İlkokul 3. Sınıf Türkçe Ders ve Çalışma Kitaplarında Yer Alan Şiirlerdeki Kelime Hazinesi ve Kökenlerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 128 - 169, 15.03.2024

Yalçın Bay Sıla Akıncı

https://doi.org/10.29250/sead.1387202

Öz

Dilini doğru ve etkili bir biçimde kullanabilen nesillerin yetişmesi için iyi bir Türkçe eğitimi gereklidir. Bu eğitim genellikle, okullarda okutulan ve temel kaynak görülen; MEB Türkçe ders kitaplarıyla verilmektedir. Fakat ders kitaplarındaki Türkçe kelime sayısının yeterliliği ve kapsayıcılığı tartışılan bir konudur. Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemi kullanılarak özel yayınevi Türkçe 3 ve MEB/devlet yayınları Türkçe 3 ders ve çalışma kitaplarında bulunan şiirlerdeki harf, hece, kelime, cümle ve farklı kelime sayılarını belirlemek ve şiirlerdeki kelimelerin kökenlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Yapılan çalışmada elde edilen bulgulara göre özel yayınevi Türkçe 3 ders kitabındaki 13 adet şiirde toplamda; 719 kelime, 606 farklı kelime, 1770 hece ve 4278 harf bulunmaktadır. Bu kelimelerin %78,84’ünün Türkçe; %21,16’sının yabancı kökenli kelimeler olduğu görülmektedir. Devlet yayınevi 1. Türkçe 3 ders kitabındaki 14 adet şiirde toplamda; 789 kelime, 649 farklı kelime, 1876 hece ve 4551 harf bulunmaktadır. Bu kelimelerin %71,82’sinin Türkçe; %28,18’inin yabancı kökenli kelimeler olduğu görülmektedir. Devlet yayınevi Türkçe 3 çalışma kitabındaki 7 adet şiirde toplamda; 281 kelime, 231 farklı kelime, 684 hece ve 1662 harf bulunmaktadır. Bu kelimelerin %78,76’sının Türkçe; %21,24’ünün yabancı kökenli kelimeler olduğu görülmektedir. Araştırma sonuçlarının ders kitaplarının yeniden gözden geçirmek ve kelime öğretiminde farklı teknikler geliştirme adına fikirler vereceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, Türkçe öğretimi, Türkçe ders kitabı, Kelime kökenleri, Kelime hazinesi

Investigation into the Vocabulary and their Origin of the Poems in the 3rd Grade Turkish Textbooks and Workbooks

Öz

A good Turkish education is necessary in order to raise generations who can use their language correctly and effectively. This education is usually given from the Turkish textbooks of the Ministry of National Education, which are used in schools and considered as the primary source. However, the adequacy and comprehensiveness of the number of Turkish words in the textbooks is a controversial issue. In this study, it is aimed to determine the number of letters, syllables, words and different words in the poems calibrated in Turkish 3rd Grade Textbooks and workbooks by Private Publication (PP) and the Turkish 3rd Grade textbooks and workbooks prepared by Ministry of National Education Publications (MoNE) via using the document review method, which is one of the qualitative research methods, and to find the origins of the words in the poems. According to the findings obtained in the study, there are total of 719 words, 606 different words, 1770 syllables and 4278 letters in total in 13 poems in PP Turkish 3 coursebooks. 78.84% of these words are Turkish, 21.16% of which are words of foreign origin. There are 789 words, 649 different words, 1876 syllables and 4551 letters in total in 14 poems in MoNE1 Turkish 3 coursebooks. It is seen that 71.82% of these words are Turkish and 28.18% are foreign words. There are 281 words, 231 different words, 684 syllables and 1662 letters in total in 7 poems in MoNE2 Turkish 3 workbooks. It is seen that 78.76% of these words are Turkish and 21.24% are foreign words. It is assumed that the results of the research will give ideas to review the textbooks and to develop different techniques in vocabulary teaching.

Anahtar Kelimeler

Primary school, Turkish language teaching, Turkish textbook, Word origins, Vocabulary

Etik Beyan

Araştırma makalesi dökümen inceleme üzerine bir çalışma olduğundan dolayı, Etik Kurul İzni alınmamıştır.

Destekleyen Kurum

Anadoldu Üniversitesi

Kaynakça

• Akıncı, Ö. (2023). http://akinci.in/ adresinden 04.11 2023 tarihinde erişilmiştir.
• Akıncı, Ö. (2023). http://akinci.in/ adresinden 04.11 2023 tarihinde erişilmiştir.
• Aksan, D. (1980). Her yönüyle dil. TTK Yayınları.
• Aksan, D. (1980). Her yönüyle dil. TTK Yayınları.
• Akyol, H. (1997). Kelime Öğretimi. Millî Eğitim, (134), 46-47.
• Akyol, H. (1997). Kelime Öğretimi. Millî Eğitim, (134), 46-47.
• Alqahtani, M. (2015). The importance of vocabulary in language learning and how to be taught. International journal of teaching and education, 3(3), 21-34.
• Alqahtani, M. (2015). The importance of vocabulary in language learning and how to be taught. International journal of teaching and education, 3(3), 21-34.
• Arslan, K. (2022). İlkokul Türkçe ders kitaplarının söz varlığı bakımından incelenmesi [Yayımlanmış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Arslan, K. (2022). İlkokul Türkçe ders kitaplarının söz varlığı bakımından incelenmesi [Yayımlanmış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Aslan, C. (2006). Türkçe ders kitaplarında “Türkçe olmayan sözcükler” in kullanımı üzerine bir inceleme. Dil Dergisi, (133), 7-19. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/75877/
• Aslan, C. (2006). Türkçe ders kitaplarında “Türkçe olmayan sözcükler” in kullanımı üzerine bir inceleme. Dil Dergisi, (133), 7-19. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/75877/
• Budak, Y., (2016). Sözcük öğretimi ve sözlüğün işlevi. Turkish Studies , vol.11, no.4.
• Budak, Y., (2016). Sözcük öğretimi ve sözlüğün işlevi. Turkish Studies , vol.11, no.4.
• De Temple, J. & Snow, C. E. (2003). Learning words from books. On reading books to children, 29-48. London: Lawrence Erlbaum Assocıates. Derakhshan, A. & Khatir, E. D. (2015). The effects of using games on English vocabulary learning. Journal of Applied Linguistics and Language Research, 2(3), 39-47.
• De Temple, J. & Snow, C. E. (2003). Learning words from books. On reading books to children, 29-48. London: Lawrence Erlbaum Assocıates. Derakhshan, A. & Khatir, E. D. (2015). The effects of using games on English vocabulary learning. Journal of Applied Linguistics and Language Research, 2(3), 39-47.
• Hindman, A. H., Wasik, B. A. & Erhart, A. C. (2012). Shared book reading and head start preschoolers' vocabulary learning: The role of book-related discussion and curricular connections. Early Education & Development, 23(4), 451-474.
• Hindman, A. H., Wasik, B. A. & Erhart, A. C. (2012). Shared book reading and head start preschoolers' vocabulary learning: The role of book-related discussion and curricular connections. Early Education & Development, 23(4), 451-474.
• Kantemir, E. (1997). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Engin Yayınları.
• Kantemir, E. (1997). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Engin Yayınları.
• Karasakaloğlu, N. & Bulut, B. (2021). İlkokul Türkçe ders kitaplarındaki bilgilendirici metinlerde geçen sözcüklerin kökenleri bakımından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 292-303. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunikkefd/issue/63299/815084
• Karasakaloğlu, N. & Bulut, B. (2021). İlkokul Türkçe ders kitaplarındaki bilgilendirici metinlerde geçen sözcüklerin kökenleri bakımından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 292-303. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunikkefd/issue/63299/815084
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. Manevi temelli sosyal hizmet araştırmaları dergisi, 1(1), 62-80.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. Manevi temelli sosyal hizmet araştırmaları dergisi, 1(1), 62-80.
• Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153. https://dergipark.org.tr/en/pub/gefad/issue/6751/90771
• Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153. https://dergipark.org.tr/en/pub/gefad/issue/6751/90771
• Kavcar, C., Oğuzkan, F. & Sever, S. (1995). Türkçe öğretimi. Engin Yayınları.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F. & Sever, S. (1995). Türkçe öğretimi. Engin Yayınları.
• Kavcar, C. (2002). Türkçenin güncel sorunları. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 27, 13-17.
• Kavcar, C. (2002). Türkçenin güncel sorunları. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 27, 13-17.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. TDK Yayınları.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. TDK Yayınları.
• MEB. (2017). Türkçe dersi öğretim programı. Millî Eğitim Basımevi.
• MEB. (2017). Türkçe dersi öğretim programı. Millî Eğitim Basımevi.
• MEB. (2005). Türkçe öğretim programı (1-5. Sınıflar).Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2005). Türkçe öğretim programı (1-5. Sınıflar).Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2006). Türkçe öğretim programı (6-8. Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2006). Türkçe öğretim programı (6-8. Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2022). Türkçe 3 ders kitabı. Ankara: Gizem Yayıncılık.
• MEB. (2022). Türkçe 3 ders kitabı. Ankara: Gizem Yayıncılık.
• MEB. (2022a). Türkçe 3 ders kitabı. Ankara: MEB Yayınevi.
• MEB. (2022a). Türkçe 3 ders kitabı. Ankara: MEB Yayınevi.
• MEB. (2022b). Türkçe 3 çalışma kitabı. Ankara: MEB Yayınevi.
• MEB. (2022b). Türkçe 3 çalışma kitabı. Ankara: MEB Yayınevi.
• Nişanyan. (2022). Nişanyan sözlük. https://www.nisanyansozluk.com/ adresinden 21.04.2023 tarihinde erişilmiştir. Okur, A. (2007). Serbest okuma etkinliğinin sözcük hazinesi ve kavram gelişimine etkisi [Yayımlanmış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi. Özalp, B. (2011). İlköğretim 1. ve 2. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin kelime sayısının kişisel kelime servetine katkısının değerlendirilmesi [Yayımlanmış yüksek lisans tezi].Selçuk Üniversitesi.
• Nişanyan. (2022). Nişanyan sözlük. https://www.nisanyansozluk.com/ adresinden 21.04.2023 tarihinde erişilmiştir. Okur, A. (2007). Serbest okuma etkinliğinin sözcük hazinesi ve kavram gelişimine etkisi [Yayımlanmış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi. Özalp, B. (2011). İlköğretim 1. ve 2. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin kelime sayısının kişisel kelime servetine katkısının değerlendirilmesi [Yayımlanmış yüksek lisans tezi].Selçuk Üniversitesi.
• Özbay, M. & Melanlıoğlu, A. G. D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 30-45. https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/13713/166023
• Özbay, M. & Melanlıoğlu, A. G. D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 30-45. https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/13713/166023
• Özbay, M. (2001). 0-6 yaş grubu çocuklarındaki dil gelişiminin Türkçe öğretimi açısından önemi. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 97-103.
• Özbay, M. (2001). 0-6 yaş grubu çocuklarındaki dil gelişiminin Türkçe öğretimi açısından önemi. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 97-103.
• Permana, I. G. Y. (2020). Teaching vocabulary for elementary school students. The Art of Teaching English as a Foreign Language, 1(2), 1-4.
• Permana, I. G. Y. (2020). Teaching vocabulary for elementary school students. The Art of Teaching English as a Foreign Language, 1(2), 1-4.
• Rohmatillah, R. (2014). A study on students’difficulties in learning vocabulary. English Education: jurnal tadris bahasa Inggris, 6(1), 75-93.
• Rohmatillah, R. (2014). A study on students’difficulties in learning vocabulary. English Education: jurnal tadris bahasa Inggris, 6(1), 75-93.
• Sever, S. (2000). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sever, S. (2000). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Susanto, A. (2017). The teaching of vocabulary: a perspective. Jurnal Kata, 1(2), 183.
• Susanto, A. (2017). The teaching of vocabulary: a perspective. Jurnal Kata, 1(2), 183.
• Şahin, B. & Bay, Y. (2021). Müzikle ilk okuma yazma öğretiminin ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin okuma hızlarına ve okuma hatalarına etkisi. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 6 (2), 141-164. https://dergipark.org.tr/en/pub/inciss/issue/68546/1038008
• Şahin, B. & Bay, Y. (2021). Müzikle ilk okuma yazma öğretiminin ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin okuma hızlarına ve okuma hatalarına etkisi. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 6 (2), 141-164. https://dergipark.org.tr/en/pub/inciss/issue/68546/1038008
• Timurtaş, F. (1964). Dil Davası ve Ziya Gökalp. Istanbul Journal of Sociological Studies, (5), 71-105. Toprak, T. (1993). İlkokul ders kitaplarının öğretim programlarına uygunluğunun değerlendirilmesi (Adana ilinde bir araştırma) [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Timurtaş, F. (1964). Dil Davası ve Ziya Gökalp. Istanbul Journal of Sociological Studies, (5), 71-105. Toprak, T. (1993). İlkokul ders kitaplarının öğretim programlarına uygunluğunun değerlendirilmesi (Adana ilinde bir araştırma) [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• TDK. (2005). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• TDK. (2005). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Yıldız, K., & KARABABA, Z. C. (2018). Ortaokul 5. ve 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan yabancı kökenli sözcüklerin incelenmesi. Journal of Language Education and Research, 4(3), 160-174.
• Yıldız, K., & KARABABA, Z. C. (2018). Ortaokul 5. ve 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan yabancı kökenli sözcüklerin incelenmesi. Journal of Language Education and Research, 4(3), 160-174.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, R. (2008). Emine Işınsu’nun “Çiçekler Büyür” romanının cümle yapısı [Doktora tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Yılmaz, R. (2008). Emine Işınsu’nun “Çiçekler Büyür” romanının cümle yapısı [Doktora tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• https://www.hesapla.online/hece-hesaplama adresinden 04.11 2023 tarihinde erişilmiştir.
• https://www.hesapla.online/hece-hesaplama adresinden 04.11 2023 tarihinde erişilmiştir.
• https://charcounter.com/tr/ adresinden 04.11 2023 tarihinde erişilmiştir.
• https://charcounter.com/tr/ adresinden 04.11 2023 tarihinde erişilmiştir.