Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde ve Türkiye’de Düşük Karbonlu ve İklime Dirençli Bir Topluma Geçiş: Ampirik Bir Analiz

Yıl 2017, Özel Sayı: Paris İklim Zirvesi ve Yansımaları, 127 - 147, 01.06.2017

Hayriye Atık

https://doi.org/10.33458/uidergisi.513237

Öz

Ülkelerin iklim değişikliği performansları genellikle iklim değişikliği ve düşük karbon ekonomisi endeksleri adı verilen, çeşitli göstergelere ait rakamlardan oluşan seriler ile ölçülmektedir. Endekslerle karşılaştırıldığında daha fazla göstergenin kullanıldığı bu makalede, amaç, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin ve Türkiye’nin iklime dirençli düşük karbonlu bir ekonomiye geçişte göreli başarı düzeylerini belirlemektir. İklime dirençli bir ekonomiden kastedilen, iklim değişikliğinin negatif etkilerine adapte olmuş bir ekonomidir. Düşük karbonlu bir ekonomi ise, sera gazı salınımlarını azaltmış bir ekonomidir. Kümeleme ve ayırma analizleri kullanılarak yapılan ampirik analizlerde, AB tarafından yayınlanan 23 iklim değişikliği göstergesine ait 2014 yılı verileri kullanılmıştır. Bulgular, analize dahil edilen 29 ülkenin, düşük karbon ekonomisi göstergeleri bakımından 10 farklı gelişme düzeyi sergilediklerini ortaya koymuştur. Türkiye, hiçbir AB üyesi ile aynı grupta yer almamış, tek başına bir küme oluşturmuştur. Ayırma analizi sonuçları, Türkiye’nin oluşturduğu kümenin diğerlerinden en uzak küme olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

İklim değişikliği göstergeleri, iklim değişikliği endeksi, düşük karbon ekonomisi endeksi, kümeleme analizi, ayırma analizi

The Transition Towards A Low Carbon and Climate Resilient Society within the European Union Countries and Turkey: An Empirical Analysis

Öz

Climate change performance of the countries is generally measured by climate change index and low carbon economy index. The aim of this article, which contains more indicators comparatively with the indices, is to determine the relative success of the European Union (EU) countries and Turkey in transition to a climate resilient and low carbon economy. Climate resilient society is the society which adapted to the negative effects of climate change. Low carbon economy is an economy which decreases greenhouse emissions. In empirical analyses, which use cluster and discriminant analyses, 23 climate change indicators issued by the EU used for 2014. Empirical findings indicate that 29 countries included in the analyses can lay out 10 different development level in terms of low carbon economy indicators. Turkey is not in the same group with any of the EU countries and constituted a unique group. The results of the discriminant analysis showed that the group which contains Turkey is the furthest group. 

Anahtar Kelimeler

Climate change indicators, climate change index, low carbon economy index, cluster analysis, discriminant analysis

Kaynakça

• Atik, Hayriye. “Türkiye’de 6360 ve 6447 Sayılı Kanunlarla Kurulan Büyükşehirlerin Göreli kalkınma Düzeyleri”, TİSK Akademi, Cilt 10, No.20, 2015, s.371-389.
• Başoğlu, Aykut. “Küresel İklim Değişikliğinin Ekonomik Etkileri”, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 7, 2014, s.175-196.
• Biesbroek, G.Robbert et.al. “Europe Adapts to Climate Change: Comparing national Adaption Strategies”, Global Environmental Change, No.20, 2010, s.440-450.
• Birleşmiş Milletler, 1972, BMİDÇS, Madde 1(2).
• Cline, William R. The Economics of Global Warming, Washington DC, Institute for International Economics, 1992.
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye Ulusal Yenilenebilir Enerji Eylem Planı, http://www.eie.gov.tr/duyurular_haberler/document/Turkiye_Ulusal_Yenilenebilir_Enerji_Eylem_Plani.PDF, ( Erişim Tarihi 07 Ekim 2015).
• European Commission. Energy Roadmap 2050, Luxembourg, European Union, 2012.
• European Union. Smarter, Greener More Inclusive: Indicators to Support The 2020 Strategy, Luxembourg, 2015.
• Eurostat. Climate Change Statistics, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Europe_2020_indicators_-_climate_change_and_energy, (Erişim Tarihi 1 Nisan 2015).
• Eurostat. Greenhouse Gas Emissions, http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=t2020_30&plugin=1, (Erişim Tarihi 09 Eylül 2015).
• Eurostat. Share of renewable energy in gross final energy consumption, http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=t2020_31&plugin=1, (Erişim Tarihi 09 Eylül 2015).
• Fankhauser, Samuel. “The Social Costs of Greenhouse Gas Emissions: An Expected Value Approach”, Energy Journal, Cilt 15, No.2, 1994, s.157-184.
• Fankhauser, Samuel. Valuing Climate Change: The Economics of the Greenhouse, London, Earth scan Publication Ltd., 1995.
• German watch ve Climate Action Network Europe. The Climate Change Performance Index 2015,Brüksel, 2015.
• Karakaya Etem ve Burcu Yılmaz. “AB’nde Enerji ve İklim Değişikliği Politikalarının Gelişimi”, Pınar Gedikkaya Bal ve Rana İzci Connelly (der.), Ekonomik Kriz ve Avrupa Birliği, İstanbul, Der Yayınevi, 2016.
• Kok, Wim. Facing the Challenge: The Lisbon Strategy for Growth and Employment, Report From the High Level Group, 2004.
• Kopuzlu, Haluk Kürşat. “Avrupa Birliği Üçüncü Enerji Paketi”, 3eElectrotech Dergisi, http://3eelectrotech.com.tr/arsiv/yazi/avrupa-birlidi-3-enerji-paketi, (Erişim Tarihi 4 Ekim 2016).
• Nakip, Mahir. Pazarlama Araştırmaları: Teknikler ve SPSS Destekli Uygulamalar, Ankara, Seçkin Yayınevi, 2003.
• Nian, Yang. “Low Carbon Economy Evaluation Index System and Development Evaluation of Hebei”, Sixth International Conference on Business and Financial Engineering Conference, 2013.
• Nordhaus, William D. “To Slow or Not to Slow: The Economics of The Greenhouse Effect”, The Economic Journal, Cilt 101, No.407, 1991, s.920-937.
• Öniş, Ziya ve Mustafa Kutlay. “ Ekonomik Bütünleşme/ Siyasal Parçalanmışlık Paradoksu: Avro Krizi ve Avrupa Bütünleşmesinin Geleceği”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, Cilt 9, Sayı 33, 2012, s.3-22.
• Önsöz, Melih. “AB, 2030 İklim ve Enerji Paketi Üzerinde Anlaşmaya Vardı, Ekonomik Forum, 2014, s.64-68, http://haber.tobb.org.tr/ekonomikforum/2014/246/064_068.pdf, (Erişim Tarihi 1 Ekim 2016).
• Özdamar, Kazım. Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi-2:Çok Değişkenli Analiz (SPSS, MİNİTAB), Eskişehir, Kaan Kitabevi, 2004. PwC UK , www.pwc.co.uk, (Erişim Tarihi 27 Nisan 2015).
• Schelinhuber, Hans-Joachim. “Physical and Economic Consequences of Climate Change in Europe”, Proceedings of the national Academy of Science, 15 Şubat 2011, http://www.pnas.org/content/108/7/2678.full, (Erişim Tarihi 26 Nisan 2016).
• Tilford, Simon ve Philip Whyte. The Lisbon Scorecard X The Road to 2020. London, The Centre for European Reform, 2010.
• Titus, James G. “The Cost of Climate Change to the United States”, Shyamal K. Majumdar et.al. (der.), Global Climate Change: Implications, Challenges and Mitigation Measures, Easton, Pennsylvania Academy of Science, 1992.
• Tompkins Emma L. et.al. “Observed Adaption to Climate Change: UK Evidence of Transition to a Well-Adapting Society”, Global Environmental Change, Cilt 20, 2010, s.627-635.
• Türkeş, Murat et.al. “Kyoto Protokolü Esneklik Mekanizmaları (Flexibility Mechanisms under the Kyoto Protocol)”, Tesisat Dergisi, Cilt 52, s.84-100.
• World Economic Forum. The Lisbon Review 2008:Measuring the Europe’s Progress in Reform. Geneva, World Economic Forum, 2008. Zhang, Zhong Xian. “China in Transition to A Low-Carbon Economy”, Energy Policy, No.38, 2010, s.6638-6653.