Türkiye’de Belediye Norm Kadro Yönetmelikleri Ve Ek Tablolarının Analizi, 2006–2017: Mevzuat Temelli Bir Okuma

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 87 - 115, 30.04.2018

Hilal Yüceyılmaz Hüseyin Özgür

Öz

Norm kadro sisteminin Türkiye belediyelerinde uygulanmasına yönelik ilk hukuki altyapı 5393
sayılı Kanunla 2005 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu Kanunda; norm kadro ilke ve standartlarının İçişleri Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından müştereken belirleneceği belirtilmektedir.
Bahsi geçen ilke ve standartlar yönetmelikler vasıtasıyla hayata geçirilmektedir. Türkiye’nin
belediyelerinde insan kaynakları sistemini yakından ilgilendiren söz konusu yönetmelikler ve ek
tabloları derinlemesine incelenmeye değerdir. Bu çalışma belediyelerde norm kadro düzenlemesinin
evrimini, 2006-2017 döneminde defalarca güncellenen tüm norm kadro ek tablolarının çözümlenmesi
ve yorumlanması yoluyla değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Yerel yönetimler ve kamu personel
literatürlerinde belediye norm kadro yönetmeliklerinin ek tabloları detaylı analizi daha önce
yapılmamıştır; bu da bu çalışmanın özgün değerini ifade etmektedir. Çalışma ile çalıştırılabilecek
azami personel sayıları açısından belediyeler arasında ciddi dengesizlikler olduğu ortaya konmaktadır.
Türkiye’de yerel yönetimler için norm kadro düzenlemelerinin en önemli faydalarından birisi iş unvanları karmaşasına son vermesidir. 

Anahtar Kelimeler

Belediyeler, norm kadro, norm kadro tabloları analizi, Türkiye

Kaynakça

• Adalı, S. (1989). “Belediyelerde Yeni Bir Fonksiyonel Teşkilatlanma ve Sapanca Örneği”, İl Özel İdareleri Başta Olmak Üzere Mahalli İdareler ve Toplum Kalkınması Sempozyumu, B. Atalay, İ. Karaman, G. Erdumlu (Yayına Hazırlayanlar), 8-11 Haziran 1987, Tokat, DPT Yayını No: 2173, SPB: 417, Ankara. Akçakaya, M. (2008). İnsan Kaynakları Planlamasının Bir Aracı Olarak Norm Kadro Uygulaması, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılı Doktora Tezi), Ankara. Akçakaya, M. (2010). İnsan Kaynakları Yönetimi İnsan Kaynakları Planlaması Norm Kadro Uygulaması, Adalet Yayınevi, Ankara. Aykaç, B., Yayman, H. (2003). “Kamuda İnsan Kaynaklan Planlamasının Bir Aracı Olarak Norm Kadro ÇalıĢmaları”, Kamu Yönetiminde Kalite 3. Ulusal Kongresi Bildirileri, (Der: Ç. Gümüşsuyu, F. Kartal, E. Tural, ve Y. Yıldırım) TODAİE, Ankara, 295-314. Bilgin, K. U., Aytürk, N. (2003). “Türkiye’de Kamu Kuruluşlarında Norm Kadro”, Türk İdare Dergisi, Yıl 75, Sayı: 438, 157-179. Bilgin, K. U. (2007a). “Yerel Yönetimlerde Norm Kadro (Belediyeler)”, Belediye Yönetimi, (Ed: A. Sabuktay ), TODAİE, Ankara, 155-167. Bozkurt, Ö., Ergun, T., Sezen, S. (2008). Kamu Yönetimi Sözlüğü, TODAİE, Ankara. Canman, D. (1992). “Kamu Personel Rejimimiz ve Personel Reformu Üzerine Düşünceler”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt:25, Sayı: 3, 3-11. Çoker, Z. (1995). Yönetimde Yeniden Yapılanma: Kırsal Yörede Yeni Bir Yönetim Modeli, 20 Mayıs Eğitim, Kültür ve Sosyal Dayanışma Vakfı Yayını, Ankara. Çöpoğlu, M. (2015). “Belediyelerde İnsan Kaynakları Yönetimi ve Endüstri İlişkileri”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 1, 163-182. Eken, M., ġen, M. L. (2004). “Belediyelerde Norm Kadro Uygulaması”, Yerel Yönetimler Kongresi Dünden Bugüne Yerel Yönetimlerde Yeniden Yapılanma Bildiriler Kitabı, Çanakkale Onsekiz Mart Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Biga Belediyesi İşbirliğiyle, Çanakkale, 607-617. Eken, M., Şen, M. L. (2005). “Belediye Personel Sistemi ve Son Gelişmeler”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar -1: Reform, (Ed: H. Özgür ve M. Kösecik), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 109-129. Engin, H. (2008). Kamuda Ġnsan Kaynakları Planlaması Olarak Norm Kadro, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kocaeli. Erdem, F. (2004). Norm Kadro ve Norm Kadro Uygulaması, , Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Bursa. Erençin, A. (2007). “Büyükşehir Belediyelerinin Stratejik Planlarında Personel Sorunu”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 6, 2-9. Esmer, G. (2004). Kamu Personel Harcamalarında Etkinlik Açısından Norm Kadro Uygulaması, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara. Fırat, S. (2002) “Belediyelerde Norm Kadro Çalışmaları”, Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 5, 23-29. Gülan, A. (2003). “Yerel Yönetim”, Türkiye’de Kamu Personel Rejiminin Yeniden Yapılandırılması Sempozyumu, 22-23 Şubat 2003, Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) Yayını, Ankara, 93-102. Güler, B. Ayman, Aslan, O. E., Can M., Canman D., Çınar, T., Karahanoğulları, O., Karasu, K., Sabuktay, A., Sezen, S., Şen, S. (1999). Belediye Personel Yönetimi, TODAİEYYAEM, Ankara. İdrisoğlu, F. K. (2014). Staffing Norms Practice in Turkish Public Administration: A Critical Evaluation (Türk Kamu Yönetiminde Norm Kadro Uygulaması: Eleştirel Bir Değerlendirme), (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara. Kalkandelen, A. H. (1976). İşletmelerde ve Kamu Kuruluşlarında Norm Kadro ve Reorganziasyon TODAİE, Ankara. Kalkandelen, A. H. (1984). İşletmelerde ve Kamu Kuruluşlarında Kadrolama Yöntem ve Teknikleri, Sümerbank, Ankara. Kalkandelen, A. H. (1987a). Norm Kadro ve Teknolojisi, Milli Prodüktivite Merkezi (MPM), Ankara. Kalkandelen, A. H. (1987b). “Norm Kadro Kılavuzu”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 4, Aralık, 109-128. Kalkandelen, A. H. (1997a). “Kamu Personel Yönetimindeki Temel Sorunlar ve Çözümler”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt: 6, Sayı Kara, N. (2010). Belediyelerde Norm Kadro Uygulaması: Isparta Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) , Isparta. Karacan, H. (2009). Belediyelerde Norm Kadro Süreci, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul. Karahanoğulları, O. (1998). “Belediye Personelinin Hukuki Yapısına İlişkin Gözlemler”, Ankara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 47, Sayı: 1-4, 279-319. Kutal, M. (2003). “İşçi Memur Ayrımı”, Türkiye’de Kamu Personel Rejiminin Yeniden Yapılandırılması Sempozyumu, 22-23 Şubat 2003, Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) Yayını, Ankara, 227-235. Mıhçıoğlu, C. (1958). Amerika Birleşik Devletlerinde Kadroların Sınıflandırılması, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Ankara. Öktem, M. K. (1992). “Türk Kamu Personel Yönetiminin Gelişimi”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 2, 85-105. Ömürgönülşen, U., Öktem, M. K. (2004). “Kamu Görevlileri ile Kamu Görevlileri Sendikalarının Kamu Sektöründeki Norm Kadro Çalışmalarına Karşı Tutumları”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 1, 249-263. Özhan, H. (1994). “Belediyelerde Personel İstihdamı: Sayısal Dağılımı, Sorunları ve Çözüm Önerileri”, Türk Ġdare Dergisi, Sayı : 403, 17-45. Özkal Sayan, Ġ. (2013). “Türkiye’de Merkeziyetçilik Yerellik Tartışmaları Bağlamında Belediyelerde Personel Yönetimi”, Kuramdan Uygulamaya Yerel Yönetimler ve Kentsel Politikalar, (Ed: Y. Bulut, V. Eren, S. Karakaya, A. Aydın) Pegem Akademi, Ankara, 825-836. Peker, K. (2014). Belediye Personel Sistemi ve Norm Kadro Uygulamaları, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), Sakarya. Peker, K., Şen, M. L. (2015). Belediye Yöneticilerinin Norm Kadro Uygulamasına İlişkin Görüşlerini Belirlemeye Yönelik Alan Araştırması: İstanbul İli Örneği”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 7, 106-121. Sezen, S., Karasu, K. (1999). “Belediyelerde Kadro ve İstihdam Yapısı”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt: 8, Sayı: 3, 20-54. Şen, M. L., Eken, M. (2007). “Belediye İnsan Kaynakları Yönetimi”, Kamu Yönetimi Yazıları: Teoride Değişim, Yeniden Yapılanma, Sorunlar ve Tartışmaları, (Ed: B. Eryılmaz, M. Eken ve M. L. ġen), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 542-563. Şen, M. L. (2010). “Yerel Yönetimlerde İnsan Kaynakları Sorunu”, 1. Yerel Yönetimler Sempozyumu: Sosyal Belediyecilik, AK Parti Genel Merkezi, Yerel Yönetimler Başkanlığı, Ankara. Şen, M. L., Eken, M. (2007). “Belediye İnsan Kaynakları Yönetimi”, Kamu Yönetimi Yazıları: Teoride Değişim, Yeniden Yapılanma, Sorunlar ve Tartışmaları, (Ed: B. Eryılmaz, M. Eken ve M. L. Şen) Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 542-563. Tamer, M. (2003). İl Özel İdareleri: Yerel Yönetim Uygulaması, Mevzuat, Yargı Kararları, Üçüncü Baskı, Tamer Matbaacılık, Ankara. Timur, H. (1986). “Norm Kadro ve İş Değerlendirmesinin Emek Verimliliğine Etkisi”, Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1-2, 149-164. Timur, H., Kılıç, M., Arslan, M., Aydın, M. D. (2003). “Kamuda Norm Kadro ve Reorganizasyon Çalışmalarında Temel Sorunlar”, Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, (Der: K. Çonkar), 22-24 Mayıs 2003, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF, 299-308. Timur, H. (2004a). “Norm Kadro Saptama Teknikleri ve Norm Kadro Kılavuzunu Hazırlama Yöntemi”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 22/2, Timur, H. (2004b). “Norm Kadro Saptama Teknikleri ve Norm Kadro Kılavuzunu Hazırlama Teknikleri”, Asomedya, Ankara Sanayi Odası Yayını, http://www.aso.org.tr, (30/10/2014) Timur, H. (2005). Norm Kadro Saptama Teknikleri ve Norm Kadro Kılavuzunu Hazırlama Yöntemi, Ankara Sanayi Odası, Ankara. http://www.aso.org.tr. (30.10.2014) Timur, H. (2008). Organizasyon, Reorganizyon, İş Tanımları ve Norm Kadro: Kuramsal ve Uygulamadan Örneklerle, Siyasal Kitabevi, Ankara. Üvez, M. (1982). Belediye Zabıta Personeli Kıyafet ve Teçhizat Yönetmelikleri ile Giyecek Yardımı ve Devlet Memurlarının Tedavi yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmelikleri, Türk Belediyecilik Derneği Yayınları No: 38, Ankara. Vural, O. (2002). “Kamu Personel Rejimi ve Reform Çalışmaları” Cilt: 17, Sayı: 3, TÜHİS Yayın. Yaşamış, F. D. (1996a). Belediye Yönetimi, Yazarın Kendi Baskısı, Ankara. Yeter, E. (1994). “Yerel Yönetimlerde Personel, Kadro ve Atama İşlemleri”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt: 3, Sayı: 5, Eylül, 25-37. Yüceyılmaz, H. (2016). Yerel Yönetimlerde Personel Temini ve Norm Kadro Uygulaması: Aydın İli Örneği, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü(Yayımlanmamış Doktora Tezi), Denizli. 5355 sayılı Mahalli idare Birlikleri Kanunu, Kabul tarihi: 26.5.2005 (11.6.2005 tarih ve 25842 sayılı R.G.) 5393 sayılı Belediye Kanunu, Kabul Tarihi: 3.7.2005 (13.07.2005 tarih ve 25874sayılı R.G.) 6360 sayılı Kanun, Kabul Tarihi: 12.11.2012, On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (6.12.2012 tarih ve 28489 sayılı R.G.) 6447 sayılı Kanun, Kabul Tarihi: 14.3.2013, On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, (22.3.2013 tarih ve 28595 saylı R.G.) Bakanlar Kurulu, Karar Sayısı: 2006 /9809, “Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslar (22.4.2006 tarih ve 26147 R.G.) İçişleri Bakanlığı (2007). Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik, (22.02.2007 tarih ve 26442 sayılı R.G) İçişleri Bakanlığı, “Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” (12.01.2008 tarih ve 26754 sayılı R.G.) İçişleri Bakanlığı, “Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik” (31.05.2009 tarih ve 27244 sayılı R.G.) İçişleri Bakanlığı, “Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Hakkında Yönetmelik, (7.10. 2009 tarih ve 27369 sayılı R.G) İçişleri Bakanlığı, “Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik”, (12.10.2010 tarih ve 27697 sayılı R.G.) İçişleri Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, “Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Yönetmelik”, (27.11.2011 tarih ve 28125 sayılı R.G.) İçişleri Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı “Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik”, (10.04.2014 tarih ve 28968 sayılı R.G.) İçişleri Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı “Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik”, (2.4.2015 tarih ve 29314 sayılı R.G. sayılı R.G.) İçişleri Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı “Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik”, (22.5.2016 tarih ve 29719 sayılı R.G. sayılı R.G.) Devlet Planlama Teşkilatı (1996). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, http://ekutup.dpt.gov.tr/plan 7.pdf, (02.01.2015) Devlet Planlama Teşkilatı (2007). Dokuzuncu Kalkınma Planı, http://pbk.tbmm.gov.tr/dokumanlar/kalkinma-plani-9-genel-kurul.pdf, (02.01.2015) Yerelbilgi.gov.tr (1.10.2015), http://yerelbilgi.gov.tr/edit.php (10.1.2015)