Öz
Manuscripts, which bare the role of firsthand source to obtain data pertaining to our literary and cultural history, contribute considerable assistance by the different data they are transferring to various fields in daily life. On the dusty shelves of the libraries, these works, which undertake the mission of transmitting culture from one generation to another, have indespensable value for those who are eager to carry out research on the branch of science/instructions such as religion, history or philosophy all of which are virtually of the same age with humanity. Yet, manuscripts which have the value of a literary work not only ensure cultural accumulation of societies, but also theydo provide information on societies’languages and forming their identities. In this respect, one of the significant charecteristics of the manuscripts deal with is that they include texts having the language peculiarities of Eastern and Western Turkish(Cagatay, Azeri,Ottoman Turkish) which were ramified in the historical process of Turkish language. Manuscripts are made up of various folk tales, which take place in the era of venerated the Prophet and Ali, generally embelished with religious motifs. In terms of formal features, they are made up of works both in verse and in prose. In the first part of this study,which is carried out about the Turkish Manuscripts that are in Baku Manuscript Institution, only the works of folk literature are introduced. In this study,an inventory of the Turkish Manuscripts in the library is prepared and data of their identity are given; therefore,it is embarked on a method to render a general assessment of the manuscripts
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BORATAV, Pertev Naili (1988), Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği, Adam Yayınları, İstanbul.
- DEVELLİOĞLU, Ferit (2011), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara.
- ERGİN, Muharrem (1981), Azeri Türkçesi, Ebru Yayınları, İstanbul.
- HACALOĞLU ALBAYRAK, Recep (1992), Azeri Türkçesi Dil Kılavuzu (Gü- ney Azeri Sahası Derleme Deneme Sözlüğü), Türk Tarih Kurumu Yayın- ları, Ankara.
- LEVEND, Âgâh Sırrı (1998), Türk Edebiyatı Tarihi, I. Cilt (4. baskı), TTK Yay., Ankara.
- NAZLIGÜL, Habil (1999), “Bakü El Yazmalar Enstitüsü ve Mevcut Bazı Yaz- malardan Seçme Bibliyografya”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 8, s. 239-251.
- REDHOUSE, Sir James W. (2006), Turkish and English Lexicon, Çağrı Yayınla- rı, İstanbul.
Öz
Edebiyat ve kültür tarihimiz ile ilgili ilk elden bilgi edinilen kaynak niteliğindeki el yazmaları, günlük hayatta çeşitli alanlara aktarmış oldukları farklı verilerle büyük katkı sağlar. Kütüphanelerin tozlu raflarında kuşaktan kuşağa kültür taşıma misyonunu üstlenmiş olan bu eserler kimi zaman din, kimi zaman tarih, kimi zaman ise edebiyat gibi neredeyse insanlıkla yaşıt olan bilim dalları ile ilgili araştırma yapacak kişiler için vazgeçilmez değerdedir. Ancak edeblî eser niteliği taşıyan yazmalar sadece toplumların kültürel birikimleriyle ilgili değil aynı zamanda ulusal kimliklerini oluşturan dilleri hakkında da bilgi verir. Bu açıdan tanıtımını yaptığımız Bakü El Yazmaları Enstitüsü’ndeki Türkçe yazmaların en önemli özelliği Türk dilinin tarihsel gelişim sürecinde ayrıldığı Doğu ve Batı Türkçelerinin (Çağatay, Azeri ve Osmanlı sahası Türkçeleri) dil hususiyetlerini içeren metinlere sahip olmalarıdır. Yazmaların önemli bir kısmı içerik bakımından genellikle dinî motiflerle süslenmiş ve ders vermeyi amaçlayan hikâyelerden oluşmaktadır. Şekil bakımından ise hem manzum hem de mensur eserlerden meydana gelmektedir. Bakü El Yazmaları Enstitüsü’ndeki Türkçe yazmalar ile ilgili yapılan bu çalışmanın ilkinde sadece halk edebiyatı ürünleri tanıtılmıştır. Yazmalar tanıtılırken aynı olan eserlerden sadece bir tanesi hakkında bilgi verilmiş diğerlerinin ise sadece kayıt numaraları dipnot halinde verilmiştir. Yazmaların birebir görülmesiyle oluşturulan bu çalışmada Türkçe yazmaların bir dökümü yapılmış ve künyeleri ile ilgili bilgi verilerek genel bir değerlendirme yoluna gidilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Türkçe yazmalar Bakü El Yazmaları Enstitüsü halk hikâyeleri dinî motifler
Kaynakça
- BORATAV, Pertev Naili (1988), Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği, Adam Yayınları, İstanbul.
- DEVELLİOĞLU, Ferit (2011), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara.
- ERGİN, Muharrem (1981), Azeri Türkçesi, Ebru Yayınları, İstanbul.
- HACALOĞLU ALBAYRAK, Recep (1992), Azeri Türkçesi Dil Kılavuzu (Gü- ney Azeri Sahası Derleme Deneme Sözlüğü), Türk Tarih Kurumu Yayın- ları, Ankara.
- LEVEND, Âgâh Sırrı (1998), Türk Edebiyatı Tarihi, I. Cilt (4. baskı), TTK Yay., Ankara.
- NAZLIGÜL, Habil (1999), “Bakü El Yazmalar Enstitüsü ve Mevcut Bazı Yaz- malardan Seçme Bibliyografya”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 8, s. 239-251.
- REDHOUSE, Sir James W. (2006), Turkish and English Lexicon, Çağrı Yayınla- rı, İstanbul.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Haziran 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Sayı: 36 |