Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Materyal Geliştirme Konusundaki Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) Öz-yeterlik Ölçeği: Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 3, 130 - 143, 31.07.2016

Muhammed Doğukan Balçın Ayşegül Ergün

https://doi.org/10.19128/turje.48236

Cited By: 15

Öz

Bu araştırmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının materyal geliştirme konusundaki teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) öz-yeterliklerini belirleyen geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmesidir. Araştırmada nicel bir araştırma yöntemi olan tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma 2015-2016 eğitim-öğretim yılı güz döneminde, Türkiye’nin 12 farklı üniversitesinin 3. ve 4. sınıfında öğrenim görmekte olan 659 fen bilgisi öğretmen adayı ele alınarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kullanılmak üzere geliştirilecek ölçeğin maddelerini belirlemek amacı ile literatür taraması yapılmıştır. Ayrıca çalışma grubunda olmayan fen bilgisi öğretmen adayları, fen bilgisi eğitimi alanında lisansüstü eğitim görmekte olan bireyler ve TPAB alanında çalışmış olan araştırmacılar ile görüşmeler yapılmıştır. Ölçeğin kapsam ve görünüş geçerliği için uzman görüşüne başvurulmuştur. Ölçümlerden yapılan yorumların yapı geçerliği için ise Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) uygulanmıştır. AFA sonucunda toplam varyansın %46.37’sini açıklayan, 40 madde ve 8 faktörden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Ölçeğe ait Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı 0,93 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda fen bilgisi öğretmen adaylarının materyal geliştirme konusundaki TPAB öz-yeterliklerini belirleyen geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB), öz-yeterlik, materyal geliştirme, fen bilimleri

Technological pedagogical content knowledge (TPCK) self-efficacy scale for pre-service science teachers on material development: development, reliability and validity study

Öz

The purpose of this study is to develop a valid and reliable scale to determine the Technological Pedagogical Content Knowledge (TPCK) Self-Efficacy on material development for pre-service science teachers. In the study, survey model, which is a quantitative research method, was used. The study was conducted in the academic year of 2015-2016 and 659 pre-service science teachers attending third and fourth classes of colleges in 12 different universities Turkey participated. Literature was reviewed for the purpose of determining the items of scale to be used in research. Also, interviews were made with preservice science teachers, postgraduate students in science and researchers worked in the TPCK. Expert opinions were taken for the scope and face validity of the scale. As for the structure validity of the comments made from the measurement, exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA) were applied. As a result of EFA, a structure consisting of 40 items and eight factors which explains 46.37% of the total variance. Cronbach alpha internal consistency coefficient of the scale was calculated as 0,93. At the end of the study, a valid and reliable tool which determines Self-Efficacy Scale for Pre-service Science Teachers on Material Development was developed.

Anahtar Kelimeler

Technological Pedagogical Content Knowledge (TPCK), self-efficacy, material development, science

Kaynakça

• Akyüz, H. İ., Pektaş, M., Kurnaz, M. A., ve Kabataş-Memiş, E. (2014). Akıllı tahta kullanımlı mikro öğretim uygulamalarının fen bilgisi öğretmen adaylarının tpab’larına ve akıllı tahta kullanıma yönelik algılarına etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education, 3 (1), 1-14.
• Avcı, T. (2014). Fen bilimleri öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi ve öz güven düzeylerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Canbazoğlu, S. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının maddenin tanecikli yapısı ünitesine ilişkin pedagojik alan bilgilerinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Canbazoğlu, S., Demirelli, H., ve Kavak, N. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının maddenin tanecikli yapısı ünitesine ait konu alan bilgileri ile pedagojik alan bilgileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online Dergisi, 9 (1), 275– 291.
• Canbazoğlu-Bilici, S. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi ve özyeterlikleri. (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Creswell, J.,W. (2014). Selçuk Beşir Demir (Ed.). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Dede, Y., Bayazit, İ., ve Soybaş, D. (2010). Öğretmen adaylarının denklem, fonksiyon ve polinom kavramlarını anlamaları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 67-88.
• Shulman, L.S. (1986). Those who understand; knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2), 4-14.
• Demir, S., ve Bozkurt, A. (2011). İlköğretim matematik öğretmenlerinin teknoloji entegrasyonundaki öğretmen yeterliklerine ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 10(3), 850-860.
• Graham, C. R., Culatta, R., Pratt, M., & West,R. (2004). Redesigning the teacher education technology course to emphasize ıntegration. Computers in the Schools, 21(1/2), 127-148.
• Gömleksiz, M. N., ve Fidan, E. K. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin web pedagojik içerik bilgisine ilişkin öz-yeterlik algı düzeyleri. Turkish Studies. 6(4), 593-620.
• Hargrave, C. P., & Hsu, Y. (2000). Survey of instructional technology courses for preservice teachers. Journal of Technology Teacher Education, 8(4), 303-314.
• Harris, J.B., Mishra, P., & Koehler, M.J. (2007). Teachers’ technologicalpedagogical content knowledge: curriculum-basedtechnology ıntegration reframed. http://mkoehler.educ.msu.edu/OtherPages/Koehler_Pubs/TECH_BY_DESIGN/AERA_2007/AERA2007_HarrisMishraKoehler.pdf (28.10.2015 tarihinde indirilmiştir).
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kaya, Z. (2010). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fotosentez ve hücresel solunum konusundaki teknolojik pedagojik alan bilgisinin (Tpab) araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi: Elazığ.
• Kılıç, A. (2011). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının elektrik akımı konusundaki teknolojik pedagojik alan bilgilerinin ve sınıf içi uygulamalarının araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. London: Routledge.
• Koehler, M. J.,Mishra, P., & Yahya, K. (2007). Tracing the development of teacher knowledge in a design seminar: ıntegrating content, pedagogy and technology. Computersand Education, 49(3), 740-762.
• Leech, N.L., Barrett, K.C., & Morgan, G.A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation (Second Edition). New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, Mahwah.
• Meriç, G. (2014). Determining science teacher candidates’ self-reliance levels with regard to their technological pedagogical content knowledge. Journal of Theory and Practice in Education. 10(2), 352-367.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2009). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). İlköğretim kurumları fen bilimleri dersi öğretim programı, Ankara.
• Mishra, P., & Koehler, M. J. (2006). Technological Pedagogical Content Knowledge: A Framework ForIntegrating Technology in Teacher Knowledge. Teachers College Record.,108(6), 1017-1054.
• Niess, M. L. (2005). Preparing Teachers to Teach Science and Mathematics with Technology: Developing a Technology Pedagogical Content Knowledge. Teaching and Teacher Education. 21(5), 509–523.
• Niess, M. L. (2011). Investigating TPACK: Knowledge Growth in Teaching with Technology. Journal of Educational Computing Research. 44(3), 299-317.
• Özdamar, K. (2002). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. (4. bs.). Eskişehir: Kaan Yayınları.
• Pierson, M. E. (1999). Technology Practice as a Function of Pedagogical Expertise. (Postgraduate thesis), Arizona State University, Arizona.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Schmidt, D. A., Baran, E., Thompson, A. D., Mishra, P., Koehler, M. J., & Shin, T. S. (2009). Technological Pedagogical Content Knowledge (TPACK): The development and validation of an assessment ınstrument for preservice teachers. Journal of Research on Technology in Education, 42(2), 123-149.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (1989). Using multivariale statistics. (2nd edition). Cambridge: Harperand Row Publication.
• Timur, B., ve Taşar, M. F. (2011). Teknolojik pedagojik alan bilgisi öz güven ölçeğinin (TPABÖGÖ) Türkçe’ye uyarlanması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10(2), 839 -856.
• Timur, B. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kuvvet ve hareket konusundaki teknolojik pedagojik alan bilgilerinin gelişimi. (Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Türk Eğitim Derneği (TED). (2009).Öğretmen yeterlikleri. Ankara: Adım Okan Matbaacılık Basım.
• Uğurlu, R. (2009). Teknolojik pedagojik alan bilgisi çerçevesinde önerilen eğitim programı sürecinde öğretmen adaylarının şekillendirici ölçme ve değerlendirme bilgi ve becerilerinin gelişiminin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yükseköğretim Kurumu (YÖK). (2006). Öğretmen Yeterlikleri. Web: http://otmg.meb.gov.tr/belgeler/MEGEP%20kapsam%C4%B1nda%20MEB%20ve%20Y%C3%96K%20taraf%C4%B1ndan%20belirtilen%20%C3%B6%C4%9Fretmen%20yeterlikleri.doc (29.10.2015 tarihinde alınmıştır).