A NEW APPROACH TO DEMOCRACY: DELIBERATIVE DEMOCRACY

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 1, 579 - 598, 30.06.2020

Rıfat Karakoç Miray Özden

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.726760

Öz

 In general definition; Democracy, which we can define as the self-government of the people, has been applied in different ways in different societies within the historical process. The liberal model of democracy, which is applied today and widely accepted, has been found insufficient and criticized in many respects. These criticisms also include efforts to develop different alternatives to liberal representative democracy. Especially with the increase of the urban population, the transformation of cities into centers of politics and the necessity of reviewing the concepts of effectiveness and efficiency on the basis of democratic principles also required. The new models of democracy, introduced in this framework, have been re-interpreted through the concepts of participation and deliberation by shaping around more inclusive practices over the need to meet citizens' desire to be more active in decision-making processes. The deliberative democracy also draws attention because it is an approach shaped through the modern era of democracy, as an alternative to the issues in which classical democracy models are criticized. For this purpose, the main assumptions of deliberative democracy will be explained by evaluating the criticized issues of classical democracy understanding. Also, the development of democracy as a historical and theoretical origin, the characteristics and criticism of liberal representative democracy will also be discussed.

Anahtar Kelimeler

democracy, deliberation, deliberative democracy, liberal democracy.

DEMOKRASİ ANLAYIŞINDA YENİ BİR YAKLAŞIM: MÜZAKERECİ DEMOKRASİ

Öz

En basit ve genel tanımıyla; halkın kendi kendini yönetmesi olarak tanımlayabildiğimiz demokrasi, tarihsel süreç içerisinde farklı toplumlarda farklı şekillerde uygulanagelmiştir. Günümüzde uygulanan ve geniş ölçekli kabul görmüş olan liberal temsili demokrasi modeli ise birçok açıdan yetersiz bulunmakta ve eleştirilmektedir. Bu eleştiriler aynı zamanda liberal temsili demokrasiye farklı alternatifler geliştirilmesi çalışmalarını da içermektedir. Özellikle kentsel nüfusun artması ile birlikte, kentlerin siyaset açısından cazibe merkezleri haline dönüşmesi, etkinlik ve verimlilik kavramlarının demokratik ilkeler temelinde tekrar gözden geçirilmesi gerekliliğini de doğurmuştur. Bu çerçevede ortaya konulan ve oldukça da teveccüh gören yeni demokrasi modelleri, vatandaşların karar alma süreçlerinde daha aktif olabilme isteğini karşılama ihtiyacı üzerinden daha kapsayıcı uygulamalar etrafında şekillenerek katılım ve müzakere kavramları üzerinden yeniden yorumlanmaya başlanmıştır. Müzakereci demokrasi yaklaşımı da, klasik demokrasi modellerinin eleştirildiği hususlara alternatif olarak modern dönem demokrasi anlayışı üzerinden şekillenmiş bir yaklaşım olması sebebiyle dikkat çekmektedir. Bu amaçla çalışmada, klasik demokrasi anlayışının eleştirilen hususları üzerinden değerlendirilme yapılarak, müzakereci demokrasinin temel varsayımları açıklanmaya çalışılacaktır. Bununla birlikte tarihsel ve teorik köken olarak demokrasinin gelişimi, liberal temsili demokrasinin özellikleri ve eleştirilen yönleri de tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

demokrasi, müzakere, müzakereci demokrasi, liberal demokrasi

Kaynakça

• Arendt, H. (2006). İnsanlık Dururumu: Seçme Eserler I. İletişim yayınları, İstanbul.
• Bayram, A.K. (2011), “ Topluluk, İktidar İlişkileri, Birey ve Müzakereci Demokrasi”, Liberal Düşünce Dergisi, S: 61-62: 111-120.
• Beetham, D. (2014). Demokrasi ve insan hakları. 2. Baskı. Ankara: Liberte Yayınları.
• Benhabib, S. (1996). Toward a Deliberative Model of Democratic Legitimacy. S. Benhabib (Ed.). Democracy and Difference: Contesting the Boundaries of Political. Princeton University Press. 67-94.
• Berktay, F. (2016). Politikanın Çağrısı, 4. Baskı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
• Berktay, F. (2018). “Liberalizm: Tek bir Teorik Pozisyona İndirgenmesi olanaksız bir İdeoloji”, 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler, 10. Baskı, (der. H. Birsen Hekimoğlu Örs), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bottomore, T. (1987). Siyaset sosyolojisi. (Çev. Erol Mutlu). Ankara: Teori Yayınları
• Cohen, J. (1999). Müzakereci Demokraside Usul ve Esas. S. Benhabib (Ed.). Demokrasi ve Farklılık Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması içinde. İstanbul: Demokrasi Kitaplığı, 140-167.
• Dağı, İ.D. ve Polat, N. (1999). Demokrasi ve insan hakları el kitabı. Ankara: Türk Demokrasi Vakfı Yayını.
• Dahl, A. R. (1991). Modern political analysis, Fifth Edition, Prentice-Hall, Inc.New Jersey.
• Dahl, A. R. (1993). Demokrasi ve eleştirileri. (Çev. Levent Köker). Ankara: Yetkin Basımevi.
• Dahl, A. R. (2010). Demokrasi üzerine, 2.Baskı. (Çev: Betül Kadıoğlu). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Demir, N. (2010). “Demokrasinin temel ilkeleri ve modern demokrasi kuramları”. Ege Akademik Bakış Dergisi, 10(2): 597-611.
• Dryzek, J. (2000). Deliberative Democracy and Beyond: Liberals, Critics, Contestations. Oxford University Press, New York.
• Duverger, M. (1986). Siyasi partiler. 2. Basım. (Çev.Ergun Özbudun). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Ercan, S., Dryzek, J. (2015). The Reach of Deliberative Democracy. Policy Studies. 36:3. 241-248.
• Erdoğan, M. (2012). Müzakereci Demokrasi ve Sınırları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:11 Sayı: 22, s. 25-43
• Fishkin, J. (2009). When the People Speak: Deliberative Democracy and Public Consultation. Oxford University Press.
• Giddens, A. (2008). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları
• Guttman, A. (1999). Deliberative Democracy and Majority Rule. H. H. Koh ve R. Slye (Ed.). Deliberative Democracy and Human Rights içinde. New Heaven: Yale Press.
• Habermas, J. (2004). Kamusal Alan, M. Özbek (Ed.). Kamusal Alan içinde. İstanbul: Hil Yayınları, 95-102.
• Heywood, A. (2012). Siyasetin temel kavramları, (Çev. Hayrettin Özler). Adres yayınları: Ankara.
• Holden, B. (2007). Liberal Demokrasiyi Anlamak, (Çev. Hüseyin Bal). Liberte Yayınları: Ankara.
• İba, Ş. (2008). Anayasa hukuku ve siyasal kurumlar. 2. Baskı. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Karlıtekin, Selim, (2017) “Demir Kafesin Ardından Mumford’u Okumak”, İnsanın Durumu, (İçinde). Mumford, Lewis, Açılım Kitap, İstanbul.
• Karpat, H. K. (2017), Türk Demokrasi Tarihi Sosyal Kültürel Ekonomik Temeller, 9. Baskı, Timaş Yayınları: İstanbul.
• Kışlalı, A.T. (1984). “Eski Yunan’da demokrasi ve demokratik düşünce”. Amme İdaresi Dergisi, 17(1): 63-77.
• Kışlalı, A. T. (1995). Siyasal çatışma ve uzlaşma. 3. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Köker, L. (2006). Seçim sistemleri ve siyasi çoğulculuk demokratik meşruluk açısından bir değerlendirme. Anayasa Yargısı, 23: 199-210.
• Köker, L. (2008), Demokrasi, eleştiri ve Türkiye, Dipnot yayınları: Ankara.
• Mouffe, C. (1999). Deliberative Democracy or Agonistic Pluralism?. The John Hopkins University Press.
• Mouffe, C. (2018). Siyasal Üzerine, 4. Baskı, (Çev. Mehmet Ratip). İletişim Yayınları.: İstanbul.
• Okandan, R. (1977). Amme Hukukumuzun anahatları, Türkiye‟nin siyasi gelişmesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını.
• Orum, A. M., Dale, J. (2016). Siyaset Sosyolojisi: Günümüz Dünyasında İktidar ve Katılım. Say Yayınları, İstanbul.
• Popper, K. R. (2015). Hayat problem çözmektir bilgi tarih ve politika üzerine. (Çev. Ali Nalbant). Yapı Kredi Yayınları: İstanbul.
• Sartori, G. (2014). Demokrasi Teorisine Geri Dönüş, (Çev. Tunçer Karamustafaoğlu ve Mehmet Turhan), Sentez Yayıncılık: Bursa.
• Sitembölükbaşı, Ş. (2005). Liberal Demokrasinin Çıkmazlarına Çözüm Olarak Müzakereci Demokrasi. Akdeniz İ.İ.B.F Dergisi. 139-162.
• Taşkın, A. (2011), “Platon’un demokrasi paradoksu, Popper’in Yorumları ve Türkiye’de Demokrasi Tartışmaları, Kaygı, 16: 61-73.
• Tekeli, İ. (1999). “Önsöz”, Katılımcı Demokrasi, Kamusal Alan ve Yerel Yönetim. (Haz. Hasan Bülent Kahraman, E. Fuat Keyman, Ali Yaşar Sarıbay). Demokrasi Kitaplığı, İstanbul: Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Yayını.
• Topakkaya, A., Özyürek Şahin, B. (2015). “Sakıncalı rejim demokrasi: Platon-Aristoteles örneği”. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi. 20:191-210.
• Usta, S., Akıncı, A. (2012). “Müzakereci demokrasilerde sivil toplum kuruluşlarının rolü”. PARADOKS Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 8(2): 83-98.
• Uygun, O. (2015). Devlet teorisi. 2. Baskı. İstanbul: XII Levha Yayıncılık.
• Weatherford, S., McDonnell, L. (2007). Deliberation with a Purpose: Reconnecting Communities and Schools. S. Rosenberg (Ed.). Deliberation, Participation and Democracy: Can the People Govern? İçinde. Palgrave Macmillan, New York. 184-210.
• Yayla, A. (2015). Siyaset bilimi. Ankara: Adres Yayınları.
• Young, I. M. (1999). İletişim ve Öteki: Müzakereci Demokrasinin Ötesinde. S. Benhabib (Ed.). Demokrasi ve Farklılık, Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması içinde. İstanbul: Demokrasi Kitaplığı Yayınları. 174-195.