TÜRKİYE FLORASINA AİT SILENE L. CİNSİNİN TEHLİKE KATEGORİLERİ VE BULUNAN YENİ TÜRLERİ

Yıl 2013, Cilt: 14 Sayı: 1, 31 - 42, 20.11.2016

Yasemin Aköz

Öz

Türkiye 3 farklı flora bölgesine sahip olduğundan dolayı zengin bitki çeşitliliğine sahiptir. Bu zenginlik içinde tıbbi ve aromatik bitki türlerinin de ayrı önemi vardır. Bu bitkilerden biri de Silene L.’dir. Bu çalışmada Silene cinsinin 2000 yılı öncesi ile 2013 yılına kadar belirlenen tehlike kategorileri araştırılıp veriler karşılaştırılmıştır. Yeni verilere göre 2000 yılından sonra Türkiye Florası'na eklenen yeni türler ile tehlike durumları da belirlenip durum değerlendirmesi yapılmıştır. Güncel verilerde bitkinin özellikle Ege ve Akdeniz Bölgesi’ndeki birçok türü tehlike altında olduğu,
Silene surculosa Hub.-Mor. (EX) adlı türün Türkiye Florası’nda tükendiği, çoğu endemik olan 18 Silene türünün ise tehlike (EN) kategorisine alındığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Silene L., endemik, tehlike, Türkiye Florası

Hazard categories and new found species of Silene L. belonging to Flora of Turkey.

Öz

 medicinal and aromatic plant species have special importance. Silene L. is one of this
plants. In this study data of hazard catagories of Silene indentified from 2000 to 2013 are
compared. According to new data new species added to Flora of Turkey after 2000 and their
hazardous situation also has assessed. According to current data it is found that many species of
plant in the Aegean and the Mediterranean Regions are endangered, Silene surculosa Hub.-Mor.
(EX) type is depleted in Flora of Turkey, 18 Silene types most of which are endemic are taken to the
hazard catagory.

Anahtar Kelimeler

Silene L., endemic, hazard, Flora of Turkey

Kaynakça

• DAVIS PH, COODE MJE, CULLEN J. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol 2, Edinburgh: University Press.,179-241, (1965).
• TAN K, VURAL M: Silene L. — In: GÜNER A, ÖZHATAY N, EKİM T, BAŞER KHC. (eds.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol:11, Edinburgh Univ. Press, Edinburgh, 50–53, 2000.
• KUBITZKI K. The Families and Genera of Vascular Plants. II Flowering Plants - Dicotyledons Magnoliid, Hamamelid and Caryophyllid Families, Springer-Verlag Berlin Heidelberg, Germany, p: 233, 1993.
• ÖZÇELİK H, MUCA B. Ankyropetalum fenzl (Caryophyllaceae) Cinsine Ait Türlerin Türkiye’deki Yayılışı ve Habitat Özellikleri, Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3 (2): 47-56, 2010.
• CHOWDHURI PK. Studies in the genus Silene, Notes from the RGB., Edinb., 22: 221-278, 1957.
• MELZHEIMER V. Silene L. In: Rechinger KH (ed.), Flora Iranica, Vol. 163, Austria: Graz, 341-508, 1988.
• GREUTER W. Silene (Caryophyllaceae) in Greece: A subgeneric and sectional classification, taxon, 44: 543-581, 1995.
• TUTIN TG, BURGES NA, CHATER AO, EDMONDSON JR, HEYWOOD VH, MOORE DM, VALENTINE DH, WALTERS SM, WEBB DA, (ed). Flora Europaea. ed. 2, 1, Cambridge, 1993.
• EDALATIYAN MN, GHAHERMANINEJAD F, ATTAR F, JOHARCHI MR. A taxonomic study on the genus Silene (CARYOPHYLLACEAE) in Iran, Rostaniha, 11(2):133-148, 2010.
• YILDIZ K, ÇIRPICI AH. Taxonomic revision of Silene (Caryophyllaceae) sections Siphonomorpha, Lasiostemones, Sclerocalycinae, Chloranthae, Tataricae, and Otites in Turkey,
• Turkish Journal of Botany, 37: 191-218, 2013.
• EDALATIYAN MN, JOHARCHI M, GHAHREMANINEJAD F. Silene ferdowsii (Caryophyllaceae), a new species from Iran. Annales Botanici Fennici, 48(2):155-158, 2011.
• BAYTOP T. Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 528, 1997.
• GÜRHAN G, EZER N. Halk arasında hemoroit tedavisinde kullanılan bitkiler-1. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 24(1), 37-55, 2004.
• Türkiye’nin çayır ve mera bitkileri, Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, 18 , 2008.
• TÜBİVES, Anonim, http://turkherb.ibu.edu.tr/ , 2012.
• MERİÇ Ç, GÜLER N. Nuclear DNA content of an endemic species for Turkey: Silene sangaria, Biological Diversity and Conservation, 6:1, 88-92, 2013.
• EKİM T, KOYUNCU M, VURAL M, DUMAN H, AYTAÇ Z, ADIGÜZEL N. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler). Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara, 60-62, 2000.
• ÖZHATAY N, KÜLTÜR Ş, AKSOY N. Check-List of additional taxa to the supplement Flora of Turkey II, Turk J. Bot., 23:151-169, 1999.
• ÖZHATAY N, KÜLTÜR Ş. Check-List of additional taxa to the supplement Flora of Turkey III, Turk J. Bot., 30: 281-316, 2006.
• ÖZHATAY N, KÜLTÜR Ş, ASLAN S. Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey IV, Turk J. Bot., 33: 191-226, 2009.
• ÖZHATAY N, KÜLTÜR Ş, GÜRDAL MB. Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey V, Turk J. Bot., 35: 589-624, 2011.
• ANG VAKFI, Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler), Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, s:354-364, 2012.
• KAYA Ö F, E RTEKİN A S. A n ew r ecord f or t he f lora o f Turkey: Silene monerantha (Caryophyllaceae), Flora Mediterranea, 19:11-14, 2009.
• KILIÇ S, Türkiye'nin Silene L. (Caryophyllaceae) cinsi Brachypodeae Boiss. ve Auriculatae Boiss. seksiyonları üzerine biyosistematik çalışmalar. Süleyman Demirel Üniv., Doktora Tezi, Isparta, 2007.
• Anonim, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve ANG Vakfı.
• http://tehditaltindabitkiler.org.tr/v2/index.php?sayfa.detay&id,MTYyNQ, 2013.
• BAYRAM E, KIRICI S, TANSI S, YILMAZ G, ARABACI O, KIZIL S, TELCİ İ. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretiminin Arttırılması Olanakları. “Tıbbı ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu”, 13-15 Eylül, 2012.
• ERDOĞAN U. Tehlike altındaki Silene sangaria Coode & Cullen’nın mikroçoğaltımı. (Yük. lis. tezi), Trakya Üniv., Fen Bil. Enst., Edirne, 2010.
• TAN A. Türkiye gıda ve tarım bitki genetik kaynaklarının durumu. Gıda ve Tarım için Bitki Kaynaklarının Muhafazası ve Sürdürülebilir Kullanımına İlişkin Türkiye İkinci Ülke Raporu, Ege tarımsal Araştırma Enstitüsü, Menemen, İzmir, 2010