Fransız ve Rus Devrimi Özelinde Alttan Devrimlerin Otoriter Yönetimlere Dönüşme Nedenleri

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 327 - 355, 31.01.2023

Zehra Erata Mehmet Talha Paşaoğlu

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.1094025

Öz

Bu çalışma, modern çağdaki belki de en önemli devrimler olarak sayılabilecek Fransız ve Rus devrimleri özelinde alttan devrimlerin otoriter yönetimlere dönüşme nedenlerini konu edinmektedir. Çalışmanın amacı, söz edilen iki toplumsal devrimin ortadan kaldırmayı amaçladığı otoriter yönetimlerin devrimlerin ardından yeniden kurulmasının nedenlerini ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın yöntemi, tarihsel karşılaştırmalı araştırmadır. Bu yöntem ile incelenen devrimlerin hem kendi içlerinde ideal bir yönetim olarak kurgulanan teorileri ile pratikteki sonuçları hem de ikisinin ortak ve farklı otoriterleşme sebepleri saptanıp karşılaştırılabilecektir. Çalışma, Fransız ve Rus devrimlerinin ortaya çıkış sebepleri, devrimlerin yaşandığı an ve bu devrimler sonucunda ortaya çıkan yönetim biçimleri hakkında literatüre dayalı bilgilerden oluşan bir bölüm; bu yönetimlerin neden otoriter olduğu üzerine ilk bölümün rehberliğinde saptamalarla iki devrimin benzerliklerinin ve farklılıklarının karşılaştırılmasını içeren bir başka bölümden oluşmaktadır. Sonuç bölümü ise çalışılabilecek bir konu olarak her alttan devrimin bir üstten devrim olup olmadığı şeklinde sunulan araştırma sorusu üzerinedir. Çalışma sonunda kurumsallaşma gereği, devrimin korunup savunulması, her şey alttan prensibi ve proletarya diktatörlüğü alttan devrimlerin otoriter yönetimlere dönüşme nedenleri olarak saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Karşılaştırmalı Siyasi Hareketler, Alttan Devrim, Proletarya Diktatörlüğü, Direktuvar, İmparatorluk

Reasons for the Transformation of Revolutions from Below to Authoritarian Governments in the Cases of French and Russian Revolutions

Öz

This study focuses on the main reasons of transformations of revolutions from below into authoritarian governments, especially for the French and Russian Revolutions, which can be considered as perhaps the most important revolutions in the modern age. The aim of the study is to reveal the reasons for the re-establishment of authoritarian governments which was aimed to abolish after the revolutions, in the case of the two social revolutions mentioned above. The method of the study is a comparative historical analysis. With this method it is possible to determine and compare the common and different reasons of authoritarianism in the case of revolutions amalyzed. The study is consisting of literature-based discussions about the reasons for the emergence of the French and Russian Revolutions, the moment of the Revolutions and the forms of government that emerged as a result of these Revolutions; the comparison of the similarities and differences of the two Revolutions and a discussion on why these governments became authoritarian. The concluding part is on the research question presented as whether every revolution from below is a revolution from above as a subject that can be studied. At the end of the study, the necessity of institutionalization, the protection and defense of the revolution, the principle of everything from the bottom and the dictatorship of the proletariat occurred as the reasons to turn into authoritarian governments for the Revolutions.

Anahtar Kelimeler

Comparative Political Movements, Revolution from Below, Directory, Dictatorship of the Proletariat, Empire

Kaynakça

• Adadağ, Ö. (2006). Devrim. A. Cevizci (Ed.), Felsefe Ansiklopedisi (4. Cilt) kitabı içinde. İstanbul: Babil Yayınları.
• Ağaoğulları, M. A. (2015). Sokrates’ten Jakobenlere Batı’da Siyasal Düşünceler. (Altıncı Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Armaoğlu, F. (1997). 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Ateş, T. (2017). Siyasal Tarih. (Altıncı Baskı). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Baharçiçek, A., & Ağır, O. (2014). Rusya’nın Başarısız Demokratikleşme Tarihi. Birey ve Toplum Dergisi. 4 (8), 5-27.
• Bogdanov, A. (2017). Proleter Şiir. (A. Akova, Çev.). İstanbul: SUB Yayınları.
• Bookchin, M. (2013). Devrimci Halk Hareketleri Tarihi 1905’ten 1917’ye Rus Devrimleri Cilt 3. (A. İ. Başgül, Çev.). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Büchner, G. (2011). Danton’un Ölümü. (A. Çalışlar, Çev.). İstanbul: Mitos Boyut Tiyatro Yayınları.
• Carr, E. H. (2013). Lenin’den Stalin’e Rus Devrimi, 1917-1929. (L. Cinemre, Çev.). İstanbul: Yordam Yayınları.
• Ekinci, E. (2016). Devrimden Günümüze Fransız Siyasal Sisteminin Evrimi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 6 (1). 150-171.
• Furet, F. (2013). Devrim’in Yorumu Fransız Devrimi’ne Üç Yaklaşım Biçimi. (A. Kuyaş, Çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Gaxotte, P. (1969). Fransız İhtilali Tarihi. (S. Tiryakioğlu, Çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Goldstone, J. A. (1994). Revolutions. Orlando: Harcourd Brace College Publishers.
• Gurr, T. R. (1970). Why Men Rebel. Princeton: Princeton University Press.
• Gürsoy, Y. (2018). Rejim Değişiklikleri: Otoriterleşme ve Demokratikleşme. S. Sayarı ve H. Dikici Bilgin (Ed.), Karşılaştırmalı Siyaset Temel Konular ve Yaklaşımlar kitabı içinde (s. 76-100). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Hobsbawm, E. (2003). Devrim Çağı Avrupa 1789-1848. (B. S. Şener, Çev.). Ankara: Dost Yayınları.
• Huntington, S. P. (1968). Political Order in Changing Societies. New Haven: Yale University Press.
• Kıvılcımlı, H. (2008). Devrim Nedir?. (Dördüncü Baskı). İstanbul: Derleniş Yayınları.
• Koç, Y. (2011). 1789 Fransız Devrimi ve 1917 Ekim Devrimi Üzerine Notlar (Jakobenlik-Bolşeviklik). Bilim ve Ütopya Dergisi. (205), 45-59.
• Köker, İ., & Erem, O. 1917: Dünyayı Değiştiren Devrimlerin Yılı. BBC News Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/resources/idt-sh/russian_revolution_turkish Erişim Tarihi: 20.11. 2020.
• Lenin, V. İ. (1975). Nisan Tezleri ve Eki Devrimi. (M. Ardos, Çev.). Ankara: Sol Yayınları.
• Lenin, V. İ. (2016). Halkın Devlet Yönetimine Katılımı Üzerine. (M. Çulhaoğlu, Çev.). İstanbul: Yordam Kitap.
• Luxemburg, R. (2018). Rus Devrimi Üzerine Makaleler. (M. Çakır, Çev.). http://www.murat-cakir.de/wp-content/uploads/RL_RusDevrimi.pdf Erişim Tarihi: 20.11.2020.
• Marx, K. (2009). Hegel’in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi. (K. Somer, Çev.). Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. & Engels, F. (1978). Address of the Central Committee to the Communist League. R. C. Tucker (Ed.), The Marx-Engels Reader kitabı içinde (s. 501-511). New York: Norton.
• Marx, K. & Engels, F. (2014). Komünist Manifesto. (N. Satlıgan, Çev.). İstanbul: Yordam Kitap.
• Neuman, W. L. (2013). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (2. Cilt). (S. Özge, Çev.). Ankara: Yayın Odası.
• Newman, S. (2006). Bakunin’den Lacan’a Anti-Otoriteryanizm ve İktidarın Altüst Oluşu. (K. Kızıltuğ, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Paşaoğlu, M. T. (2019). İslami Devrim Nedir?: 1979 İran Örneği. İnsan&İnsan, 6 (20), 307-323.
• Plehanov, G. (2014). Tarihte Bireyin Rolü Üzerine. (N. Özkan, Çev.). İstanbul: Yazılama Yayınları.
• Price, R. (2005). Fransa’nın Kısa Tarihi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Rey, A. (1989). Révolution. Histoire d’un Mot. Paris: Gallimard.
• Skocpol, T. (2004). Devletler ve Toplumsal Devrimler: Fransa, Rusya ve Çin’in Karşılaştırmalı Bir Çözümlemesi. (S. E. Türközü, Çev.). İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları.
• Smith, D. (2014). Olguların ve Değerlerin Keşfi: Barrington Moore’un Tarihsel Sosyolojisi. T. Skocpol (Ed.), Tarihsel Sosyoloji Bloch’tan Wallerstein’e Görüşler ve Yöntemler kitabı içinde (s. 348-395). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tarihte Büyük Güçlerin Yükselişi Tutkulu Zamanlar: Fransa. https://www.dailymotion.com/video/x75b5y1 Erişim Tarihi: 20.11.2020.
• Tarihte Büyük Güçlerin Yükselişi Rüzgarın ve Bulutların Yeni Yolu: SSCB. (2018). https://www.youtube.com/watch?v=PF0fNJSjTxw Erişim Tarihi: 20.11.2020.
• Tazmini, G. (2012). Revolution and Reform in Russia and Iran. I. B. Tauris.
• Tilly, C. (1978). From Mobilization to Revolution. New York: Random House.
• Zencirkıran, M. (2016). Sosyoloji. (Üçüncü Baskı). Bursa: Dora Yayınları.