1980 ve 1990’larda Türkiye ve Suriye arasındaki İlişkiler: Siyasi İslam, Müslüman Kardeşler ve İstihbarat Savaşları

Yıl 2019, Özel Sayı: Labirentte Sıkışmak: Suriye Bunalımı ve Türk Dış Politikası, 5 - 25, 01.06.2019

Behlül Özkan

https://doi.org/10.33458/uidergisi.588893

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, yaklaşık yarım yüzyılı aşkın bir süredir devam eden süreklilik ve kopuşların, AKP hükümetinin

Suriye Müslüman Kardeşler ve Esad rejimi ile ilişkisini nasıl şekillendirdiğini incelemektir. 1980’lerin başından

2011 Arap Ayaklanmasına kadar Türkiye, Türk İslamcıları, Suriye ve Suriye Müslüman Kardeşler arasındaki ilişkiler

son derece karmaşık bir seyir izledi. Açık kaynaklardan ve gazete arşivlerinden elde edilen bilgilere dayanarak,

bu çalışma 1980’lerde Türk ve Suriye istihbarat teşkilatları arasındaki çatışmayı bir “istihbarat savaşı” olarak

tanımlamaktadır. Her iki ülke de iç düşmanları olarak tanımladıkları PKK’yı ve Müslüman Kardeşler’i, diğer tarafa

karşı kullanabilecekleri aktörler olarak gördüler. Denklemin Suriye / PKK kısmı Türk medyası ve Türk akademisi

tarafından sık sık dile getirilirken, Türkiye’nin Müslüman Kardeşler’le ilişkileri unutulmuştur. Her ne kadar

Müslüman Kardeşler’e açık destek vermek, Ankara’nın resmi dış politikasının bir unsuru olmamasına rağmen,

Türkiye’nin istihbarat ve güvenlik güçleri, Türkiye’nin Suriye’ye karşı elini güçlendirmek için Müslüman Kardeşler

ile bağlar kurmuş, bu örgütü kendi çıkarları için kullanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Dış Politikası, Suriye, Müslüman Kardeşler, Siyasal İslam, Soğuk Savaş, Anti-komünizm

Relations between Turkey and Syria in the 1980’s and 1990’s: Political Islam, Muslim Brotherhood and Intelligence Wars

Öz

The aim of this study is to examine how continuities and discontinuities over a period of nearly half a century have

shaped the AKP government’s relationship with the Syrian Muslim Brotherhood and the Assad regime. From the

start of the 1980s until the 2011 Arab Uprisings, relations between Turkey, Turkish Islamists, Syria, and the Syrian

Muslim Brotherhood remained highly complex. Based on the information available from open sources and newspaper

archives, this study terms the conflict between the Turkish and Syrian intelligence services that broke out in the 1980s

as an “intelligence war.” Both countries viewed the PKK and the Muslim Brotherhood – domestic enemies which

they were trying to stamp out – as useful actors to be played off against the other party. While the Syrian/PKK part

of the equation was frequently alluded to by the Turkish media and Turkish academia, Turkey’s relations with the

Muslim Brotherhood were gradually forgotten. Though open support for the Brotherhood was never an element in

Ankara’s official foreign policy, Turkey’s intelligence and security forces did establish ties to the Brotherhood in order

to strengthen Turkey’s hand against Syria and made use of the organization insofar as it was in their interest to do so.

Anahtar Kelimeler

Turkey’s Foreign Policy, Syria, Muslim Brotherhood, Political Islam, Cold War, Anti-communism

Kaynakça

• ....