ANADOLU MECMUASI’NDA (1924-1925) EĞİTİM VE EĞİTİM POLİTİKALARINA YAKLAŞIM: CUMHURİYETÇİLİK, ANADOLUCULUK VE PRAGMATİZMİN DERGİDEKİ YANSIMALARI

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 129 - 144, 31.12.2021

Necip Yıldız

Öz

Bu makalede, Anadolu Mecmuası’nda eğitim ve eğitim politikaları üzerine yayımlanmış yazılar incelenip değerlendirilmiştir. Dergideki yazılarda, eğitimin, halkın genel olarak yaşamla ve çevresiyle ilgili bilinç kazanması, Cumhuriyetçi değerleri içselleştirmesi ve bağımsız düşünen vatandaşlar haline gelebilmesi için temel ve zorunlu görüldüğü gözlenmektedir. Dergide, Osmanlı saltanatının, Anadolu halkını, kolayca kontrol altında tutabilmek ve sömürebilmek için kasten cahil bıraktığı iddia edilmektedir. Yeni kurulan Cumhuriyeti tüm kurumlarıyla oturtabilmek ve işletebilmek için memlekette modern bir eğitimin acilen yaygınlaştırılması gerektiği ifade edilmektedir. Dergide eğitim usûlünün hayatın ve toplumun ihtiyaçları doğrultusunda pratik/pragmatik bir canlılığa sahip olması gerektiği görüşü öne çıkmaktadır. Bu bağlamda, dergide John Dewey’den hareketle geliştirilen, üretken ve pragmatist eğitim politikaları önerileri, daha sonra gündeme gelecek olan Köy Enstitülerine fikren altyapı hazırlamış olabilir gibi görünmektedir. Dergideki yazılar incelendiğinde; Anadolu Mecmuası’nda eğitim ve eğitim politikalarına ilişkin fikir ve önerilere yön veren temel değerlerin, Cumhuriyetçilik, Anadoluculuk ve Pragmatizm olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anadolu Mecmuası, Cumhuriyetçilik, Anadoluculuk, Pragmatizm, Eğitim Felsefesi, Eğitim Politikaları

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Teşekkür ve saygılarımı sunuyorum.

Kaynakça

• Alver, K. (2001). Anadoluculuk ve Hilmi Ziya Ülken. AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 133-138.
• Anadolu Mecmuası. (2011). (Haz. Arslan Tekin, Ahmet Zeki İzgöer), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Balcı, E. (2020). Türkiye’de Eğitim Politikaları (1923-1980), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çalen, M. K. (2017). Anadolucu Tarih Tasavvuru: Yeni Vatan, Yeni Tarih, Yeni Millet. Turkish History Education Journal, 6(1), 75-99.
• Dewey, J. (1938). Experience and Education, New York: Macmillan Company.
• ------- (1939). Türkiye Maarifi Hakkında Rapor, İstanbul: Devlet Basımevi.
• ------- (1966). Democracy and Education: An Introduction to the Philosophy of Education, New York: The Free Press.
• Dirican, R. (2014). Anadolu Mecmuası’nın Türk Düşünce Hayatı Açısından Değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 25-I , 387-398.
• Efendioğlu, A., Berkant, H.G., Arslantaş, Ö. (2010). John Dewey’in Türk Maarifi Hakkındaki Raporu ve Türk Eğitim Sistemi. 1. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Tam Metinler, 13-15 Mayıs 2010 (Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi ve Epöder işbirliğiyle), s. 54-60.
• Göktaş, Y. (2009). Modern Eğitim Kurumlarının Batılılaşma Dönemindeki Gelişimi (1700–1900). Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 0(22), 11-25.
• Hodges, D. C. (1963). Liberal Socialism: On the Horns of a Dilemma. The American Journal of Economics and Sociology, 22(4), 449-462.
• İrfan Nâbî (2011). Anadolu Cumhuriyetinin Maarif Mefkûresi. Anadolu Mecmuası, 1(6), 250-252.
• Kaya, F. (2019). Yorumsamacı Yaklaşımda Anlama Kavramının Önemi ve Pozitivizm Eleştirisi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(22), 271-280.
• Köylü, M. (2019). Mustafa Kemal Atatürk`ün Ulus Devleti, Egemenlik ve Bağımsızlık Anlayışına Fransız İhtilali Fikir Akımlarının Etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(1), 116-130.
• Legg, C., Hookway, C. (2021). Pragmatism. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2021 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL: https://plato.stanford.edu/archives/sum2021/entries/pragmatism/ (Erişim Tarihi 29.12.2021).
• Markie, P., Marina, F. (2021). Rationalism vs. Empiricism. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2021 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL: https://plato.stanford.edu/archives/fall2021/entries/rationalism-empiricism/ (Erişim Tarihi 29.12.2021).
• McDermott, J. J. (1981). The Philosophy of John Dewey, Chicago: University of Chicago Press.
• Mehmed Emin (2011). Anadolu’da Maarif Nasıl Taammüm Edebilir?. Anadolu Mecmuası, 1(2), 55-57.
• Öztürk, E. (2018). Köy Enstitüleri, Ankara: Gece Kitaplığı.
• Sekin, S. (2008). Türkiye’de Ezberci Öğretim ve Nedenleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 0(18), 211-221.
• Tonga, N. (2011). “Anadolu Mecmuası (1924-1925) ve Anadoluculuk Fikri Üzerine Bir İnceleme”. Türk Yurdu, 31(285), 138-141.
• Uçman, A. (1991). “Anadolu Mecmuası”. TDVİA içinde. (Cilt 3, 144-145). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Ziyaeddin Fahri (2011a). John Dewey Felsefe ve Terbiyesi. Anadolu Mecmuası, 1(6), 253-259.
• ------- (2011b). John Dewey Felsefe ve Terbiyesi 2. Anadolu Mecmuası, 1(7), 286-290.
• ------- (2011c). John Dewey Felsefe ve Terbiyesi 3. Anadolu Mecmuası, 1(8), 326-328.