GEYDOĞAN KÖYÜNDE YER ADLARI

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 147 - 165, 20.06.2017

Beyazıt Metin

https://doi.org/10.30563/turklad.310993

Öz

Ülkemizdeki
yer adlarının derlenmesi,bu adlar üzerine çalışmalar yapılması,yapılan
çalışmaların yayımlanması; dilimizin zenginliğinin,güzelliğinin daha iyi
anlaşılması için büyük önem ifade etmektedir. Zira derlenen ve incelenen bu
isimlerleyalnızca o adın köküne ve eklerine değil o ad çevresinde Türk dilinin
tarihi gelişimine,Türk kültürünün köklerine ilişkin bilgilere de
ulaşılmaktadır. Ayrıca yer adları,incelenen bölgenin geçmişi hakkında fikir
yürütmeye olanak sağlar.Yer adlarıyla ilgili araştırmalar,kültürel mirasın
ortaya çıkarılması için de önemlidir.Yer adlarında bölgede yerleşmiş
topluluklar ile ilgili meydana gelmiş tarihi olaylara,bölgede öne çıkmış
kişilere ve halk kahramanlarına,halk ozanlarına ait bilgiler de bulunabilir.Yer
adları tarih çalışmalarında da sağlam bir dayanak olarak kullanılabilir.

Ülkemizde
yer adlarıyla ilgili çalışmalar maalesef henüz başlangıç aşamasındadır. Buna
karşın son yıllarda Avrupa’da yer adlarıyla ilgili çalışmalar bağımsız bir
bilim kolu meydana getirecek kadar artmıştır.

Bu çalışmada Amasya’nın
Taşova ilçesine bağlı Geydoğan Köyü ve köyün yaylası Girap Yurdu’ndaki yer
adları ele alınmıştır.Eski yerleşim yerlerinden olan Geydoğan’ıngelenekleri,görenekleri
köklü ve canlıdır. Eski Türkçeden beri kullanılan birçok sözcüğe ev sahipliği
yapan köyde aynı zamanda farklı dillere ait pek çok kelime de yaşamaktadır.Geydoğan
köyündeki yer isimleri de kelimelerde olduğu gibi çeşitlilik arz etmektedir.
Kimi Eski Türkçeden,kimi Orta Türkçeden,kimi de farklı dillerden gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Geydoağan Köyü, Girap Yurdu, Yer Adları

Kaynakça

• Açıkel,A.(2003)“Artukabad Kazası Yer Adları (1455-1600)”,Ankara:Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi,Cilt: 20, Sayı:2,s.181-202,s.182
• Baykara,Tuncer (1997)Türk Kültür Araştırmaları,İzmir.
• Akar,A.(2006)“Renge Bağlı Yer Adlandırmalarında Muğla Örneği”,Muğla:Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,Sayı:20,s.51-63.
• Aksan, D. (2003)Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, III. Cilt, Ankara: TDK Yay.
• Caferoğlu,A. (1966)“Aydın İli Ağızlarından Örnekler Etnografya Bakımından Özellikleri”,Ankara: TDAY-Belleten 1965,s.165.
• Çağbayır,Y. (2007) Ötüken Türkçe Sözlük, İstanbul: Ötüken Neşriyat[ÖTS]
• Doğanay,H.(2014) Türkiye Beşeri Coğrafyası, Ankara:Pegem Akademi Yayınları
• Eren,H. (2010)Yer Adlarımızın Dili, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
• Gülensoy,T.(1998) “Anadolu Yer Adlarına Genel Bir Bakış”,Ankara: Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı,s. 41
• İbret,Ü.(2003) “Çankırı’daki Köy Adları Üzerine Coğrafi Açıdan Bir İnceleme”,İstanbul: Marmara Coğrafya Dergisi,Sayı: 7,s.53-80.
• Kaymaz,Z. (2000) “Türkiye Türkçesi ve Ağızlarında Renk Bildiren Kelimelerin Kullanılışı ve Sistematiği”,Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten,1997,s. 251.
• Metin,B. B. (2016) “Geydoğan Ağzından Derleme Sözlüğüne Katkılar”,Dede Korkut Dergisi,Sayı: Aralık,11,s.78-87
• Öz,S.(2007)“Evliya Çelebi Seyahatnamesine Göre Anadolu’da Yer Adları”,Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Özkan,S. H. (2010) “XVI. Yüzyıl Sonlarında Tomarza,Tomarza ve Kayseri Çevresinde Oğuzlar”,HistoryStudies,2/3,s. 274.
• __________(2011)“Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Gündoğmuş (Kise ve Nağlu Nahiyeleri)”, Alanya.
• __________ (2012) “XVI. Yüzyıl Kayıtlarına Göre Alâiye (Alanya) Sancağında Yer Adları Üzerine Bir İnceleme”, International Journal of SocialScience Volume 5 Issue 3, p. 169-182, June 2012. s. 173.
• Sakaoğlu, S.(2001)Türk Ad Bilimi I Giriş, Ankara: TDK Yayınları.
• Şenel, M.; Yavuz, S. (2013)“Yer Adları (Toponim) Terimleri Sözlüğü”,TurkishStudies - International PeriodicalForTheLanguages, LiteratureandHistory of TurkishorTurkic Volume 8/8 Summer 2013, p. 2239-2254, Ankara-Turkey
• Ünsal,M. (2009)Taşâbad Erenleri III / Erbaa-Taşova-Amasya Yöresinde Medfun Gönül Dostları, Amasya: Bilfem Ofset. Taşova Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği (1998). Cumhuriyetimizin 75. Yılında Taşova, İstanbul: MİS Ofset Hazırlık,Baskı-Cilt.
• Türk Dil Kurumu (2009)Derleme SözlüğüI, II, III, IV, V, VI; Ankara: TDK Yayınları.[DS]
• Yakupoğlu,C. (2008) “Kastamonu ve Çevresinde Meyve ile ilgili Yer Adları (13-15. Yüzyıllar)”,TurkishStudies International PeriodicalFortheLanguages, LiteratureandHistory of TurkishorTurkic Volume 3/5 Fall.
• Yediyıldız,B. (1984) “Türkiye‟de Yer Adı Verme Usulleri”,Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri,11-13 Eylül s. 27.
• Türk Dil Kurumu (2017)Büyük Türkçe Sözlük,(Erişim Tarihi: 01/05/2017)[BTS]
• Türk Dil Kurumu (2017)Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü,(Erişim Tarihi: 01/05/2017)[TTAS]