Motorlu Çapa Makinasının TitreÇim Karakteristiklerinin Belirlenmesi

Yıl 2013, Cilt: 9 Sayı: 4, 297 - 306, 01.08.2013

Ercan Gülsoylu Bülent Çakmak Fazilet N. Alayunt

Öz

Ülkemizde tarımsal içletmelerin üçte biri 2 hektardan küçüktür. Bu
nedenle tek akslı traktörler ve motorlu çapa makinaları bu alanlarda ekonomik
olarak çalıçtırılabilme potansiyeline sahiptir. Bu tür makinaları kullanan
kiçiler, titreçime ve güç kaynagının oluçturdugu gürültüye maruz kalmakta ve
bazı kalıcı hasarlar ortaya çıkmaktadır. Bu tip hasarlar arasında en önemlisi
HAVS olarak bilinen el-kol titreçim sendromudur. Kumanda edilen makinanın
titreçimi operatörün elinden vücuduna geçmekte ve beyaz parmak sendromu (WFS)
olarak adlandırılan rahatsızlıga neden olmaktadır. WFS'nin görülecegi %10'luk
popülasyona girme süresi, gerçek zamanlı olarak ölçülen titreçim degerleri ve
ilgili standartlarda belirtilen eçitliklerle hesaplanabilmektedir. Yapılan
araçtırmada, farklı motor gücüne sahip (4,1 kW otto ve 5,5 kW dizel) iki adet
motorlu çapa makinasının tutamaklarında oluçan titreçimler ile kulak
seviyesindeki dB(A) agırlıklı ses basınç degerleri, duragan konumda ve çapa ile
toprak içlemede, 3 farklı ilerleme hızı, 3 farklı iç geniçliginde, TS EN ISO
5349-1 ve TS EN ISO 5349-2 standartlarına göre ölçülmüç ve degerlendirilmiçtir.
Motorlu çapanın farklı motor devirleri ve iç geniçlikleri için ortalama
titreçim degerleri sırasıyla 6 - 10 ms^-2 arasında belirlenmiç ve
ortalama ses basınç degerleri ise motorlu çapanın farklı ilerleme hızları ve iç
geniçlikleri için 79,87 - 87,91 dB(A) arasında
saptanmıçtır.

Anahtar Kelimeler

Titreçim, motorlu çapa, tarım makinaları

Kaynakça

• Civelek, Ç., E. Gülsoylu, 2008. Bazı Tek Akslı Traktörlerle Çalıçmada Tutamaklara Gelen Titreçimlerin Belirlenmesi. E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 108 sayfa, Bornova, IZMIR.
• Çakmak, B., E. Gülsoylu, F.N. Alayunt, 2008. Toprak Içlemede Kullanılan Motorlu Çapanın Titreçim ve Gürültü Degerlerinin Belirlenmesi. 14. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildiriler Kitabı, sayfa 491-498, TRABZON.
• Dewangan, K. N., Tewari, V. K., 2008. Characteristics of Hand-Transmitted Vibration of a Hand Tractor Used in Three Operational Modes. International Journal of Industrial Ergonomics, doi:10.1016/j.ergon. 2008.08.007 Goglia, V., Gospodaric, Z., Kosutic, S., Filipovic, D., 2003. Hand-Transmitted Vibration From The Steering Wheel to Drivers of a Small Four-Wheel Drive Tractor. Elsevier Science Ltd., Applied Ergonomics 34, 45-49
• Goglia, V., Gospodaric, Z., Filipovic, D., Djukic, F., 2006. Influence on Operator’s Health of Hand-Transmitted Vibrations from Handles of a Single-Axle Tractor. Ann Agric Environ Med 2006, 13, 33-38
• Gülsoylu, E., B. Çakmak, F.N. Alayunt, 2011. Motorlu Çapa Makinasının Titreçim Karakteristiklerinin Belirlenmesi. Ege
• Üniversitesi Bilimsel Araçtırma Projesi Kesin Sonuç Raporu, Proje No: 2007-ZRF-037, Bornova-IZMIR.
• Ragni, L., Vassalini, G., Xu, F., Zhang, L. B., 1999. Vibration and Noise of Small Implements for Soil Tillage. J. Agricul. Engineering Research (1999) 74, 403-409
• Sam, B., Kathirvel, K., 2006. Vibration Characteristics of Walking and Riding Type Power Tillers. Biosystems Engineering (2006) 95(4), 517-528
• Tewari, V. K., Dewangan, K. N., Karmakar, S., 2004. Operator’s Fatigue in Field Operation of Hand Tractors. Biosystems Engineering (2004) 89(1), 1-11
• TS EN ISO 5349-2, 2004. Mekanik Titreçim-Kiçilerin Maruz Kaldıgı, Elden Vücuda Iletilen Titreçimin Ölçülmesi ve Degerlendirilmesi-Bölüm 2: Iç Yerlerinde Ölçme Yapmak Için Pratik Kılavuz. Türk Standartları Enstitüsü.
• TS EN ISO 5349-1, 2005. Mekanik Titreçim-Kiçilerin Maruz Kaldıgı, Elle Iletilen Titreçimin Ölçülmesi ve Degerlen- dirilmesi-Bölüm 1: Genel Kurallar. Türk Standartları Enstitüsü.
• Ying, Y., Zhang, L., Xu, F., Dong, M., 1998. Vibratory Characteristics and Hand-Transmited Vibration Reduction of Walking Tractor. American Society of Agricultural Engineers, 0001-2351/98/4104-917.