with the questions
he has taken and the answers he has given to these questions. The philosophy of
Aristotle, in which unbreakable ties between logic, ontology, epistemology,
ethics and politics are confirmed and an approach that can be valid in each of
these fields is advocated, considers the properties of his object in each of
the research areas. This attitude, moving from the nature of the object, is the
essential characteristic of Aristotle's philosophy and is called the
ontological approach or view.

This study aims to reveal this approach,
which is intrinsic to Aristotle's system, especially in terms of
ethics-ontology relation, and it does that so by using the opinions and
concepts used in Nicomachean Ethics. Therefore, in this study, the importance
of Aristotelian good, happiness, thought and character virtues, desire,
preference, justice and prosperity life in accordance with the conceptual frame
and method of the aforementioned book are put forward and the importance of
each ethical concept and moral context is put forward in terms of  system and the
value of the ontological approach in terms of systematic consistency is
discussed. Thus, this study aims to reveal that the philosophy, which is often
thought of as a theoretical and an abstract activity, is in fact not an
independent event; on the contrary, it is trying to put forth a value as a
practical activity with untied ties to life or as a humanitarian possession in
terms of current problems.

Kaynakça

• Aristotle. (1959). Politics, (Trans by. H. Rackham), London: William Heinemann Ltd.
• Aristoteles. (1996). Metafizik, (Çev. Ahmet Arsalan), İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Aristoteles. (1999). Eudemos’a Etik, (Çev. Saffet Babür), Ankara: Dost Kitabevi.
• Aristoteles. (2007). Nikomakhos’a Etik, (Çev. Saffet Babür), Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Aristotle. (2011) Nicomachean Ethics (Trans by. R.C. Bartlett & S. D. Collins), Chicago: The University of Chicago Press.
• Aristoteles. (2012) Poietika, (Çev. Nazile Kalaycı), Ankara: Pharmakon Kitap.
• Hesiodos. (1991). “İşler ve Günler”, Hesiodos Eseri ve Kaynakları, (Çev. S. Eyüboğlu ve A. Erhat), Ankara: Türk Tarih Kurumu, s.105-169.
• Homeros. (2007). Odysseia, (Çev. A. Erhat ve A. Kadir), İstanbul: Can Yayınları.
• Jaeger, Werner. (2011). İlk Yunan Filozoflarında Tanrı Düşüncesi, (Çev. Güneş Ayas), İstanbul: İthaki Yayınları.
• Jones, W. T. (2006). Klasik Düşünce: Batı Felsefesi Tarihi Birinci Cilt, (Çev. Hakkı Hünler), İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Kranz, Walther. (1994). Antik Felsefe, (Çev. Suad Y. Baydur), İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Kuçuradi, İonna. (2010). “Aristoteles ve Ontolojik Yaklaşım”, Çağın Olayları Arasında, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu, s. 163-174.Özcan, Muttalip. (2011). Aristoteles Felsefesi: Temel Kavramlar ve Görüşler, Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Pakhaluk, Michael. (2011). “On the Unity of the Nicomachean Ethics”, Aristotle’s Nicomachean Ethics: A Critical Guide, (Ed. by. Jon Miller), New York: Cambridge Universty Press, s. 23-44.
• Peters, Francis E. (2004). Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Platon. (1958). Devlet, (Çev. S. Eyüboğlu ve M. A. Cimcoz), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Platon. (2011). “Protogaras”, Diyaloglar, (Çev. Tanju Gökçöl), İstanbul: Remzi Kitabevi, s. 393-448.
• Ross, David. (2011). Aristoteles, (Çev. Ahmet Arslan), İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.