The Relationship Between Exports And Investment Incentives in Turkey: ARDL Bound Test

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 4, 2311 - 2326, 13.10.2020

Ayberk Şeker

https://doi.org/10.33206/mjss.710639

Cited By: 6

Öz

Associated with the global economy, countries operate in a wide range of social, political and economic in line with economic development and welfare targets. In this regard, it is argued how and to what extent countries will intervene in which sectors. These interventions, which are generally called as governmental incentives, are the most important tools for countries to achieve its strategic goals by using economic policy tools on the market. Investment incentives that have aimed to increase production and export potential in Turkey, are important to create international competition and to ensure competitive advantage through value-added exports. General and sectoral relationships between exports and investment incentives in Turkey has been analyzed for the periods of 2001-2019 in this paper. In the scope of study, ARDL Bound test has been applied in order to analyze short and long term relationships. Then, causality relationships have been examined via Toda-Yamamoto causality test. As a result of the analyzes, it was determined that general and sectoral investment incentives have positive effects on export volumes in the long run. In addition, while there is a unilateral causality relationship from total exports and service sector exports to investment incentives, it is found that there is a bilateral causality relationship between the agricultural investment incentives and agricultural exports.

Anahtar Kelimeler

Export, Investment Incentives, ARDL Bound Test, Toda-Yamamoto Causality Test

Türkiye’de İhracat ve Yatırım Teşvikleri Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi

Öz

Küresel ekonomiyle bağlı olarak, ülkeler ekonomik kalkınma ve refah düzeylerini arttırmak için sosyal, politik ve ekonomik alanlarda faaliyet göstermektedir. Bu bağlamda, ülkelerin hangi sektörlere, nasıl ve ne ölçüde müdahale etmesi gerektiği tartışma konusudur. Genellikle devlet teşvikleri olarak adlandırılan bu müdahaleler, ülkelerin piyasa üzerinde ekonomi politikası araçlarını kullanarak stratejik hedeflerine ulaşmaları için kullandıkları en önemli araçlardır. Türkiye’de üretim ve ihracat potansiyelini arttırmayı hedefleyen yatırım teşvikleri, uluslararası rekabet ortamının oluşturulması ve katma değerli ihracat vasıtasıyla rekabet avantajının sağlanması için büyük önem arz etmektedir. Çalışma kapsamında Türkiye’de 2001-2019 yılları arasında Türkiye’de gerçekleştirilen yatırım teşvikleri ile ihracat hacmi arasındaki ilişkiler hem genel hem de sektörel olarak analiz edilmiştir. Analizler kapsamında kısa ve uzun dönemli ilişkileri değerlendirmek amacıyla ARDL sınır testi, nedensellik ilişkilerini incelemek için ise Toda-Yamamato nedensellik testi kullanılmıştır. Analizler sonucunda, genel ve sektörel yatırım teşviklerinin ihracat hacmini uzun dönemde olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Buna ek olarak, toplam ihracat ve hizmet sektörü ihracatından yatırım teşviklerine doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisini bulunduğu görülürken, tarım sektöründe gerçekleştirilen yatırım teşvikleri ile tarım ihracatı arasında iki yönlü bir nedensellik ilişkinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İhracat, Yatırım Teşvikleri, ARDL Sınır Testi, Toda-Yamamato Nedensellik Testi

Kaynakça

• Akyol, M. (2016). Bölgesel kalkınma ve yeni yatırım teşvik sisteminin ekonomik etkilerinin analizi. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 5(9), 49-61.
• Aras, O. N., Öztürk, M. ve Erdoğan, E. (2012). Türkiye’nin cari açık sorunu ve soruna çözüm noktasında yeni yatırım teşvik sisteminin değerlendirmesi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 4(1), 91-104.
• Ardıç, A. A. (1994). Türkiye’de 1980 sonrası yatırım teşvik uygulamaları ve tarımsal yatırımlardaki gelişmeler. Tarım Ekonomisi Dergisi, 2, 62-74.
• Aydıner, M. (2015). Teşvik sistemi kapsamındaki yatırımların ihracata ve istihdama etkisi: TR32 bölgesi üzerine bir değerlendirme. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 4(8), 74-87.
• Bayraktaroğlu, H., Karaman, D. ve Kalkan, A. (2015). Kobilere sağlanan teşviklerin firmaların ihracat performansına katkısı: Antalya organize sanayi bölgesi’nde bir uygulama. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31, 89-108.
• Benk, S. (2005). Vergi teşvikleri ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları. Vergi Sorunları Dergisi, 206, 183-191.
• Blanchard, E. J. (2007). Foreign direct ınvestment, endogenous tariffs, and preferential trade agreements. The B.E. Journal of Economic Analysis & Policy, 7(1), 1–50.
• Bronzını, R. ve De Blasıo, G. (2006). Evaluating The impact of investment incentives: the case of Italy’s law 488/1992. Journal of Urban Economics, 60, 327–349.
• Çiftçi, H. ve Koç, M. (2013). İstihdamın artan önemi ve teşvik belgeli yatırımlar etkinlik analizi. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 19-41.
• Çıloğlu, İ. (1997). Teşvik sisteminin değerlendirilmesi. Hazine Dergisi, 8, 1-15.
• Duran, M. S. (1998). Türkiye’de uygulanan yatırım teşvik politikaları (1968-1998), T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Araştırma ve İnceleme Dizisi No: 19, Ankara.
• Durgun, E. (2003). Avrupa birliği’nde ve Türkiye’de ihracat teşvikleri. Yaklaşım Dergisi, 11(126), 106-111.
• Eberts, R. W. (2005). Overview of state and local economic development policies and practice in the United States. In Sylvain Giguère, Yoshio Higuchi (Eds.), Local Governance for Promoting Employment-Comparing the Performance of Japan and Seven Countries (pp. 87-102), Tokyo: The Japan Institute for Labour Policy and Training.
• Ginevicius, R. ve Simelyte, A. (2011). Government incentives directed towards foreign direct investment: a case of central and eastern Europe. Journal of Business Economics and Management, 12(3), 435-450.
• Gujarati, D. N. (2004). Economics Basic Econometrics, New York: Mcgraw Hill.
• Gülmez, M. ve Noyan Yalman, İ. (2010). Yatırım teşviklerinin bölgesel kalkınmaya etkileri: Sivas ili örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 235-257.
• Güven, A. (2007). Türkiye’de iller arası gelir eşitsizliğinde teşvik politikasının rolü: bir ayrıştırma analizi. Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14, 20-38.
• Jenkins, C. L. (1981). The use of investment incentives for tourism projects in developing countries. Tourism Management, 3(2), 91-97.
• Karabıçak, M. (2013). Türkiye’de uygulanan ekonomik teşvik politikalarının boyutu, ulusal, bölgesel ve yerel kalkınma üzerine olası etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 263-280.
• Karakurt, A. (2010). Küresel kriz ortamında yatırım teşvikleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(2), 143-163.
• Kılıçaslan, H. ve Kılıç, Z. (2016). Türkiye’de uygulanan yatırım teşviklerinin etkinliği üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Yönetim, Ekonomi ve Politika Kongresi, 26-27 Kasım, İstanbul.
• Liard-Muriente, C. F. (2007). US and EU experiences of tax ıncentives. Area, 39(2), 186-194.
• Lu, C. S., Liao, C. H. Ve Yang, C. C. (2008). Segmenting manufacturers’ investment incentive preferences for international logistics zones. International Journal of Operations & Production Management, 28(2), 106-129.
• Markuse, A. ve Kathrine N. (2007). Institutional and political determinants of incentive competition. In Markusen, A. & W.E. Upjohn (Eds.), Reining in the competition for capital (pp. 1-41), Michigan: Institute for Employment Research, Kalamazoo.
• Middleton, L. (2001). Literature review: tax abatements and economic development incentives, The University of Kansas - Center for Economic and Business Analysis Policy Research Institute, Technical Report Series No: 49, Kansas.
• Pesaran, M. H. ve Shin, Y. (1999). An autoregressive distributed lag modelling approach to co-integration analysis. In Storm, S. (Eds.), Econometrics and economic theory in the 20th century: the ragnar frisch centennial symposium, Cambridge: Cambridge University Press.
• Pesaran, M.H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16, 289–326.
• Recepoğlu, M. ve Değer, M. K. (2016). Türkiye’de bölgesel yatırım teşviklerinin bölgesel ekonomik büyüme üzerine etkisi: düzey 2 bölgeleri üzerine panel veri analizleri (2004-2011). Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14, 6-21.
• Schwartz, D., Pelzman, J. ve Keren, M. (2008). The ıneffectiveness of location ıncentive programs: evidence from Puerto Rico and Israel. Economic Development Quarterly, 22(2), 167-179.
• Selim, S., Koçtürk, O. M. ve Eryiğit, P. (2014). Türkiye’de yatırım teşvikleri ve sabit yatırımların istihdam üzerine etkisi: panel veri analizi. Ege Akademik Bakış, 14(4), 661-673.
• Sevinç, H., Emsen, Ö. S. Ve Bozkurt, E. (2016). Yatırım teşvik politikalarının bölgesel belirleyicilerine yönelik bir analiz: Türkiye örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 525-556.
• Stark, K. J. ve Wilson, D. J. (2006). What do we know about the ınterstate effects of state tax ıncentives?, The Georgetown Journal of Law & Public Policy, 4(1), 133-164.
• Stiglitz, J. E. (1998). Economics of the Public Sector, New York: WW Norton, Second Edition.
• Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical inferences in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66, 225‐250.
• Topal, M. H. (2016). Teşvik politikalarının gerekçeleri ve etkinliği: kuramsal bir yaklaşım. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 1(2), 35-51.
• Tosun, E. (1996). Türkiye’de kamu kesimi özel kesim ayrımının normatif ve reel planda önemi ve sınırları, Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu, Ankara.
• Yavuz, A. (2010). Bir maliye politikası aracı olarak yatırım teşviklerinin rekabet koşulları altında özel kesim yatırımları ve istihdam üzerine etkisi: ekonometrik bir analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 83-101.
• Zivot, E. ve Andrews, D. (1992). Further evidence on the great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251-270.
• Zou, D., Spencer, B. J. ve Vertinsky, I. (2000). Strategic trade policy with endogenous choice of quality and asymmetric costs. NBER WORKING PAPER SERIES. Working Paper 7536.
• 2012/3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar. Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 19.06.2012. Sayısı: 28328.