İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA KIRKLARELİ’NDE SOSYAL YARDIMLAŞMA FAALİYETLERİ

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 17, 24 - 53, 20.01.2019

V. Türkan Doğruöz

https://doi.org/10.33207/trkede.517341

Öz

Türkiye, İkinci Dünya Savaşı (1939-1945) sırasında olası bir
tehlike karşısında yurdun savunmasını sağlamak üzere ordusundaki asker sayısını
arttırarak her an savaşa hazır bir ordunun ihtiyaçlarını karşılamaya
çalışmıştır. Savaşa hazır bir ordu bulundurulmasının bir boyutu, ülke savunması
olmakla birlikte; diğer boyutu, ülke ekonomisi üzerinde yarattığı etkilerdir.
Üretici kesiminin büyük kısmının silahaltına alınması üretimin düşmesine,
tüketim maddelerinde fiyatların artmasına ve halkın alım gücünün azalmasına yol
açmıştır. Halkın sosyal ekonomik durumunu rahatlatmak için ülkenin her yerinde
sosyal yardım amaçlı kurumlar kurulmuştur. Bunların başında da Halkevlerinin
Sosyal Yardım Şubeleri, Kızılay, Çocuk Esirgeme Kurumu ve Yardımseverler
Cemiyetleri gelmektedir. Ülke genelinde kurulan bu yardım kuruluşları savaş
koşullarının dar gelirli ve yoksul kesimler üzerinde savaşın yarattığı
sıkıntıları hafifletmek, temel ihtiyaçların karşılanmasına hizmet etmek, yoksul
çocukları korumak, onlara sahip çıkmak gibi işlevleri üstlenmişlerdir. Bu
çalışma, “Trakya’da Yeşilyurt” gazetesinin 1939-1945 baskılarından
yararlanılarak, Kırklareli’nde II. Dünya Savaş sırasında yoksul halka yardım
amaçlı kurulan yardım kuruluşlarının çalışmalarını incelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kırklareli, İkinci Dünya Savaşı, sosyal yardım kuruluşları, Trakyada Yeşilyurt

Kaynakça

• Armaoğlu, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1980, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Baskı, Ankara 1984.
• Biçer, Murat, II. Dünya Savaşında Türkiye Kamuoyu (1939-1945), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya 2005.
• Çetin, Hasan, II. Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye’nin Sosyo-Ekonomik Durumu (1939-1945), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa 2007.
• Dokuyan, Sabit, “II. Dünya Savaşı Sırasında Yaşanan Geçim Sıkıntısı ve Ekmek Karnesi Uygulaması”, Turkish Studies, Cilt. 8, Sayı. 5, Ankara 2013, s.193-210.
• Dursunkaya, Rıza Ali, (1948). Kırklareli Vilâyetini Tarih, Coğrafya, Kültür ve Eski Eserleri Yönünden Tetkik, II. Cilt, Basılmamış, Kırklareli 1948.
• Dursunkaya, Orhan, “Ali Rıza Dursunkaya’nın Hayatı Üzerine”, Kırklareli İl Halk Kütüphanesi Toplantısı, Kırklareli 1990.
• Karaca, Mehmet, II. Dünya Savaşı Konjonktüründe Türkiye Ekonomisi (1940-1945), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır 2005.
• Metinsoy, Murat, II. Dünya Savaşında Türkiye-Savaş ve Gündelik Yaşam, Homer Kitabevi, İstanbul 2007.
• Öztürk, Erdoğan, II. Dünya Savaşı Yıllarında İzmir’de Beslenme Sorunu ve Karaborsacılık, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, İzmir 2004.
• Parin, Suvat ve Bilan, Seda, “Devlet ve Çocuk İlişkisi Bağlamında Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumları Üzerine Bir Analiz”, Sosyoloji Dergisi, Sayı. 3, Dizi 14, İstanbul 2007, s.119-128.
• Sönmezoğlu, Faruk, İkinci Dünya Savaşından Günümüze Türk Dış Politikası”, Der Yayınları, İstanbul 2006.
• Titiz, Hediye, Cumhuriyet Döneminde Halkevlerinin Eğitim ve Tarih Çalışmaları 1932-1951 (Akdeniz Bölgesi Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana 2012.
• Yalçın, Osman, “Varlık Vergisi Kanunu ve Uygulaması”, Avrasya İncelemeleri Dergisi, Cilt. 1, Sayı. 1, 2012, s.313-354.
• Yılmaz, Mustafa, Atatürk Sonrası Dönemde İç Politika Olayları (1938-Günümüze), Atatürk ve Türk İnkılâp Tarihi, Siyasal Kitabevi, Ankara 2010.
• Zorlu, Atila, Türkiye’de Halkevleri ve Konya Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2004.
• Trakyada Yeşilyurt Gazetesi; Gazete Numaraları: 868, 900, 901, 902, 907, 908, 909, 915, 919, 940, 943, 960, 961,998, 999, 1000, 1002, 1003, 1110, 1011, 1015, 1022, 1078, 1086, 1098, 1107, 1109, ,1122, 1127, 1136, 1138, 1154, 1175, 1185, 1186, 1188, 1193, 1194, 1204,1212, 1213, 1215, 1219, 1222, 1226, 1229,1230, 1236, 1245, 1253, 1254, 1273, 1276, 1283, 1284, 1287, 1289, 1295, 1296, 1297, 1314, 1318, 1321, 1322, 1324, 1328, 1329, 1337, 1343, 1344, 1351, 1353, 1357, 1359, 1367, 1370, 1371, 1374, 1375,1379, 1383, 1384, 1389, 1391, 1393, 1394, 1397, 1399, 1402, 1450, 1465, 1484.
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Dosya No: 203108, Fon Kodu: 30.10.0.0., Yer No: 179.235.31.