PANDEMİ DÖNEMİNDE KRONİK HASTALIĞI OLAN COVİD-19 GEÇİRMİŞ HASTALARIN YAŞADIĞI SEMPTOM, SORUN ve GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 02, 1 - 6, 31.12.2023

Meltem Kalaycı Ertuğrul Bayazıt Tuğba Mamacan Nuran Tosun Nermin Olgun

Öz

Amaç: Bu araştırma, kronik hastalığı olan ve COVİD-19 tanısı alan hastaların yaşadıkları semptom ve sorunların değerlendirilmesi amacıyla tanımlayıcı bir çalışma olarak planlandı ve
uygulandı. Ayrıca hastaların kronik hastalıklar ile COVİD-19 ilişkisi hakkındaki görüşlerini belirlemek de amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Araştırmanın verileri Nisan-Eylül 2021 tarihleri arasında, bir devlet hastanesinde araştırmaya katılmayı kabul eden 180 hastadan toplandı. Araştırmacılar tarafından literatür incelemesi sonucu geliştirilen veri toplama formu kullanıldı. Etik kurul onayı, çalışmanın yapıldığı kurumdan kurum izni ve katılımcılardan bilgilendirilmiş gönüllü onam formu alındı. Araştırmanın istatistiksel analizinde SPSS paket programı (IBM SPSS Statistics 23) kullanıldı. Tanımlayıcı istatistikler sayı ve yüzde şeklinde gösterildi.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 62.95±6.68 olup %53.9’u 65 yaş ve üzerindedir. Hastaların %62.2’sinde kardiyovasküler hastalık, %38.3’ünde diyabet, %23.3’ünde solunum sistemi hastalığı bulunmaktadır. Hastaların %31.1’i kronik hastalıklarının COVİD-19’a yönelik semptom ve sorunlara etkisi olduğunu düşünürken, %47.2’si COVİD-19’un kronik hastalıklarla ilgili semptom ve sorunlara etkisi olduğunu düşünmektedir. Hastalarda COVİD-19 tanısı aldıklarında en sık görülen semptom ve sorunlar sırasıyla halsizlik, öksürük, yorgunluk, yaygın kas ağrıları, solunum problemleri, ateş, iştahsızlık, üşüme titreme terleme, çarpıntı-göğüste baskı hissi, tat ve koku kaybı olarak saptandı. COVİD-19 tedavisi bittikten bir ay sonra en sık görülen semptom ve sorunlar sırasıyla halsizlik, yorgunluk, solunum problemleri, tat-koku kaybı, tüm vücutta yaygın ağrıdır.
Sonuç: Sonuç olarak kronik hastalığı olan hastaların yarısından fazlası 65 yaş ve üzeridir. En fazla görülen ilk üç kronik hastalık kardiyovasküler hastalıklar, diyabet ve solunum sistemi hastalıklarıdır. COVİD-19 hastalığı doğrudan veya dolaylı olarak kronik hastalıkları etkilemektedirler.
Anahtar Kelimeler: Kronik hastalık, COVİD-19, semptom, hemşirelik

Anahtar Kelimeler

Kronik hastalık, COVİD-19, semptom, hemşirelik

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Araştırmaya gönüllü olarak katılan tüm katılımcılara teşekkür ederiz. Aynı zamanda pandemi gibi dönemde zor şartlar altında en iyi şekilde hizmet veren ve vermeye devam eden tüm hemşire meslektaşlarımıza teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Banda, J.M., Adderley, N., Ahmed, R., Alghoul, H., Alse, O., Alser, M., … Alhambra, D.P. (2021). Long-term patientreported symptoms of COVID-19: an analysis of social media data. MedRxiv, 2021 Jul 15. doi:10.1101/2021.07.13.21260449.
• Çalık, Ş., Yalın, S., Demir, İ., (2021). COVID-19 tanısı almış ileri yaştaki hastaların klinik özellikleri ve izlem sonuçları, Medical Journal of İzmir Hospital, 25(2), 115-121.
• Carfì, A., Bernabei, R., Landi, F. (2020). For the Gemelli against COVID-19 post-acute care study group. persistent symptoms in patients after acute COVID-19. JAMA, 324(6), 603-605. doi: 10.1001/jama.2020.12603.
• Chen, N., Zhou, M., Dong, X., Qu, J., Gong, F., Han, Y., … Zhnag, J. (2020). Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study. Lancet, 395(10223), 507-13. doi: 10.1016/S0140-6736(20)30211-7.
• Durazzi, F., Pichard, F. Remondini, D., Salathe, M. (2022). Dynamics of social media behavior before and after SARS-CoV-2 infection. Front Public Health, 10, 1069931. doi:10.3389/fpubh.2022.1069931.
• Garg, S., Kim, L., Whitaker, M., O’Halloran, A., Cummings, C., Holstein, R., … Fry, A. (2020). Hospitalization rates and characteristics of patients hospitalized with laboratory-confirmed coronavirus disease 2019 - COVID-NET, 14 States, March 1-30, 2020. Morbidity and Mortality Weekly Report, 69(15):458-464. doi: 10.15585/mmwr.mm6915e3.
• Gentile, S., Strollo, F., Ceriello, A. (2020). COVID-19 infection in Italian people with diabetes: Lessons Learned for our future (an experience to be used). Diabetes Research and Clinical Practice. 162, 108137. doi: 10.1002/ijgo.13182.
• Grasselli, G., Zangrillo, A., Zanella, A., Antonelli, M., Cabrini, L., Castelli, A., … Pesenti, A. (2020). Baseline characteristics and outcomes of 1591 patients infected with SARS-CoV-2 admitted to ICUs of the Lombardy Region, Italy. JAMA, 323(16), 1574-81. doi:10.1001/jama.2020.5394.
• Guan, W.J., Ni, Z.Y., Hu, Y., Liamg, W.H., Ou, C.Q., … He, J.X. (2020). Clinical characteristics of coronavirus disease 2019 in China. The New England Journal of Medicine, 382(18), 1708-20. Doi:10.1056/NEJMoa2002032
• Huang, C., Wang, Y., Li, X., Ren, L., Zhao, J., Hu, Y., … Cao, B. (2020). Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet, 395(10223):497-506. doi:10.1016/S0140-6736(20)30183-5.
• Koyuncu, A., Sarı, D., Sarı, C., Akel, Ü. (2023). COVİD-19 pandemi önecsi ve Covid-19 pandemi döneminde 3. Basamak sağlık kuruluşuna başvuran kişilerde kronik obstrüktif akciğer hastalığı ve astım vakalarının sıklıklarının karşılaştırılması. Sağlık Bilimlerinde Değer, 13(1), 61-66. doi: 10.33631/sabd.110359.
• Li, B., Yang, J., Zhao, F., Zhi, L., Wang, X., Liu, L., Bi, Z., Zhao, Y. (2020). Prevelance and impact of cardiovascular metabolic diseases on COVID-19 in China. Clin Res Cardiol. 109(5), 531-38. doi: 10.1007/s00392-020-01626-9.
• Liu, K., Fang, Y.Y., Deng, Y., Liu, W., Wang, M.F., Ma, J.P., Liu, H.G. (2020). Clinical characteristics of novel coronaviruscases in tertiary hospitals in Hubei province. Chinese Medical Journal, 133(9), 1025-31. doi: 10.1097/CM9.0000000000000744.
• Mahmood, M.M., Rehman, J., Arif, B., Rehman, Z., Aasim, M., Saeed, M.T. (2021). Knowledge, attitudes and practices of patients with chronic illnesses during the covid 19 pandemic: a crosssectional survey from Pakistan. Chronic Illness, 0(0), 1-12. doi:10.1177/17423953211023961.
• Niu, S., Tian, S., Lou, J., Kang, X., Zhang, L., Lian, H., Zhang, J. (2020). Clinical characteristics of older patients infected with COVID-19: a descriptive study. Archives of Gerontology and Geriatrics, 89:104058. doi: 10.1016/j.archger.2020.104058.
• Ren, L.L., Wang, Y.M., Wu, Z.Q., Xiang, Z.C., Guo, L., Xu, T., … Wang, J.W. (2020). Identification of a novel coronavirus causing severe pneumonia in human: a descriptive study. Chinese Medical Journal, 133(9), 1015-1024. doi: 10.1097/CM9.0000000000000722.
• Sandalcı, B., Uyaroğlu, A., Güven, S.G. (2020). COVID-19’da kronik hastalıkların rolü, önemi ve öneriler, Flora, 25(2), 132-138.
• Sandra, L.L., Ostrosky, T.W., Perelman, C., Sepulveda, R., Rebolledo, P.A., Cuapio, A., Villapol, S. (2021). More than 50 Long-term effects of COVID-19: a systematic review and meta-analysis. MedRxiv, 11(1), 16144. doi: 10.1101/2021.01.27.21250617.
• Wang, D., Hu, B., Hu, C., Zhu, F., Liu, X., Zhang, J., … Peng, Z. (2020). Clinical characteristics of 138 hospitalized patients with 2019 novel coronavirus-infected pneumonia in Wuhan, China. JAMA, 323(11), 1061-69. doi:10.1001/jama.2020.1585
• Wang, L., He, W., Yu, X., Hu, D., Bao, M., Liu, H., … Jiang, H. (2020). Coronavirus disease 2019 in elderly patients: characterisitcs and prognostic factors based on 4-week follow-up. Journal of Infection, 80(6), 639-645. doi: 10.1016/j.jinf.2020.03.019.
• World Health Organization. Pneumonia of unknown cause-China. 2020 (https://www.who.int/csr/don/05-january -2020-pneumonia -of-unkown-cause-china/en)
• Yang, X., Yu, Y., Xu, J., Shu, H., Xia, J., Liu, H., ... Sang, Y. (2020). Clinical course and outcomes of critically ill patients with SARS-CoV-2 pneumonia in Wuhan, China: a single-centered, retrospective, observational study. The Lancet Respiratory Medicine, 8(5), 475-81. doi: 10.1016/S2213-2600(20)30079-5.
• Yıldırım, T. A., & Gebeşoğlu, N. (2022). Kronik Hastalığı Olan Bireylerde Covid 19 Korkusu ve Sağlık Hizmetlerini Kullanma Durumlarının Değerlendirilmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (16), 98-113.
• Zhou, F., Yu, T., Du, R., Liu, Z., Fan, G., Liu, Y., … Zhong, N.S. (2020). Clinical course and risk factors for mortality f adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. Lancet, 395(10229), 1054-62. doi: 10.1016/S0140-6736(20)30566-3.
• Zhu, J., Ji, P., Pang, J., Zhong, Z., Li, H., He, C., … Zhao, C. (2020). Clinical characteristics of 3062 COVID-19 patients: A meta-analysis. Journal of Medical Virology, 92(10), 1902-1914 doi: 10.1002/jmv.25884.