Öğretmen Adaylarının “Akıllı Telefon”a Yönelik Metaforik Algıları: Yoksa Davis En Başından Beri Haklı Mıydı?

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 88 - 105, 30.12.2018

Murat Polat

Öz

Bu araştırmanın temel amacı öğretmen adaylarının akıllı telefona yönelik metaforik algılarının belirlenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 184 öğretmen adayı (57 erkek; 127 kadın) oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmış ve veriler içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Araştırmanın verileri, öğretmen adaylarının “Akıllı telefon …… ya benzer/gibidir; çünkü …” cümlesini tamamlamasıyla elde edilmiştir. Araştırma kapsamında belirlenen metaforlara yönelik öğrenci görüşleri arasında öne çıkan görüşler ise doğrudan alıntılama yoluyla paylaşılmıştır. Araştırma sonucuna göre; öğretmen adaylarının %81’i akıllı telefona yönelik olarak olumlu bir tutuma sahipken %19’u olumsuz bir tutuma sahiptir. Öğretmen adaylarının %48.3’ünün akıllı telefonun kendilerinde bağımlılık yarattığı görüşünde oldukları ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının %16’sı akıllı telefonun algılanan kullanım kolaylığı yönünde %17’si ise akıllı telefonun algılanan faydaları yönünde görüş bildirmişlerdir. Ek olarak öğretmen adaylarının sadece %10.8’nin bilinçli kullanım kategorisinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir. Son olarak, akıllı telefona yönelik öğretmen adaylarının metaforik algılarının; niyet (olumlu-olumsuz tutum), algılanan kullanım kolaylığı, algılanan fayda, akıllı telefon bağımlılığı ve bilinçli kullanım kategorileri olmak üzere birbiriyle ilişkili beş farklı temada birleştiği görülmüştür. Dolayısıyla bu çalışma sonucunda ulaşılan bulguların büyük oranda Davis ve Ark. (1989) geliştirmiş oldukları Teknoloji Kabul Modeli (TAM) alt boyutlarını desteklediği ifade edilebilir. Araştırmada ulaşılan sonuçlar alan yazın çerçevesinde tartışılmış ve birtakım önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Akıllı telefon, teknoloji kabul modeli (TAM), metafor, öğretmen adayları

The Metaphoric Perceptions of Pre-Service Teachers Towards “Smart Phone” or Was Davis Right From The Start?

Öz

The main
purpose of this study is to determine the metaphoric perceptions of prospective
teachers towards smart phones. 184 pre-service teachers (57 males; 127 females)
were included in the study. In the study, phenomenological design was used. And
data were analyzed by content analysis technique. Pre-service teachers were
asked to complete the sentences such as “Smart phone is like…; Because…“.
Findings are presented with tables and direct quotations. At the end of the
research; while 81% of pre-service teachers have a positive attitude towards
smartphones, 19% have a negative attitude. It was found that 48.3% of the
pre-service teachers thought that the smartphone was addictive. Also 16% of the
prospective teachers stated that the smartphone's perceived ease of use and 17%
expressed the perceived usefulness of the smartphone. In addition, it was
determined that only 10.8% of the pre-service teachers reported their opinions
in the conscious use category. Finally, the metaphorical perceptions of
prospective teachers towards the smartphone; intention (positive-negative
attitude), perceived ease of use, perceived benefit, smartphone addiction and
conscious use are collected in five different categories. Consequently, it can
be stated that the findings obtained in this study largely support the
subscales of Technology Acceptance Model (TAM) developed by Davis et al.
(1989). The results of the study were discussed within the framework of the
literature and some suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Smart phone, technology acceptance model (TAM), metaphor, pre-service teachers

Kaynakça

• Ada, S., & Tatlı, H. (2012). Akıllı telefon kullanımını etkileyen faktörler üzerine bir araştırma. Online: http://ab.org.tr/ab13/bildiri/74.pdf, 10.04.2015
• Akça, Y. & Özer, G. (2013). Teknoloji Kabul Modeli’nin kurumsal kaynak planlamasi uygulamalarinda kullanilmasi (The use of technology acceptance model in enterprise resource planning implementations). Business and Economics Research Journal, 3(2), 79-96.
• Aktaş, H. & Yılmaz, N. (2017). Üniversite gençlerinin yalnızlık ve utangaçlık unsurları açısından akıllı telefon bağımlılığı. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 85-100.
• Arabacı, İ. B. & Polat, M. (2013). Dijital yerliler, dijital göçmenler ve sınıf yönetimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(47), 11-20.
• Aydın, İ. S. (2011). Türkçe kavraminin metaforik algilanma biçimleri. Folklor/Edebiyat, (66), 173-187.
• Bolat, Y. İ., Aydemir, M. & Karaman, S. (2017). Uzaktan eğitim öğrencilerinin öğretimsel etkinliklerde mobil internet kullanimlarinin teknoloji kabul modeline göre incelenmesi. GEFAD, 37(1), 63-91.
• Çakır, F., & Demir, N. (2014). Üniversite öğrencilerinin akilli telefon satin alma tercihlerini belirlemeye yönelik bir araştirma. Dokuz Eylül Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler fakültesi Dergisi, 29(1).
• Çelik, H. E., Yılmaz, V. & Pazarlıoğlu, V. (2010). Teknoloji kabul modeli ve bir uygulama. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 47(540), 35-44.
• Çivici, T., & Kale, S. (2007). Mimari tasarım bürolarında bilişim teknolojilerinin kullanımını etkileyen faktörler: Bir yapısal denklem modeli. İnşaat Yönetimi Kongresi Bildiriler Kitabı, 30-31.
• Dufau, S., Dun˜abeitia, J.A, Moret-Tatay, C., McGonigal, A., Peeters, D., et al. (2011) Smart phone, smart science: How the use of smartphones can revolutionize research in cognitive science. PLoS One 6(9), e24974. doi:10.1371/journal.pone.0024974
• Davis, F. D. (1985). A technology acceptance model for empirically testing new end-user information systems: Theory and results (Doctoral dissertation), Massachusetts Institute of Technology, USA.
• Davis, F. D., Bagozzi, R. & Warshaw, P. (1989). User acceptance of computer technology: A comparison of two theoretical models. Management Science, 35(8), 982-1003.
• Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use and user acceptance of information technology. MIS Quarterly, 13(3), 319-339.
• Güneş, C. & Tezcan, R. (2017). Metafor nedir, ne değildir? Bahadır Kılcan (Ed.), Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi içinde (ss. 1-14), Ankara: Pegem Akademi.
• Göğüş, Ç. G. (2014). Teknoloji kabul modeli ve değiştirme maliyetinin müşteri sadakati üzerine etkileri: Muhasebe yazilim programlari üzerine bir çalişma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• Gökaliler, E., Aybar, A. S., & Gülay, G. (2011). Bir statü tüketimi göstergesi olarak Iphone markalı akıllı telefon algısı: üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Selçuk İletişim, 7(1), 36-48.
• Gökçearslan, Ş., Mumcu, F. K., Haşlaman, T., & Çevik, Y. D. (2016). Modelling smartphone addiction: The role of smartphone usage, self-regulation, general self-efficacy and cyberloafing in university students. Computers in Human Behavior, 63, 639-649.
• Haug, S., Castro, R. P., Kwon, M., Filler, A., Kowatsch, T., & Schaub, M. P. (2015). Smartphone use and smartphone addiction among young people in Switzerland. Journal of behavioral addictions, 4(4), 299-307.
• Hootsuite. (2018). Global digital report 2018. https://digitalreport.wearesocial.com/ (Erişim: 30.09.2018)
• Kwon, M., Kim, D. J., Cho, H., & Yang, S. (2013). The smartphone addiction scale: development and validation of a short version for adolescents. PloS one, 8(12), e83558.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. New York: Sage.
• Özbek, V., Alnıaçık, Ü., Koç, F., Akkılıç, M. E. & Kaş, E. (2014a). Kişilik özelliklerinin teknoloji kabulü üzerindeki doğrudan ve dolayli etkileri: Akilli telefon teknolojileri üzerine bir araştirma. International Review of Economics and Management. 2(1). 36-57.
• Özbek, V., Alnıaçık, Ü., Koc, F., Akkılıç, M. E., & Kaş, E. (2014b). The impact of personality on technology acceptance: A study on smart phone users. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 150, 541-551.
• Park, J. S., Choi, M. J., Ma, J. E., Moon, J. H., & Moon, H. J. (2014). Influence of cellular phone videos and games on dry eye syndrome in university students. Journal of Korean Academy of Community Health Nursing, 25(1), 12-23.
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. New York: John Wiley & Sons, Ltd.
• Polat, M. (2018). Derslerde akilli telefon siber aylakliği ölçeği (DATSAÖ): Üniversite öğrencileri için bir ölçek uyarlama çalişmasi. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 4(21), 3114-3127.
• Reese Bomhold, C. (2013). Educational use of smart phone technology: A survey of mobile phone application use by undergraduate university students. Program, 47(4), 424-436.
• Samaha, M., & Hawi, N. S. (2016). Relationships among smartphone addiction, stress, academic performance, and satisfaction with life. Computers in Human Behavior, 57, 321-325.
• Tatlı, H. (2015). Akıllı telefon seçiminin belirleyicileri: Üniversite öğrencileri üzerine bir Uygulama. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 549-567.
• Taylor, S. & Todd, P.A. (1995). Understanding information technology usage: A test of competing models. Information Systems Research, 6(2), 144-176.
• Uğur, N. G. & Turan, A. H. (2016). Mobil uygulama kabul modeli: Bir ölçek geliştirme çalişmasi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(4), 97-125.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yucel, U. A., & Gulbahar, Y. (2013). Technology acceptance model: A review of the prior predictors. Egitim Bilimleri Fakultesi Dergisi, 46(1), 89.