İRAN DİASPORASI’NDA KADIN ÜZERİNE BİR OKUMA

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 14 - 43, 27.12.2018

Ayşenur Kırılmaz Mehmet Seyfettin Erol

Öz

Bu çalışmanın amacı; İranlı kadınların göç etmiş oldukları ülkelerde, karar erki ve vatandaşlarla ya da en geniş tabirle misafir ülkeyle olan ilişkilerini, anavatanlarından çıkışlarıyla bağlantılı olarak kimlik algılarındaki değişimi ve toplumsal dışlanmaya karşı gündelik direniş yöntemlerini uluslararası ilişkiler disiplinleri bağlamında realist bir perspektifle incelemektir. Özellikle 1979 yılındaki İran İslam Devrimi sonrasında ciddi bir şekilde artış gösteren “İran/Fars Diaspora”sının kadın nüfusta bu şekilde seyir göstermesini ülke içi ve ülke dışı faktörler bağlamında incelemek, çalışmanın seyri açısından oldukça önemlidir. Bu kapsamda İranlı kadınların devrim öncesi ve devrim sonrası değişen siyasi, sosyal ve ekonomik koşulları dikkate alınarak ülkede yaşanan göç/kaçış hareketi temellendirilmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İran, İslam Devrimi, Göç, Diaspora, Kadın

Kaynakça

• “About”, My Stealthy Freedom, http://mystealthyfreedom.net/en/ about, (Erişim Tarihi: 17.05.2018). “International Student Mobility in Tertiary Education/IRAN”, UNESCO Institute of Statistics, http://uis.unesco.org/indicator/ edu-mobility-indic-menf, (Erişim Tarihi: 21.05.2018). “Iran Urged to Free Woman Who Took Stand Against Compulsory Veiling”, Radio Free Europe Radio Liberty, https://www.rferl.org/a/ iran-woman-compulsory-veiling-protest-amnesty/28997687.html (Erişim Tarihi: 17.05.2018). “Maryam Rajavi Meets U.S. President’s Attorney, Rudy Giuliani”, Maryam Rajavi, 29 Haziran 2018, https://www.maryam-rajavi. com/en/item/maryam-rajavi-meets-us-president-attorney-rudygiuliani- 2, (Erişim Tarihi: 02.07.2018). “Over 350,000 Iranians Studying Abroad: Education Minister”, Payvand, 17 Temmuz 2017, http://www.payvand.com/news/14/ sep/1002.html, (Erişim Tarihi: 14.05.2018). “The Making of the Iranian Refugee: From Revulation to Asylum”, The Kiessling Papers, Toronto 2015. اعتراض زنان تهرانی به حجاب اجباری به سبک ویدا موحد دختر خیابان انقلاب“ (İtiraze Zenani Tehrani be Hecabe Ecbari Be Sebk Vida Muvahhide Dohtere Hıyabane Engılab)”, Youtube, https://www.youtube.com/ watch?v=ovWAlwm82O0, (Erişim Tarihi: 17.05.2018). ضعیت نگران کننده یک معترض زن در بند زنان اوین“ (Zayeti Negeran Konendeh Yek Materez Zen Derbende Zenane Evin)”, Women NCRI, https://bit.ly/2wXdfeq, (Erişim Tarihi: 17.05.2018). AHMED, Leila, Women and Gender in Islam: Historical Roots of a Modern Debate, Yale University Press, New Haven 1992. ALBRECHT, Judith, “How to be an Iranian Woman in the 21st Century?”, der., Resa Mohabbat-Kar, Female Identities in the Diaspora, Berlin 2015, s. 41-56. BIAZAR, Bahar, “Learning and Activism: Iranian Women in Diaspora”, Department of Adult Education and Counselling Psychology, Toronto University, Toronto 2009, s. 1-111. BOGUS, Jessica, “Globalization and Closed Countries: The Iranian Diaspora and the Islamic Republic of Iran”, Lund University Faculty of Social Sciences, Lund 2011, (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). BUTLER, Kim D., “Defining Diaspora, Refining a Discourse”, Diaspora, 10(2), USA 2001, s. 181-196. BUZ, Sema, “Göçte Kadınlar: Feminist Yaklaşım Çerçevesinde Bir Çalışma”, Toplum ve Sosyal Hizmet, 18(2), Ekim 2007, s. 30-43. ÇELİK, Kadir Ertaç, “İslam Devrimi Sonrası İran’da Kimlik ve Dış Politika: Konstrüktivist Bir Bakış”, Bölgesel Çalışmalar Dergisi, 1(1), Yaz 2016, s. 251-274. EKŞİ, Muharrem, “İran’ın Transnasyonel ve Teopolitik – Şiilik – Temelli Kamu Diplomasisi”, Bölgesel Araştırmalar Dergisi, 1(2), İran Özel Sayısı, 2017, s. 46-66. FARAHANI, Fataneh, “Sexing Diaspora: Negotiating Sexuality in Shifting Cultural Landscape”, Tidskrift för Genusvetenskap, 4, Stokholm 2013, s. 2-19. GHORASHI, Halleh, Ways to Survive, Battles to Win: Iranian Women Exiles in The Netherlands and The United States, Nova Science Publisher, New York 2003. GHORASHI, Halleh-Kees Boersma, “The ‘Iranian Diaspora’ and the New Media: From Political Action to Humanitarian Help”, Development and Change, 40(4), July 2009, s. 667-691. KOINOVA, Maria, “Autonomy and Positionality in Diaspora Politics”, International Political Sociology, 1(6), 2012, s. 1-13. MAHAPATRO, Sandhya R., “Gender and Intra-household Migration Decision in India: An Empirical Analysis”, Review of Social Studies, 2(2), 2015, s. 1-27. MCAULIFFE, Cameron, “Unsettling the Iranian Diaspora: Nation, Religion and the Conditions of Exile”, der., Heinrich Böll Foundation, Identıty and Exıle: The Iranian Diaspora between Solidarity and Diffrence, 40, Berlin, s. 27-43. MOHANTY, Chandra Talpade, “‘Under Western Eyes’ Revisited: Feminist Solidarity Through Anti-capitalist Struggles”, Journal of Women in Culture and Society, 28(2), 2003, s. 499-535. MORGENTHAU, Hans J., Uluslararası Politika, Cilt: 1, Türkiye Siyasi İlimler Derneği Yayınları, çev., Baskın Oran-Ünsal Oskay, Ankara 1970. NOOR, Anıla, “Iranian Women in the Diaspora: ‘Being Here and Being There’”, International of Institute and Social Studies, The Hague, The Netherland, December 2014, s. 16-35. PORTES, Alejandro, "International Migration and National Development", Sociology of Development, Summer 2016, s. 73-92. SARI ERTEM, Helin, “Kimlik ve Güvenlik İlişkisine Konstrüktivist Bir Yaklaşım: “Kimliğin Güvenliği” ve “Güvenliğin Kimliği””, Güvenlik Stratejileri, 8(16), s. 177-237. TAVAKOLI-TARGHI Mohamed, Refashioning Iran. Orientalism, Occidentalism and Historiography, Palgrave, New York 2000. Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov. t r / i n d ex . p h p ? o p t i o n = c o m _ g t s & a ra m a = g t s & g u i d = T D K . GTS.5af9b20c6591e8.27409296, (Erişim Tarihi: 15.05.2018). VAGHEFI, Sanam, “Devlet ve Diaspora Çıkmazında Feminizm: Türkiye’deki İranlı Sığınmacı Kadınların Toplumsal Dışlanma ve Gündelik Direniş Deneyimleri”, Ankara Üniversitesi, Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara 2014. WENDT Alexander, “Ortak Kimlik Oluşumu ve Uluslararası Devlet”, çev. Emre Erşen, der., Esra Diri, Uluslararası İlişkilerde Temel Metinler, Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi, İstanbul 2013 s. 679- 709. WENDT, Alexander, “Constructing International Politics”, der.,Stephen Chan-Cerwyn Moore, Theories of International Relations, 4, Sage Publications, London 2005, s. 201-211. ZALIPOUR, Arezeou, “The Veil and Veiled Identities in Iranian Diasporic Writings”, IPDR, 5, Singapur 2011, s. 403-419. BERUMENDZADE Muhammed Rıza-Rıza Nobaht, “ ارزیابی تأثیر کنش های دیاسپوریک یک بر سیاست خارجی جومهوری اسلامی ایران (Erziyab-i Tasir-i Keneşhayi Diasporik Yek Ber Hariciyi Cumhuriyi İ 􀇚slami İ􀇚ran)”, Iranian Political Science Association, 4(12), 2017, http:// ipsajournal.ir/?_action=articleInfo&article=330&vol=61, (Erişim Tarihi: 16.05.2018).