Bir Bektâşî Dedebabası Bedri Noyan’a (1912-1997) Göre Zâhir Bâtın İlişkisi

Yıl 2016, Sayı: 25, 133 - 158, 01.01.2016

Hatice Mut Süleyman Akkuş

Öz

Müslümanların bilme kavramına verdikleri önem, kavramın tanımı üzerine
yoğunlaşmayı da beraberinde getirmiştir. Bektâşî Dedebabası Bedri Noyan,
İslâm’ın anlaşılmasında İslâm tasavvufuna dikkat çekmekle birlikte Bektâşîliğe özel
bir vurguda bulunmuştur. Bu olağan tavrı kavramları tanımlarken de kendini göstermektedir.
Bâtın ilmi olarak gördüğü tasavvufî bilgiyi zâhir olarak ifade ettiği şeriat
bilgisine üstün görmüştür. Noyan, bu özel bilginin tanımı, niteliği, değeri gibi
konularda Bektâşîlik ve diğer tasavvuf erbabının müşterek savunmalarına yer vermiştir.
Avâm ve havâssın belirlenmesinde de Bektâşîliğe ayrı bir önem atfetmiştir.
Alevîler de dâhil olmak üzere, vahdet-i vücûd bilgisine erişemeyenleri, Bektâşî olmayanları,
kimi zaman saraya mukabil halkı, kimi zaman da medresenin karşısında
dergâhları avâm olarak görmüş buna dayalı değerlendirmelerde bulunmuştur.
Zaman zaman tartışmalara neden olabilecek kavramlarla ilgili sübjektif açıklamalarda
bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bedri Noyan, Bektâşîlik, Zahîr-Bâtın, Tasavvuf

The Relation Between Literal and Esoteric Meaning According to Bektashi Master Father (Dedebaba) Bedri Noyan

Öz

The importance given by Muslims to the concept of knowledge requires
concentration on the definition of the concept as well. Bektashi Master Father
(Dedebaba) Bedri Noyan has made a special emphasis on Sûfîsm in his understanding
of Islam, in particular to the Bektashi understanding. This attitude can be
seen in his definition of concepts. He considers the knowledge of Sharia, literal
meaning, inferior from the mystical - esoteric - knowledge. Noyan gives common
understanding of Bektashi and other Sûfî orders in his definition of specific
knowledge, its qualifications and its value. In his definition of ordinary people versus
elected people, he also refers to the Bektashi understanding. He considers
those who could not reach to the knowledge of the unity of being, the nonBektashis,
sometimes seeing those who are against the palace, and other times the
Sufi orders across the madrasas as the commons and evaluates them accordingly.
He has given subjective explanations on concepts that can be considered controversial.

Anahtar Kelimeler

Bedri Noyan, Bektashism, Literal and Esoteric meaning, Sûfîsm