Okul Öncesi Öğretmenleri Sınıftaki Farklı Durumlarla Nasıl Başa Çıkıyorlar? Öğretmen Bildirimlerine Dayalı Bir Çalışma

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 87 - 108, 31.05.2019

Şakire Ocak Karabay Derya Şahin Ası

Öz

Öğretmenler, sınıf içinde
disiplini sağlayabilmek, olumlu iletişimde bulunabilmek, destekleyici
yaklaşımlarda bulunabilmek ve çocukların uygun olmayan davranışlarını
önleyebilmek ya da ortadan kaldırabilmek için yeterli mesleki donanıma sahip
olmalıdır. Sınıfın pozitif atmosferinin korunmasında ve düzenin sağlanmasında
öğretmenin kullanacağı stratejiler, çocukların hem akademik hem de sosyal-duygusal
becerilerinin kazanımıyla yakından ilişkilidir. Bu çalışmada, okul öncesi öğretmenlerinin
istenmeyen davranışların önlenmesi ya da ortadan kaldırılması için
kullandıkları yaklaşım biçimlerinin hikâye kökleri aracılığıyla öğretmen
görüşlerine dayalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı’na
bağlı 17 ilkokulda görev yapmakta olan 60 okul öncesi öğretmeni üzerinden yürütülen
araştırmada veriler nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme
tekniğiyle Sınıf Yönetimi Stratejileri Formu ve Öğretmen Bilgi Formu doldurularak
toplanmıştır. Elde edilen veriler
betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda
öğretmenler istenmeyen davranışları önlemek veya ortadan kaldırmak için göreceli
olarak daha fazla oranda pozitif stratejileri (% 36) (övme/takdir etme, teşvik etme, model olma,
sorumluluk verme, çözüm önerme, alternatif sunma, açıklama) kullandıklarını
ifade etmişlerdir. Bu stratejiyi sırasıyla kısıtlayıcı stratejiler (% 29),
proaktif stratejiler (% 18) ve destekleyici stratejiler (% 17) takip etmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesinde Sınıf Yönetimi, İstenmeyen Davranışlar

Kaynakça

• Allen K. P. (2010). Classroom management, bullying, and teacher practices. The Professional Education, 34 (1), 1-11.
• Arda, T.B. ve Ocak, Ş. (2012). Sosyal Yeterlilik ve Alternatif Düşünme Stratejilerinin Desteklenmesi – ADSD Okulöncesi Programı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi (Educational Sciences: Theory & Practice), KUYEP 12(4), 2679-2698.
• Akgün, E., Yarar, M., ve Dinçer., Ç. (2011). Okul Öncesi Öğretmenlerin Sınıf İçi Etkinliklerde Kullandıkları Sınıf Yönetimi Stratejilerinin İncelenmesi, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(3), 1-9.
• Ası, Ş., D.,& Karabay, O.,Ş. (2017). Okul Öncesi Eğitim Ortamlarında İlişkiler: Öğretmenler ve Akranlar, Sibel Yoleri (Ed.) Okul Öncesi Eğitimde Sınıf Yönetimi içinde,(s,127-151). Ankara: Eğiten Kitap.
• Başar, H. (2001). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Beyazkürk, D., & Kesner, J. E. (2005). Teacher-child relationships in Turkish and United States schools: A cross-cultural study. International Education Journal, 6 (5),547–554.
• Bingham, A. Çocuklarda Problem Çözme Yeteneklerinin Geliştirilmesi. Oğuzkan, F. A.(Çev.). 4. basım. 1983, İstanbul: MEB Basımevi.
• Bloomquist, M. L,. & Schnell, S.V. (2002). Helping children with aggresion and conduct problems. New York: The Guilford Press.
• Denham, S. A. (2006). Social-emotional competence as support for school readiness:What is it and how do we assess it? Early Education and Development, Special Issue:Measurement of School Readiness, 17, 57–89.
• Dinçer, Ç. (1995). Anaokuluna Devam Eden 5 Yaş Grubu Çocuklarına Kişiler Arası Problem Çözme Becerilerinin Kazandırılmasında Eğitimin Etkisinin İncelenmesi. Çocuk Sağlığı ve Eğitimi Programı Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Dinçer, Ç. ve Akgün, E. (2015). Okul Öncesi Öğretmenleri için Sınıf Yönetimi Becerileri Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Becerilerinin Çeşitli Değişkenlerle İlişkisi. Eğitim ve Bilim, 40(177), 187-201.
• Drang, D.M. (2011). Preschool Teachers' Beliefs, Knowledge, and Practices Related to Classroom Management. Faculty of Graduate School of The University of Maryland College Park. Doctoral dissertation.
• Elbertson, N., Brackett, M.A., & Weissberg, R. (2010). School-based social and emotional learning (SEL) Programming: Current perspectives. In A. Hargreaves,
• M. Fullan, D. Hopkins, & A. Lieberman (Eds.). The second international handbook of educational change (pp. 1017– 1032). New York: Springer
• Emmer, E. T. & Stough, L. M. (2001). Classroom Management: A Critical Part of Educational Psychology, With Implications for Teacher Education. Educational Psychologist, 36(2), 103-112.
• Fox, L., Jack, S., & Broyles, L. (2005, January). Program-Wide Positive Behavior Support: Supporting Young Children’s Social-Emotional Development and Addressing Challenging Behavior. Tampa, Florida: University of South Florida, Louis de la Parte Florida Mental Health Institute.
• Harlan, J. C., & Rowland S. T. (2002). Behavior management strategies for teachers. Charles C Thomas Publisher, LTD. Springfield, İllinois.
• Jennings ve Greenberg (2009). The Prosocial Classroom: Teacher Social and Emotional Competence in Relation to Student and Classroom Outcomes, Review of Educational Research, 79,(1), 491–525 DOI: 10.3102/0034654308325693
• Jones, V., & Jones, L. (2004). Comprehensive classroom management creating communities of support and solving problems. Pearson Education, Inc. Boston;United States of America.
• Güder, S.Y., Alabay, E., ve Güner, E. (2018). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıflarında Karşılaştıkları Davranış Problemleri ve Kullandıkları Stratejiler. İlköğretim Online, 17(1), 414 – 430.
• Güzeldere Aydın., D. Ocak Karabay, Ş., & Arıcı, S. (2018). Okulöncesi öğretmenlerinin kullandıkları önlemsel yaklaşım içimlerinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1),132-159.
• Greenberg, M.T. Kusche, C.A. & (1994). The PATHS Curriculum. Seattle: Developmental Research and Programs
• Grosshans Beth A. & Burton Janet H. (2001). Beyond Time Out. New York: Sterling Publishing.
• Kazu, H., (2007). Öğretmenlerin Sınıfta istenmeyen davranışların önlenmesi ve değiştirilmesine yönelik stratejileri uygulama durumları, Milli Eğitim, 175, 57-66.
• La Pora, K.M. & Pianta, R.C. (2003). CLASS: Classroom Assesment Scorin System. Chorlattesville University of Virginia.
• Linares, O. L., Rosbruch, N., Stern, M. B., Edwards, M. E., Walker, G., & Abikoff, H. B. (2005). Developing cognitive-social-emotional competencies to enhance academic learning. Psychology in the Schools, 42(4), 405–417.
• Marzano R. J, Marzano J. S., Pickering D. (2003) Classroom Management that Works Research Based Strategies for Every Teacher, Association for Supervision and Curriculum Development, Alexandria, USA
• Ocak, Ş., Arda B. T. (2014). Okul Öncesi Dönemde Önleyici Müdahale Programlarının Karşılaştırılması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H.U. Journal of Education).29(4),171-188.
• Uysal, H., Altun., S.,A., ve Akgün, E., (2010). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocukların İstenmeyen Davranışları Karşısında Uyguladıkları Stratejiler, Elementary Education Online, 9(3), 971-979.
• Pianta, R.C. (1998). Enhancing relationships between children and teachers. Washington, DC: American Psychological Association.
• Sieberer-Nagler, K. (2016). Effective Classroom-Management & Positive Teaching. English Language Teaching, 9(1), 163-172. doi:10.5539/elt.v9n1p163
• Sutton, R.E., Mudrey-Camino, R. & Knight, C. C. (2009). Teacher’s emotion regulation and classroom management. Theory Into Practice, 48, 130-137.
• Shure M.B (2001). I can problem solve (An interpersonal cognitive problem-solving program) (ICPS). 2nd. edn., Illinois: Research Press.
• Raver, C. C., & Knitzer, J. (2002). Ready to enter: What research tells policymakers about strategies to promote social and emotional school readiness among three- and four-year-olds. (Policy Paper No. 3). New York: National Center for Children in Poverty.
• Ritz, M., Noltemeyer, A., Davis, D., & Green J. (2014). Behavior management in preschool classrooms: Insights revealed through systematic observation and interview. Psychology in the Schools. 51(2). 181-197.
• Sarıtaş, M., (2006). Öğretmen Adaylarının Değerlendirmelerine göre Sınıfta İstenmeyen Öğrenci Davranışlarını Değiştirmek ve Düzeltmek Amacıyla Yararlanılan Stratejiler, Eğitim Fakültesi Dergisi, XIX (1), 167-187.
• Sutton, R.E. (2004). Emotion regulation goals and strategies. Social Psychology of Education 7, 379-398.
• Sutton, R.E., Mudrey-Camino, R., & Knight, C. C. (2009). Teacher’s emotion regulation and Classroom management. Theory Into Practice, 48, 130-137.
• Tillery, A. D, Varjas, K. Meyers, J., & Collins, A. S. (2010). General Education Teachers’ Perceptions of Behavior Managements and Intervention Strategies. Journal of Pozitive Behavior Interventions. 12(2), 86-102.
• Ocak Karabay, Ş. ve Şahin Ası, D. (2015). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıfta Uyguladıkları Kurallar ve Çocukların Kurallara Yönelik Farkındalık Düzeyleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (3), 69-86 doi:http://dx.doi.org/10.17679/iuefd.16331426.
• Uysal, H., Altun., S.,A., ve Akgün, E., (2010). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocukların İstenmeyen Davranışları Karşısında Uyguladıkları Stratejiler, Elementary Education Online, 9(3), 971-979
• Vasta, R., Haith, M. M., & Miller S. C. (1992). Child psychology. New York: Wiley.
• Webster-Stratton, C., & Reid, M. J. (2010). The Incredible Years Parents, Teachers, and Children Training Series: A multifaceted treatment approach for young children with Conduct Problems. In J. Weisz & A. Kazdin (Eds.), Evidence-based psychotherapies for children and adolescents, 2nd edition. New York: Guilford Publications.
• Weissberg, R.P., Kumpfer, K.L., & Seligman, M.E.P. (2003). Prevention that works for children and youth: An introduction. American Psychologist, 58 (6/7), 425 – 432.
• Vitto J. M. (2003). Relationship – driven classroom management strategies that promotestudent motivation , Corwin Press. Inc. Thousand Oaks, California.
• Zins, J., Bloodworth, M., Weissberg, R., & Walberg, H. (2004). The scientific base linking social and emotional learning to school success. In J. Zins, R. Weissberg, M. WangH. J. Walberg (Eds.), Building academic success on social and emotional learning: What does the research say? (pp. 1–22). New York: Teachers Press, Columbia University.