Lucius Ampelius’un Liber Memorialis Eseri ve Roma Eğitim Sistemindeki Yeri

Yıl 2023, Cilt: 13, 277 - 294, 30.06.2023

Tolga Uzun

Öz

Hayatı hakkında herhangi bir veri bulunmayan ve MS III/IV. yüzyıl civarında yaşadığı düşünülen Lucius Ampelius, Liber Memorialis eserinde 14-16 yaşlarında olduğu varsayılan Romalı bir öğrencinin aldığı eğitim hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Ampelius, “Romalı bir gencin bilmesi ve öğrenmesi gereken” kosmografi, mitoloji, fiziki coğrafya, dünyanın harikaları, tanrıların soy ağacı, Doğu Akdeniz’in, Yunanistan’ın ve Roma Devleti’nin kısa tarihi gibi oldukça geniş konular etrafında şekillenen 50 paragraftan oluşan bir kitap kaleme almıştır. Bu kitap içerik bakımından günümüze kadar gelen diğer antik eserlerle içerik bakımından kıyaslandığında ön plana çıkmaktadır, çünkü Roma eğitim sistemi hakkında özellikle Quintilianus olmak üzere birçok yazar aracılığıyla bilgi edinilse de Ampelius’un eseri, eğitimin içeriği ve öğretilen bilgileri konulara ayırarak aktardığı yönetimiyle Roma eğitim sistemine ışık tutmaktadır. Ayrıca Romalı bir gencin “bilmesi gereken” konular üzerine yoğunlaşılması Romalı bir gencin bilgisinin sınırlarının ne olduğunu göstermesi açısından eseri değerli kılmaktadır. Bu çalışmada, Liber Memorialis eseri tanıtılarak eserin Roma eğitim sistemindeki önemi tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Lucius Ampelius, Liber Memorialis, Roma Eğitim Sistemi

Kaynakça

• Arnaut-Lindet M. P 1993, Aide-mémoire (Liber memorialis). Paris.
• Assmann E. 1935, Lucii Ampelii Liber Memorialis. Leipzig.
• Assmann E. 1940, “Der Liber Memorialis des Lucius Ampelius”. Philologus XCIV, 197-221.
• Barnes H. E. 1935, The History of Western Civilization Vol. I. New York.
• Benedict R. 1934, Patterns of Culture. Boston.
• Birley A. 2001, Marcus Aurelius: A Biography. London.
• Boak A. E. R. 1929, A History of Rome to 565 A.D. New York.
• Bonner S. F. 1977, Education in Ancient Rome: From the elder Cato to the younger Pliny. New York.
• Booth A. D. 1979, “Elementary and secondary education in the Roman Empire”. Florilegium I, 1-14.
• Booth A. D. 1981, “Litterator”. Hermes 109. Bd. H. 3, 371-378
• CIL Corpus Inscriptionum Latinarum.
• CGL Corpus Grammaticorum Latinarum.
• Cubberly E. P. 1920, The History of Education. Boston.
• Durant W. 1944, Caesar and Christ. New York.
• Dürüşken Ç. 1995, Quintilianus’da Çocuk ve Yetişkin Eğitimi ve Günümüzle Bağlantıları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Enmann A. 1884, “Eine verlorene geschichte der römischen Kaiser und das buch de viris illustribus urbis romae”. Philologus, no. Supplement-Band 4/3, 337-501.
• Garnsey P. D. A. & Saller R. 1987, The Roman Empire: Economy, Society and Culture. London.
• Gleaser C. E. 1843, “Das Zeitalter des Ampelius”. Rheinisches Museum fuer Philologie II, 145-146.
• Gwyn A. 1926, Roman Education from Cicero to Quintilian. Oxford.
• Kroeber A. L. 1948, Anthropology. New Edition. New York.
• König I. 2010, Liber memorialis: Was ein junger Römer wissen soll. Darmstadt.
• Marrou H. I. 1956, A History of Education in Antiquity. New York.
• Maurice L. 2013, The Teacher in Ancient Rome: The Magister and His World. Lanham.
• McCrum, M. ve Woodhead, A. G. 1961, Select Documents of the Principates of the Flavian Emperors (including the year of revolution). Cambridge.
• Orme N. 1971, English Schools in Middle Ages. London.
• Painter F. V. N. 1886, A History of Education. New York.
• Philip, B. 1999, The Foundations of Latin. New York.
• Rollo-Koster J. 1999, “Death and the Fraternity: A Short Study on the Dead in Late Medieval Confraternities”. Confraternitas 1/9, 3-12.
• Smith C. E. & Case L. M. 1948, A Short History of Western Civilization. Boston.
• Starr C. G. 1950, The Emergence of Rome as Ruler of the Western World. Ithaca.
• Terzaghi N. 1947, Lucii Ampelii Liber Memorialis. Turin.
• TLL Thesaurus Linguae Latinae.
• Trever A. A. 1939, History of Ancient Civilization, Vol. II: The Roman World. New York.
• Tzschucke, C. H. 1793, Lucii Ampelii Liber Memorialis. Leipzig.
• Turner R. 1941, The Great Cultural Traditions Volumes 1 and 2. New York.
• Ullmann B. L. 1932, Ancient Writing and Its Influence. New York.
• Webster H. 1947, History of Civilization-Ancient and Medievil. Boston.
• Wöllflin E. 1854, De Lucii Ampelii Libro Memoriali. Göttingen.
• Zink M. 1866, “Zum Liber Memorialis des L. Ampelius”. Eos II, 327