Çorap Üzerine Mesh Hadislerine Dair Bir Değerlendirme

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 8-9, 22 - 49, 15.12.2018

Mazhar Tunç

Öz

ÇORAP ÜZERİNE MESH HADİSLERİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Özet

Hz. Muhammed
(S.A.S.) kendisine indirilen Kur’an’ı Müslümanlara tebliğ etmek ve yaptığı
uygulamalarıyla onlara rehber olmakla görevlendirilmiştir. Kur’anın bazı hükümleri
açık olmakla birlikte diğer bazı hükümleri Peygamberin rehberliğinde vuzuha
kavuşmuştur. Bu da göstermektedir ki Müslümanlar, Nebinin izahatları ve
pratikteki uygulamaları olmadan dinlerini yaşayamazlar ve doğru yolu
bulamazlar. Sahabe ve sonraki nesiller Peygamberimizin sünnetini anlamak ve
yaşamak için büyük çaba içine girmişler ve dini günümüze kadar titizlikle koruyup
kollamışlardır.

Biz bu
çalışmamızda islam alimleri arasında tartışmalara yol açan çorap üzerine mesh
rivayetlerini incelemek ve bu rivayetler ışığında bir neticeye varmayı
amaçlamaktayız. Gerçekten de Hz. Peygamber çorap üzerine mesh yapmış mıdır?
Yoksa bu rivayetler zayıf rivayetler midir? Eğer bu rivayetler sahih ise o
zaman ki çoraplar ile günümüzdeki çoraplar arasında bir fark var mıdır? Bir
fark olup olmaması hükmün geçersiz sayılmasını gerektiren bir sebep olabilir
mi?

Yukarıda
sıralanan soruların cevaplandırılması bu çalışmanın hedeflerindendir. Gerçekten
günümüz modern dünyasında bir ihtiyaç haline gelen bu meselenin bilinmesi ve rivayetlerin
bir arada değerlendirilip incelenmesi önem arzetmektedir. Biz de bu
çalışmamızda konu ile alakalı rivayetlerin sıhhat derecesini ortaya koyduktan
sonra fıkıh mezheplerinin bu konudaki görüşlerini vererek bir neticeye varmayı
hedeflemekteyiz.

Çalışmada önce
çorap kavramının anlamı açıklanacaktır. Daha sonra çorap üzerine mesh hadisleri
tek tek incelenecek ve sıhhat durumlarıyla ilgili alimlerin görüşleri ışığında
bir hüküm verilmeye çalışılacaktır. N sonunda da fıkhi mezheplerin ve müçtehit
imamların konu ile ilgili görüşleri ile çalışma noktalanacaktır.   

Anahtar Kelimeler

çorap, Mesh, Mesh Hadisleri, Mezhep Görüşleri

Kaynakça

• KAYNAKÇAAbd b. Humeyd, el-Muntehab min Musnedi Abd b. Humeyd, Thk: Mustafa el-Adevi, daru Belensiye, Riyad 1423/2002Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, Tahkîk: Şuayb el Arnavût, Muessetu’r-Risale, Beyrut 1999Ali Cuma, el-Mekayil ve’l-Mevazin eş-Şer’iyye, Daru’l-Kudus, Kahire 1421/2001 el-Askalani, Ahmed b. Ali Ebu’l-Fadl İbn Hacer, Tehzibu’t-Tehzib, Mektebetu Dairetu’l-Maarif en-Nizamiyye, Hindistan 1326 el-Ayni, Bedruddin Ebu Muhammed Mahmud b. Ahmed, el-Binaye Şerhu’l-Hidaye, Thk: Eymen Salih Şaban, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 1420/2000Baktır, Mustafa, “Azimet” Dia. İstanbul 1991el-Beycuri, İbrahim, Haşiyetu’l-Beycuri ala Şerhi İbn Kasım, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut Tsz.Beyhaki, Ahmed b. Hüseyin Ebu Bekir, es-Sünenu’l-Kübra, Tahk: Muhammed Abdülkadir Ata, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 1424/2003 el- Buhâri, Muhammed b. İsmail Ebu Abdullah, el-Camiu’s-Sahih (Fethu’l-Bari ile birlikte), Dâru’l-Marife, Beyrut Tsz.el-Buhûtî, Mansur b. Yunus el-Hanbeli, er-Ravzu’l-Murabba Şerhu Zadi’l-Mustakna’, Muessesetu’r-Risale, Beyrut 2008. el-Cevziyye, İbn Kayyım Muhammed b. Ebi Bekir, Tehzibu’s-Sunen, Thk: İsmail b. Gazi, Mektebetu’l-Maarif, Medine 1428/2007. ed-Dâni, Ebu Abdillah, Silsiletu’l-Asari’s-Sahiha (es-Sahihu’l-Musned min Akvali’s-Sahabe ve’t-Tabiin), Daru’l-Faruk, Beyrut 1424/2003. el-Elbani, Muhammed Nasiruddin, İrvau’l-Ğalil fi Tahricu Ehadisi Menari’s-Sebil, el-Mektebu’l-İslami, Beyrut 1399/1979. ___ Sahihu Süneni’n-Nesai, Mektebetu’l-Maarif, Medine 1419/1999. ___ Sahihu’t-Terğib ve’t-Terhib, Mektebetu’l-Maarif, Riyad 1421/2000. el-Fâsî, Ali b. Muhammed Ebu’l-Hasan el-Kattan, el-İkna’ fi Mesaili’l-İcma’, Thk: Hasan Fevzi es-Saidi, Daru’l-Faruk el-Hadisiyye, Kahire 1424/2004.el-Ferahidi, Halil b. Ahmed, Kitabu’l-Ayn, Thk: Abdülhamit Hendavi, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 1424/2003. el-Hanefi, Muhammed b. Ali el-Haskefi, ed-Durru’l-Muhtar, Thk: Abdülmunim Halil İbrahim, Daru’l-kutubi’l-İlmiyye Beyrut 1423/2003. el-Heytemi, İbn Hacer Ahmed b. Muhammed Şihabuddin, el-Minhacu’l-Kavim Şerhu’l-Mukaddime el-Hadramiyye, Thk: Ahmed Şemsuddin, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 1420/2000.İbnu’l-Arabi, el-Kadi Ebu Bekir, Aridetu’l-Ahvazi Şerhu Sunen-i Tirmzi, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut Tsz.İbn Baz, Abdulaziz b. Abdullah, Haşiyetu Buluği’l-Meram, Thk: Abdülaziz b. İbrahim b. Kasım, Daru’l-İmtiyaz li’n-Neşr, Riyad 1425/2004.el-Askalânî, İbn Hacer, Ebu’l-Fadl Ahmed b. Ali, ed-Diraye fi Tahrici Ehadisi’l-Hidaye, Thk: Abdullah Haşim el-Yemani el-Medeni, Daru’l-Marife, Beyrut Tsz.İbn Ebi Hatim, Ebu Muhammed Abdurrahman b. Muhammed, el-Merâsîl, Thk: Şükrullah Nimetullah Kocani, Muessetu’r-Risale, Beyrut 1397.İbnu’n-Neccar, Muhammed b. Ahmed Ali el-Futuhi el-Hanbeli, Maûnetu Uli’n-Nuhâ Şerhu’l-Münteha, Thk: Abdülmelik b. Abdullah b. Duheyş, Mektebetu’l-Esedi, Mekke 1429/2008.İbn Ebi Şeybe, Abdullah b. Muhammed b. İbrahim, el-Musannef, Thk: Usame b. İbrahim b. Muhammed, Daru’l-Faruk el-Hadisiyye, 1428/2008.İbn Hazm, Ali b. Ahmed Ebu Muhammed el-Endelusi, el-Muhalla bi’l-Asar,Thk: Abdülgaffar Süleyman el-Bendari, Daru’l-kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 2010.İbn Teymiye, Takiyuddin Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam b. Abdullah, Mecmûu’l-Fetâvâ, er-Riyâsetü’l-’Amme li Şuûni’l-Haremeyn Yay. Riyad 1404.İbnu’t-Türkmani el-Mardini, Alauddin, el-Cevheru’n-Nakiy fi’r-Red ala’l-Beyhaki, Daru’l-Fikr, Beyrut Tsz.İbrahim Kâfi Dönmez, DİA, “Ruhsat”, İstanbul 2008.el-Kasani, Ebu Bekir b. Mesud Alauddin el-Hanefi, Bedaiu’s-Senai’ fi Tertibi’ş-Şerai, Thk: Ali Muhammed Muavvid- Adil Ahmed Abdülmecid, Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 1424/2003.el-Kazvînî, Ebu Abdullah Muhammed b. Yezid b. Mace, es-Sünen, Tahkîk Muhammed Fuad Abdülbaki, Beyrut, Tsz.Kırbaşoğlu, M. Hayri, Namazların Birleştirilmesi (Musa Bağcı Çorap Üzerine Mesh Problemi EK ) 139-178), İlahiyat Yay., Ankara 2004. Malik b. Enes, el-Mudevvenetu’l-Kübra, Vuzaretu’l-Avkaf es-Suudiyye, Riyad 1324.el-Maliki Muhammed b. Muhammed el-Mağribi, Mevahibu’l-Celil fi Şerhi Muhtasari’l-Halil, Moritanya 1431/2010.el-Mizzi, Cemaluddin Yusuf Ebu’l-Haccac, Tehzibu’l-Kemal fi Esmai’r-Rical, Thk: Beşşar Avvad Ma’ruf, Muessesetu’r-Risale, Beyrut 1400/1980.Müslim, b. Haccac el-Kuşayri, el-Camiu’s-Sahih, Dâru Taybe, Riyad 2007.en-Nesai, Ebu Abdurrahman Şuayb, Sünenu’n-Nesâî (el-Mücteba), Thk: Hasan Abdülmünim Çelebi, Muessesetu’r-Risale, Beyrut 1421/2001 en-Nevevî, Yahya b. Şerefuddin, el-Mecmû’ Şerhu’l-Muhezzeb, Thk: Muhammed Necip el-Mutii, Mektebetu’l-İrşâd, Cidde Tsz. es-San’anî, Abdurrezzak b. Hemmâm, el-Musannef, Thk: Habibu’r-Rahman el-A’zami, el-meclisu’l-İlmi, Güney Afrika, 1390/1970.es-Serahsî, Şemsuddîn, el-Mebsut, Daru’l-Marife, Beyrut 1409/1989.es-Sindî, Muhammed b. Abdülhadi, Fethu’l-Vedud fi Şerhi Sünen-i Ebu Davud, Thk: Muhammed Zeki el-Havli, Mektebetu Edvai’l-Menar, Medine 1431/2010.es-Sicistanî, Ebu Dâvud, Süleyman b. Aş’es es-Sicistânî, es-Sünen, (Hattabi’nin şerhi Mealimu’s-Sünen ile birlikte), Dâru’l-Hadîs, Beyrut 1974.et-Tirmizi, Muhammed b. İsa Ebu İsa, el-Câmiu’s-Sahîh, Tahkîk: Ahmed Muhammed Şâkir, Dâru’l-Kutubu’l-İlmiyye, Beyrut 1987.ez-Zebîdî, Muhammed Murtaza, Tacu’l-Arus bi Şerhi’l-Kamus, Kuveyt Tsz.ez-Zehebî, Muhammed b. Ahmed b. Osman, Siyeru Alâmi’n-Nubelâ, Thk: Şuayb el-Arnavut, Muessesetu’r-Risale, Beyrut 1402/1982.ez-Zerkeşi, Muhammed b. Abdullah el-Hanbeli, Şerhu’z-Zerkeşi ala Muhtasari’l-Harki, Thk: Abdullah b. Abdurrahman b. Cibrin, Mektebetu’l-Ubeykan, Riyad 1413/1993. ez-Zeyleî, Cemaluddîn Ebu Muhammed Abdullah b. Yusuf el-Hanefî, Nasbu’r-Râya li Ehadîsi’l-Hidâye, Thk: Muhammed Avvâme, Daru’l-Kıble li’s-Sekâfeti’l-İslamiyye, Cidde Tsz.