CHANGE IN KIRIKKALE FOLK SONGS: A COMPARISON OF TWO WORKS

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 46 - 74, 31.03.2024

Ahmet Savaş Hamit Önal

Öz

Folk songs are important cultural carriers of our values and musical works, forming a crucial part of our heritage. It is important to note that folk songs are not static and may vary in style and content depending on the cultural context in which they are performed. As with other cultural values, they evolve over time in response to changing living conditions and musical preferences. The objective of this study is to analyze the changes in the melodic, rhythmic, and lyrical structures of the folk songs in the Kırıkkale region from the first collection to present-day performances. This analysis is conducted under the term 'anonymization process' in folk music terminology. The Kırıkkale folk songs recorded during the 1945 compilation trip were included in the Turkish Folk Music Repertoire of the Turkish Radio and Television Corporation. However, over the past eighty years, these songs have undergone a process of anonymization and change, even if we do not consider the periods before 1945. The study utilized the notes of folk songs in the TRT THM Repertoire and the contributions of local artists from Kırıkkale who have preserved the local music through master-apprentice relationships. The artists involved in the study were Seyit Çevik, Ekrem Çelebi, and Neşet Abalıoğlu.
The research employed a qualitative research method and survey model. The study began by identifying and analyzing folk songs registered in the name of Kırıkkale in the Turkish Radio and Television Corporation Turkish Folk Music Repertoire. Subsequently, local artists from the Kırıkkale region were interviewed, and their performances of folk songs were recorded.

Anahtar Kelimeler

Kirikkale Region, Folk Music, Folk Song, Change

İKİ ESER ÖRNEĞİNDE KIRIKKALE TÜRKÜLERİNDE DEĞİŞİM

Öz

Önemli bir kültür malzemesi olan türküler, bir müzik eseri olmanın yanı sıra geçmişten günümüze değerlerimizi aktaran kültür taşıyıcılarımızdır. Birçok kültürel değerler gibi türküler de zaman içerisinde değişen yaşam şartları ile birlikte kulaktan kulağa, kuşaktan kuşağa aktarılırken değişen müzikal anlayış ve beğeni doğrultusunda az ya da çok farklılaşırlar. Bu çalışmanın amacı, Kırıkkale yöresi türkülerinin ilk derlendiği durumu ile günümüz icralarındaki melodik ve ritmik yapıları ile sözlerindeki bazı değişimlerin ortaya çıkarılmasıdır. Bu durum halk müziği terminolojisinde anonimleşme süreci adı altında incelenmektedir. 1945 yılında yapılan derleme gezisi sırasında, derleme heyeti tarafından kayda alınan ve Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Türk Halk Müziği Repertuvarında yer alan Kırıkkale türkülerinin, 1945 yılından önceki dönemleri dikkate almasak bile yaklaşık seksen yıllık uzun bir anonimleşme ve değişim sürecine girdiği söylenebilir. Araştırmada, bu türkülerin TRT THM Repertuvarında yer alan notaları ile yöre müziğini usta - çırak yoluyla aktararak günümüze kadar taşımış olan Kırıkkale’nin önde gelen mahalli sanatçılarından faydalanılmıştır. Sanatçılar; Seyit Çevik, Ekrem Çelebi ve Neşet Abalıoğlu’dur.
Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve tarama modeli kullanılmıştır. Öncelikle Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Türk Halk Müziği Repertuvarında yer alan Kırıkkale adına kayıtlı türküler tespit edilmiş ve incelenmiştir. Daha sonra ise Kırıkkale yöresi mahalli sanatçıları ile görüşme yapılarak, türkülerin yöresel icraları kaydedilmiş ve notaya aktarılmıştır. Ulaşılan notalar ezgi, makam, usûl ve sözlerde yaşanan; benzerlik ve değişimler bakımından incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kırıkkale Yöresi, Halk Müziği, Türkü, Değişim

Kaynakça

• Atalay, B. (1989). Sanayileşme ve sosyal değişme: Kırıkkale araştırması. DPT, Sosyal Planlama Başkanlığı Planlama Dairesi.
• Cohen, L. & Manion, L. (1994). Research Methods in Education, Routlenge, London.
• Emnalar, A. (1998). Türk Halk Müziği ve Nazariyatı, Ege Üniversitesi Basımevi: İzmir.
• Eroğlu, T. (2010). Türk Dans Antropolojisine Giriş. Yurt Renkleri Yayınları: Ankara.
• Eroğlu, T. (2011). Halk Bilimi Yüksek Lisans Ders Notları, Sakarya.
• Karakaya, İ. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Anı Yayıncılık: Ankara.
• Özkan. İ. H. (1984). Türk Musıkisi Nazariyatı ve Usulleri: Kudüm Velveleleri. İstanbul.
• Patton, Q., M. (1990). Qualitative Evaiuation An Research Methods. London: Sage Pub.
• Tan, N. ve Turhan, S. (2000). Kırıkkale Halk Müziği. Cem Web Ofset Ltd. Şti: Ankara.
• Tokel, B., B. (1999). Neşet Ertaş Kitabı. Başer Mat.: Ankara.
• Yılmaz, Ö. (2015). Makam, Çok Seslilik ve Yöresel Tavırlar Kapsamında Bağlamada Düzenler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Erişim 1. https://www.youtube.com/watch?v=XQ16Fxcsbhc
• Erişim 2. https://www.youtube.com/watch?v=maGvw0MRPmE