SOSYAL HİZMETTE ÇEVRE KAVRAMINDAKİ DEĞİŞİM

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 61, 807 - 831, 25.12.2023

Selin Koçak

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.1159362

Öz

Çevre kavramı fiziksel, sosyal, kültürel gibi pek çok unsuru bir arada bulundurmaktadır. Farklı disiplinlerin çalışma konusu olan çevre, son yıllardaki küresel ısınma, iklim krizi gibi problemlerle birlikte farklı açılardan da ele alınmaya başlanmıştır. Sosyal hizmette de çevre sosyal hizmet bilgisi ve uygulamasının odağıdır. Ekolojik yaklaşım, sistem yaklaşımı ve çevresi içinde birey bakış açısı sosyal hizmette çevrenin önemli bir yeri olduğunu gösteren kuramlardır. Bu kuramlarda sosyal hizmette çevre kavramı sosyal çevre olarak, insan merkezli bir bakış açısıyla ele alınmıştır, ancak küresel ekolojik krizlerle birlikte bu yaklaşımın değişmeye başladığı görülmektedir. Sosyal hizmette çevrenin hangi yönleriyle nasıl ele alındığı toplumu ve bilimi birçok yönden etkileyen modernizm ve postmodernizm ile bağlantılıdır. Bu nedenle makalede modernizmin ve postmodernizmin temel özelliklerinin sosyal hizmetin çevre kavramına bakışını, uygulamalarını ve araştırmalarını nasıl şekillendirdiğine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

çevre, ekolojik sosyal hizmet, modernizm, postmodernizm

CHANGE IN THE ENVIRONMENTAL CONCEPT IN SOCIAL WORK

Öz

The concept of environment includes many elements such as physical, social and cultural. The environment, which is the subject of study of different disciplines, has started to be discussed from different perspectives, along with problems such as global warming and climate crisis in recent years. In social work, the environment is the focus of social work knowledge and practice. The ecological approach, the systems approach, and the individual perspective within the environment are theories that show that the environment has an important place in social work. In these theories, the concept of environment in social work has been handled as a social environment, with a human-centered perspective, but it is seen that this approach has begun to change with the global ecological crises. How the environment is handled in social work is related to modernism and postmodernism, which affect society and science in many ways. For this reason, in this article, how the basic features of modernism and postmodernism shape the social work's view of the concept of environment, its practices and researches are given.

Anahtar Kelimeler

environment, ecological social work, modernism, postmodernism

Kaynakça

• Albayrak, H. (2021). Eleştirel sosyal hizmet teorisi ve uygulaması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(1), 383-401.
• Augustine, M. G., & Gentle-Genitty, C. (2013). A perspective on the historical epistemology of social work education. Perspectives on Social Work, 9-20.
• Avcil, C. (2021). Ekofeminizmin düşünsel temelleri üzerine bir değerlendirme. 2. Uluslararası Dünya Kadın Kongresi (s. 937-947). Azerbeycan: ISPEC Yayınevi.
• Barut, B., & Kara, Y. (2020). Ekolojik sosyal hizmet perspektifinden hortikültürel terapi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(1), 218 - 240.
• Basu, R. (2022). Linking Animals, Social Justice and Social Work. Kanada: Doctor Of Social Sciences.
• Bayhan, H. (2006). Ulus Devlet, Modernizm ve Postmodernizm. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Kamu Yönetimi Anabilim Dalı.
• Besthorn, F. H. (2012). Deep Ecology’s contributions to socialwork: A ten-year retrospective. Int J Soc Welfare, 21, 248-259.
• Boetto, H. (2017). A transformative eco-social model: Challenging modernist assumptions in social work. British Journal of Social Work, 47, 48–67.
• Boetto, H. (2017). An ecologically centred approach in social work: Towards transformative change. Charles Sturt University.
• Boetto, H. (2019). Advancing transformative eco-social change: shifting from modernist to holistic Foundations. Australian Social Work, 72(2), 139-151.
• Boetto, H., Bell, K., & Kime, K. (2018). Holistic Ecosocial Work: A Model for Transformative Change through Being, Knowing and Doing. M. Powers , & M. Rinkel (Dü) içinde, Promoting Community and Environmental Sustainability: A Workbook for Global Social Workers and Educators (s. 46-58). Switzerland: The International Federation of Social Workers.
• Case, R. A. (2017). Eco-social work and community resilience: Insights from water activism in Canada. Journal of Social Work, 17(4), 391–412.
• CCPI. (2022). Climate Change Performanca Index. Germany: Climate Action Network International.
• Çuhacı, A. (2007). Ulrich Beck’in risk toplumu kuramı. Sosyoloji Dergisi, 3(14), 130-157.
• Doğan, İ., & Purutçuoğlu, E. (2017). Sosyal hizmet uzmanlarının çevresel farkındalık seviyeleri ile çevreye yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 389-405.
• Dominelli, L. (2018). Yeşil sosyal hizmet çevre krizlerinden çevresel adalete. (Çev. Ed.:A. İçağasıoğlu Çoban) Ankara: Nika Yayınevi.
• Duyan, V. (2014). Sosyal hizmet temelleri yaklaşımları müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Çalışma Yayınları.
• Ferguson,, I., Ioakimidis, V., & Lavalette, M. (2018). Global Social Work in a Political Context. Policy Press.
• Glesne, C. (2015). Nitel araştırmaya giriş (5. basım). (Çev. Ed.: A. Aksoy, & P. Yalçınoğlu) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Göksoy, S. (2019). Paradigma ve paradigmalar. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 1.
• Gulbenkian Komisyonu. (2003). Sosyal Bilimleri Açın Sosyal Bilimlerin Yeniden Yapılanması Üzerine Rapor. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz (5. basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Güven, S. (2013). Sosyal Politikanın Temelleri. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
• Güzel, B., & Buz, S. (2019). “Yeşil” yoksulluk, çevresel adalet ve sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(3), 1052-1069.
• Green, D., & McDermott, F. (2010). Social work from ınside and between complex systems: Perspectives on person-in-environment for today's social work. The British Journal of Social Work, 40(8), 2414-2430.
• Howe, D. (1994). Modernity, postmodernity and social work. The British Journal of Social Work, 24(5), 513-532.
• Huberman, L. (1995). Feodal Toplumdal Yirmibirinci Yüzyıla. İstanbul: İletişim Yayınları
• İçağasıoğlu Çoban, A., & Buz, S. (2008). Eleştirel teori: Gelişimi, kabulleri ve sosyal hizmette kullanımı. Toplum ve Sosyal Hizmet, 19(1), 71-88.
• İçağasıoğlu Çoban, A., Attepe Özden, S., & Pak, M. D. (2018). Sosyal hizmet ve sosyal gelişim için Global Ajanda: Felsefesi, gelişimi, kapsamı. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(2), 292-306.
• Jones, P. (2010). Respondıng to the ecologıcal crisis: Transformative pathways for social work educatıon. Journal of Social Work Education, 46(1), 67-84.
• Karadağ, A., & Turut, H. (2013). Üniversite öğrencilerinin kentsel çevre algısı üzerine bir araştırma: İzmir örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 11(1), 31-51.
• Klemmer, C. L., & McNamara, K. A. (2019). Deep Ecology and ecofeminism: Social work to address global environmental crisis. Journal of Women and Social Work, 1-13.
• Koçak, S. (2022). Hortikültürel terapinin adli sosyal hizmet/suç alanında kullanımı. Toplum ve Sosyal Hizmet, 33(2), 635- 652.
• Konak, N. (2010). Çevre sosyolojisi: kavramsal ve teorik gelişmeler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 24, 271-283.
• Koray, M. (2020). Sosyal Politika (6. b.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Kominetsky, K. D. (2018). Poısed for change: saskatchewan undergraduate socıal work students’ understandıng of the envıronment. Master of Social Work. University of Regina .
• Kondrat, M. E. (2002). Actor-centered social work: Re-visioning "Person-in-Environment" through a critical. Social Work, 47(4), 435-448.
• Koplowitz, S. M. (2006). Awakenıng socıal work to the human/nature relatıonshıp: A proposed unıversıty education framework. Master of Social Work. Wilfrid Laurier University.
• Kemp, S. P. (2011). Critical commentary: Recentring environment in social work practice: Necessity, Opportunity, Challenge. The British Journal of Social Work, 41(6), 1198-1210.
• Kökalan Çımrın, F. (2014). Sosyoloji ve çevre. Turkish Studies, 9(2), 1007-1020.
• Lyons, K. (2006). Globalization and social work: International and local implications. British Journal of Social Work, 36, 365–380.
• Magruder, K. J., Mitschke, D. B., & Slater, H. M. (2022). Ecological devastation bus tour: A new pedagogy for environmental social work? Journal of Social Work Education, 1-8.
• McKinnon, J. (2008). Exploring the nexus between social work and the environment. Australian Social Work, 61(3).
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Miller, S. E., & Hayward, R. A. (2014). Social work education's role in addressing people and a planet at risk. Social Work Education, 33(3), 280-295.
• Närhi, K., & Matthies, A. L. (2001). What is the ecological (self-)consciousness of social work? Perspectives on the relationship between social work and ecology. A. L. Matthies, & K. Nähri (Dü) içinde, The eco-social approach in social work (s. 16–53). Finland.
• Närhi, K., & Matthies, A. L. (2016). Conceptual and historical analysis of ecological social work. M. Jennifer, & A. Margaret (Dü) içinde, Ecological social work: toward sustainability (s. 21-38). Palgrave Macmillan.
• Nesmith, A., & Smyth, N. (2015). Environmental justice and social work education: Social workers' professional perspectives. Social Work Education, 34(5), 484-501.
• Osmanaga, F. (2014). Perception of the future social workers about environmental issues. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(19), 121-125.
• Önem , A. B., & Kılınçaslan , İ. (2005). Haliç bölgesinde çevre algılama ve kentsel kimlik. İTÜ Dergisi, 4(1), 115-125.
• Özdemir, H., & Aydemir, D. (2019). Ekolojik yaklaşımlı feminizm/ekofeminizm üzerine genel bir değerlendirme: Kavramsal analizi, tarihi süreci ve türleri. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi(2), 261-278.
• Özmete, E. (2010). Sosyal hizmette sürdürülebilir kalkınma anlayışı: Kavramsal analiz. Aile ve Toplum, 6(22), 79-90.
• Özmete, E., & Akgül Gök, F. (2015). Sürdürülebilir kalkınma için sosyal inovasyon ve sosyal hizmet ilişkisinin değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 26(2), 127-143.
• Payne, M. (2020). Modern Sosyal Hizmet Kuramı. (Çev. Ed.:K. Karataş) Ankara: Nika Yayınevi.
• Peeters , J. (2017). Promoting Sustainability by a Paradigm Shift Towards Commons. M. Rinkel, & M. Powers (Dü) içinde, Social Work Promoting Community and Environmental Sustainability: A Workbook for Global Social Workers and Educators (s. 146-160). The International Federation of Social Workers.
• Peeters, J. (2012). The place of social work in sustainable development: Towards ecosocial practice. Int J Soc Welfare, 21, 287–298.
• Petiwale, M. (2013). Social Vulnerability and Resilience to Climate Change in Gujarat - A Social Work Response to Vulnerable Communities. Faculty of Social Work.
• Powers, M. C. (2016). On becomıng an ecologıcally conscıous socıal worker: Explorıng professıonal ıdentıtıes that ınclude a response to the envıronmental. Master of Social Work . University of South Carolina.
• Powers, M. C., Willett, J., Mathias, J., & Hayward, A. (2018). Green social work for environmental justice: Implications for ınternational social workers. L. Dominelli içinde, The Routledge Handbook of Green Social Work. London, England: Routledge.
• Powers, M., Rinkel, M., & Kumar, P. (2021). Co-Creating a “Sustainable New Normal” for social work and beyond: Embracing an ecosocial worldview. Sustainability, 13, 1-14.
• Purutçuoğlu, E., & Doğan, İ. (2017). Ekolojik sosyal hizmet uygulamaları için sürdürülebilir kalkınmada sosyal hizmetin yeri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 1083-1100.
• Rambaree, K., Powers, M. C., & Smith, R. J. (2019). Ecosocial work and social change in community practice. Journal of Community Practice, 27(3-4), 205-212.
• Reamer, F. G. (2018). Sosyal Hizmet Etiği ve Değerleri. (Çev. Ed.:H. Acar) Ankara: Nika Yayınevi.
• Shaw, T. V. (2011). Is social work a green profession? An examination of environmental beliefs. Journal of Social Work, 13(1), 3-29.
• Steg, L., Van Den Berg, A.E. ve De Groot, J.I.M. (2015). Çevre Psikolojisi (Çev. Ed. Cicerali, L.K.). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Strayer, S. E. (2020). Enviıronmental justice in social work education: Educational policy and accreditation standards. ABD: Doktora Tezi.
• Şaylan, G. (2016). Postmodernizm (5. basım). Ankara: İmge Kitabevi.
• Şimşek, M. E. (2014). Moderniteden postmoderniteye uzanan bir köprü: Zygmunt Bauman. Atatürk üniversitesi Felsefe Anabilim Dalı, Erzurum.
• Teater , B. (2014). Social work practice from an ecological perspective. C. W. Lecroy (Dü.) içinde, Case studies in social work practice.
• Teixeira , S., & Krings, A. (2015). Sustainable social work: An environmental justice framework for social work education. Social Work Education, 34(5), 513-527.
• Tischler , A. E. (2011). Climate change and social work : Steps to an eco-social work practice. Masters of Social Work. Smith College School for Social Work.
• Timur, K. (2017). Uliıch Beck: Risk toplumu – Başka bir modernliğe doğru. Intermedia International e-Journal, 4(6), 188-192.
• Tok, M. G., & Orbay, İ. (2020). Ekolojik sosyal hizmet perspektifinde su güvensizliği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(4), 1786-1808.
• Tuncay, T., & Tekin , H. H. (2021). Sosyal Hizmet Mesleğinin ABC'si. Ankara: Nika Yayınevi.
• Wallerstein, I. (2014). Dünya Sistemleri Analizi: Bir Giriş (3. b.). (E. Abadoğlu, & N. Ersoy, Çev.) İstanbul: Bgst Yayınları.
• WWF. (2012). Türkiye’nin Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi Projesi. Ofset Yapımevi.
• Zapf, M. K. (2010). Social work and the environment: Understanding people and place. Critical Social Work, 11(3), 30–46.