As An Example of Interdisciplinary Work, Sports Activities During the Prophet’s Period

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 322 - 340, 25.12.2023

Emre İlbars Bekir Furkan Tüzer

https://doi.org/10.32955/neu.ilaf.2023.9.2.12

Öz

In essence, Islam is a religion that regulates not only the faith and worship dimension of human life, but also every area of social relations and bases it on morality. When we consider that these principles of Islam started with the history of humanity, it can be thought that the order in question affects every environment where human beings are present. At the beginning of these areas that we are subjected to evaluation in this study; sports and sportive activities. As a matter of fact, the human characteristics that sports and Islam want to build are common. In particular, the existence of concepts such as fair play, leadership, teamwork, respect and morality, which are common in today's sports world, reveals that sports is a platform where moral values are prioritized, as opposed to aiming only to develop physical skills or to create a competitive environment. In addition to this, sporting activities that contribute to character development prepare the ground for people to cope with difficulties, to be patient and most importantly to have self-discipline. In this respect, it reflects the human profile targeted by Islam in social relations. In this study, the importance of sportive activities in the Prophet's era and their reflections on today's world will be discussed. Unlike the existing studies in our literature on this subject, rather than revealing the narrations about the sports branches that the Messenger of Allah himself did or encouraged, the evaluation of the narrations in question with the experts of the field of sports sciences and their place in today's sports world will be emphasized. It is aimed to provide a new perspective on this issue, which concerns the common field of Siyar, Islamic history and sports sciences, not from a single aspect, but by bringing together different perspectives as interdisciplinary and ensuring its suitability to the problems of today's sports world. In this respect, we believe that interdisciplinary studies can directly contribute to the development of new theories and the speed of scientific progress. However, since we will evaluate the sportive activities in Islamic history within the cultural and social context of that period, our study in question can contribute to the historical development of sports in the Islamic world, especially in terms of better understanding of Islamic history and sports trends. Because such studies reveal how sport was used as a social and cultural tool in Islamic history and how historical perspectives can contribute to sports sciences. In addition, interdisciplinary studies between Islamic history and sports sciences can enrich both the fields of history and sports science. Such studies can help us better understand the past and present impact of sport in the Islamic world and allow us to evaluate the cultural, social and health-related aspects of sport from a broader perspective. Because in the historical process of Islam, it has always been in interaction with sports in terms of both protecting physical health and prioritizing more moderate and measured behaviors in one's life. As a matter of fact, it is known that the Prophet constantly encouraged the protection of physical health. However, it is known that sports have also been of great importance in terms of war training throughout Islamic history. Because sports were seen as a way to develop war skills such as swimming, athletics, archery, swordplay, riding and jumping. In addition, sports also contributed to the strengthening of religious community consciousness due to the importance of unity, solidarity and solidarity as a team. However, it should be noted that the types and forms of practice of sports in the Prophet's time and the present-day sports world may differ according to the cultural and regional context of the person in the world of sports, which we will discuss in this study.

Anahtar Kelimeler

Sport Sciences, Interdisciplinary Studies, Sportive Activities, Islamic History, Prophet Muhammad

İnterdisipliner Çalışma Örneği Olarak Hz. Peygamber Döneminde Sportif Faaliyetler

Öz

İslam dini özü itibariyle insan hayatının yalnızca iman ve ibadet boyutunu değil, sosyal ilişkilerin bulunduğu her alanı tanzim eden ve bunu ahlakla temellendiren bir dindir. İslam dininin bu ilkelerinin insanlık tarihi ile başladığını göz önüne aldığımızda söz konusu nizamın insanın bulunduğu her ortamı etkilediği düşünülebilir. Çalışmamızda değerlendirmeye tabi tuttuğumuz bu alanların başında ise; spor ve sportif faaliyetler gelmektedir. Nitekim sporun ve İslam dinin inşa etmek istediği insani özellikler ortaktır. Bilhassa günümüz spor branşlarında yaygın olarak kullanılan fairplay, liderlik, takım çalışması, saygı ve ahlak gibi kavramların varlığı, sporun yalnızca fiziksel becerilerin geliştirilmesi ya da rekabet ortamının oluşturulmasından ziyade ahlaki değerlerin öncelendiği bir platform olduğunu ortaya koymaktadır. Bununla birlikte karakter gelişimine de katkı sağlayan sportif faaliyetler, kişilerin zorluklarla başa çıkmalarına, sabırlı olmalarına ve en önemlisi öz disipline sahip olmalarına zemin hazırlamaktadır. Bu yönüyle İslam’ın sosyal ilişkilerde hedeflediği insan profilini yansıtmaktadır. Bu çalışmamızda ise, Hz. Peygamber dönemindeki sportif faaliyetlerin önemi ve günümüz dünyasına yansımaları ele alınacaktır. Mezkûr konuyla ilgili literatürümüzde var olan çalışmalardan farklı olarak, Resulullah’ın (s.a.v.) bizzat kendisinin yaptığı yahut teşvik ettiği spor branşları ile ilgili rivayetlerin interdisipliner olarak spor bilimleri alanının uzmanlarıyla değerlendirilmesi ve günümüz spor dünyasındaki yeri üzerinde durulacaktır. Siyer, İslam tarihi ve spor bilimlerinin ortak alanını ilgilendiren bu konuya tek bir veçheden değil, interdisipliner olarak farklı bakış açıların bir araya getirilerek günümüz spor dünyasının sorunlarına uygunluğunun sağlanması hedeflenmektedir. Bu yönüyle interdisipliner çalışmalar yeni teorilerin geliştirilmesine ve bilimsel ilerlemenin hızına doğrudan katkı sağlayabileceği kanaatindeyiz. Çalışmamız, İslam tarihindeki sportif faaliyetleri, o dönemin kültürel ve sosyal bağlamı içerisinde değerlendireceğinden dolayı sporun toplumdaki işlevinin kavranmasına özellikle de İslam tarihi ve spor eğilimlerine yani İslam dünyasında sporun tarihsel gelişimine katkıda bulunabilir. Çünkü bu tür çalışmalar İslam tarihinde sporun sosyal ve kültürel bir araç olarak nasıl kullanıldığını ve tarihsel perspektiflerin spor bilimlerine nasıl katkı sağlayabileceğini ortaya koymaktadır. İslam tarihi ve spor bilimleri arasındaki interdisipliner çalışmalar hem tarih hem de spor bilimi alanlarını zenginleştirebilir. Aynı zamanda İslam dünyasındaki sporun geçmişini ve günümüzdeki etkisini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir. Bununla birlikte sporun kültürel, sosyal ve sağlıkla ilgili yönlerini daha geniş bir perspektiften değerlendirmemize olanak tanıyabilir. Çünkü İslam gerek fiziksel sağlığın korunması gerekse kişinin yaşamında daha mu’tedil ve ölçülü davranışlara sahip olması için spor ile daima etkileşim içerisinde olmuştur. Nitekim Hz. Peygamber’in devamlı beden sağlığının korunmasına teşvik ettiği bilinmektedir. İslam tarihi boyunca sporun savaş eğitimi açısından da büyük önemi olduğu malumdur. Çünkü spor, başta yüzme, atletizm, okçuluk, kılıç kullanma, binicilik ve atlama gibi savaş becerilerinin geliştirilmesinin bir yolu olarak görülmekteydi. Ayrıca spor, takım halinde birlik, beraberlik ve dayanışmaya önem vermesi hasebiyle dini yönden cemaat bilincinin güçlenmesine de katkı sağlamaktaydı. Ancak bu çalışmamızda ele alacağımız Hz. Peygamber dönemindeki sporun türleri ve uygulama biçimleri ile günümüz spor dünyasındaki branşlar arasında kültürel ve bölgesel anlamda farklılığın olabileceğini ifade etmemiz gerekir.

Anahtar Kelimeler

İslam Tarihi, Spor Bilimleri, Hz. Peygamber, İnterdisipliner Çalışmalar, Sportif Faaliyetler

Kaynakça

• Adam, Hüdaverdi. “İslam ve Spor”. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 6 (Mart 2021), 337, 338.
• Agarwal, Shashi. “Cardiovascular benefits of exercise”. International journal of general medicine 5 (November 2012), 541-545.
• Alpman, Cemal. Eğitimin bütünlüğü içinde beden eğitimi ve Çağlar boyunca gelişimi. İstanbul: Milli Eğitim basımevi, 1972.
• Ali, Cevad. el-Mufassal fi Tarihi’l-Arab Kable’l-İslam. Beyrut: Daru’l-İlimi li’l-Melayin, 1968.
• Bayram, Metin vd. “İslam’da Sporun Önemi ve Ahlakı”. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5/1 (Nisan 2019), 119.
• Belâzürî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Yahyâ b. Câbir b. Dâvûd. Ensâbu’l-Eşrâf. thk. Muhammed Tamür. Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2011.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî el-Buhârî. el-Camiu’s-Sahih. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-arabî, 1434.
• Buhari, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî el-Buhârî. el-Camiu’s-Sahih. thk. Kasım es-Şemma’i. Beyrut: Daru’l-Kalem, 1977.
• Cornelissen, Veronique. vd. “Exercise training for blood pressure: a systematic review and meta-analysis”. Journal of the American heart association 2/1 (February 2013), 73.
• Çingöz, Yunus Emre. vd. “Üniversite Öğrencilerinin Egzersiz Bağımlılık Düzeylerinin İncelenmesi”. The Online Journal of Recreation and Sports 11/2 (Tojras 2022), 19-28.
• Ebû Abdillâh, Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. Müsned. nşr. Ebû Hâcir Muhammed Saîd Besyûnî. Mekke: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1978.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. Dâvûd b. el-Cârûd et-Tayâlisî. Müsned. nşr. Muhammed b. Abdülmuhsin et-Türkî. Beyrut: y.y., 1406.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. es-Sünen. Beyrut: y.y., 1409/1988.
• Ebü’l-Münzir, Hişam b. Muhammed b. Saib b. Bişr İbnü’l-Kelbi. Ensâbu’l-Hayl. thk. Ahmed Zeki. Kahire: y.y., 2009.
• Erdemli, Atilla. İnsan, Spor ve Olimpizm. İstanbul: Sarmal Yayınları. 1996.
• Fâkihî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk b. Abbâs el-Fâkihî. Ahbâru Mekke. thk. Abdülmelik b. Abdullah. Mekke: y.y., 1988.
• Gürhan, Suna. “Elit haltercilerde toplam bacak hacminin maksimal kuvvet ile ilişkisinin incelenmesi”. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi 2/2 (Aralık 2019), 149-158.
• Heo, Moonseong. vd. “Depressive mood and obesity in US adults: comparison and moderation by sex, age, and race”. International journal of obesity 30/3 (November 2006), 513-519.
• İbn Sa’d, Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d b. Menî‘ el-Kâtib el-Hâşimî el-Basrî el-Bağdâdî. et-Tabakat. thk. Ali Muhammed Ömer. Kahire: Mektebetü’l-Hanci, 2012.
• İbn Şebbe, Ebû Zeyd Ömer b. Şebbe en-Nümeyrî el-Basrî. et-Tarih. thk. Ali Muhammed Denrel. Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2012.
• İbn Hişam, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm b. Eyyûb el-Himyerî el-Meâfirî el-Basrî el-Mısrî. es-Sire. thk. Muhammed Mahmud. Kahire: Daru’l-Hadis, 2006.
• İbn İshak, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk b. Yesâr b. Hıyâr el-Muttalibî el-Kureşî el-Medenî. es-Sire. thk. Ahmed Ferid. Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2009.
• İbnü’l-Esir, Ebü’l-Hasen İzzüddîn Alî b. Muhammed b. Muhammed eş-Şeybânî el-Cezerî. Üsdü’l-Ğabe. thk. Halil Memun Şiha. Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 2009.
• İnal, Ali Niyazi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2003.
• İyidoğan, Mustafa. Hz. Peygamber Dönemi Eğlence Kültürü. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Jakicic, John. “Exercise in the treatment of obesity”. Endocrinology and Metabolism Clinics 32/4 (December 2003), 967-980.
• Karabacak, Yaşar Hakan vd. Sağlık ve spor bilimleri alanında akademik değerlendirmeler. İzmir: Duvar Yayınları, 2023.
• Katrin, Barth vd. Learning swimming. Toronto: Meyer&Meyer Sport, 2004.
• Kapar, Mehmet Ali. "Eyyâmü’l-Arab". TDV İslâm Ansiklopedisi. 12/15. (İstanbul: TDV Yayınları, 1995).
• Kuşçuzade, Münir. “Sünnette spor”. International Journal of Sport Culture and Science 3/4 (Ağustos 2015), 396-403.
• Lee, Min vd. “Effect of physical inactivity on major non-communicable diseases worldwide: an analysis of burden of disease and life expectancy”. Lancet 3/38 (July 2012), 219-29.
• Minden, Cecilia vd. Real world math: sports swimming. USA: Cherry Lake Pub, 2014.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. Sahihu Müslim. thk. Muhammed Fuad Abdülbaki. Kahire: Daru’l-Hadis, 1991.
• Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî. es-Sünen. thk. Abdülfettah Ebu Gudde. Beyrut: Daru’l-Beşairu’l-İslamiyye, 1988.
• Özen, Nihat. Türk kültür tarihinde spor ve Türklerin spora katkıları. Batman: Batman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, 2013.
• Özcan, Abdülkadir. “Güreş”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 14/317. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
• Ruegsegger, Gregory vd. “Health benefits of exercise”. Cold Spring Harbor perspectives in medicine 8/7 (May 2018), 94.
• Tekin, Ali vd. “Antik Yunan dönemi: spor ve antik olimpiyat oyunları”. Tarih Okulu Dergisi 7/18 (Haziran 2014), 121-140.
• Telkenaroğlu, Merter Rahmi. “İslam ceza hukukunda hukuka uygunluk edeni olarak spor faaliyetleri”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (Aralık 2011), 71-104.
• Temir, Hakan. “Hz. Peygamber Döneminde Çocuk Oyunları ve Eğlence Araçları”. XIV Uluslararası Mevlid-i Nebi Sempozyumu. ed. Kadri Önemli vd. 247-264. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2020.
• Tezcan, Mahmut. “Toplumsal değişme ve spor”. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences 25/2 (Ağustos 1992), 617-623.
• Tüzer, Bekir Furkan. Spor Bilimleri Fakültesi Yetenek Sınavına Başvuran Aday Öğrenciler ile Kesin Kayıt Hakkı Kazanmış Öğrenciler Arasındaki Öğrenilmiş Çaresizlik ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Urartu, Ümit. Yüzme. İstanbul: İnkılap kitabevi, 1994.
• Uzunçayır, Dilek vd. “Hippoterapi ve Özel Gereksinimli Çocuklar: Ebeveyn Görüşleri Doğrultusunda Nitel Bir Araştırma”. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 19/2 (Haziran 2021), 32-50.
• Ünver, Fuat. Antik çağdan modern olimpiyatlara binicilik sporu ve Türk biniciliğinin olimpik gelişimi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, 2006.
• Vâkıdî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer b. Vâkıd el-Eslemî el-Medenî. el-Meğazi. thk. Muhammed Ata. Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2004.
• Viña, Jose vd. “Exercise acts as a drug; the pharmacological benefits of exercise”. British journal of pharmacology 1/167 (April 2012), 1-12.
• Yapıcı, Ak vd. “Modern Olimpiyat Oyunlarinda Atletizm Rekorlarini Hazirlayan Faktörler”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8 (Mart 2003), 112.
• Yönal, Gamze vd. “Türk kültür yaşamında okçuluk”. Akademik Sosyal Araştırmalar 5/55 (Ekim 2017), 523-533.