Was the 1943’s Facsimile of Cairo Manuscript of Qutadgu Bilig Emended?

Yıl 2016, Sayı: 7 - Sayı: 7, 33 - 40, 01.06.2016

Erdem Uçar

Öz

The text of Qutadgu Bilig was edited for three times from XIXth century to
nowadays. The Hungarian orientalist Hermann VÁMBÉRY [1832-1913]
transcribed into the Uighur script with the lithographic method 915 verses
(approximately 15% of this work) of Vienna manuscript written with
Uighur script and translated it in German. The second edition of text of
Qutadgu Bilig was prepared by Wilhelm RADLOFF [1837-1918] in 1910.
The last edition of Qutadgu Bilig was realised by Räšit Rahmäti ARAT in
1947. This edition is based on three manuscripts of this work. ARAT
successfully prepared this edition of Qutadgu Bilig after a long endeavour.
Qutadgu Bilig has this great opportunity to be prepared by one of the most
significant expert of Old Turkic. This paper lays emphasis on the question
‘was the facsimile of the Cairo edition of Qutadgu Bilig, which was prepared
and published by the TDK in 1943, emended or not?’ and attempts to find
the answer. ARAT assumed, that it was emended

Anahtar Kelimeler

Räšit Rahmäti ARAT, Cairo Manuscript of Qutadgu Bilig, Facsimile.

KUTADGU BİLİG’İN KAHİRE NÜSHASININ 1943’TEKİ FAKSİMİLESİNE MÜDAHELEDE BULUNULDU MU?

Öz

Kutadgu Bilig’in metni XIX. yüzyıldan günümüze değin tam üç kez
neşredilmiştir. Macar asıllı Hermann VÁMBÉRY [1832-1913], Uygur harfli
Viyana nüshasından 915 beyti (eserin yaklaşık yüzde 15’lik kısmı)
‘litografik’ yöntemle Uygur harflerine aktarmış ve metnin yazıçevrimini
yaparak Almancaya tercüme etmiştir. Kutadgu Bilig metninin ikinci neşrini
Wilhelm RADLOFF [1837-1918] gerçekleştirir (1910). Kutadgu Bilig’in en
son neşri 1947’de Reşit Rahmeti ARAT tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu
neşir, eserin üç yazmasına da dayanmaktadır. ARAT, uzun bir mesainin
neticesinde Kutadgu Bilig metnini hazırlamayı başarmıştır. Kendisinin Eski
Türkçe sahasında önemli bir otorite oluşu Kutadgu Bilig açısından büyük
bir şans olmuştur. Makalede üzerinde durulacak ve cevabı aranacak soru,
Kutadgu Bilig’in Kahire [Mısır] nüshasının Türk Dil Kurumu tarafından
1943’te hazırlanan ilk tıpkıbasımında ‘faksimilelere’ müdahale edilip
edilmediği meselesidir. ARAT, faksimilere müdahele edildiği fikrindedir.

Anahtar Kelimeler

Reşit Rahmeti ARAT, Kutadgu Bilig’in Kahire Nüshası, Tıpkıbasım.